H μεγαλύτερη παγίδα και το στοίχημα!

Η Ιστορία διδάσκει ότι καμία χώρα δεν μπορεί να ζει πάνω από τις δυνάμεις της για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε κάποιο σημείο, αργά ή γρήγορα, θα έλθει η ώρα της αλήθειας.

Αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή είτε μιας κρίσης στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για χώρες με εθνικό νόμισμα είτε μιας δημοσιονομικής-χρηματοοικονομικής κρίσης για άλλες, όπως η Ελλάδα, που ανήκουν σε νομισματική ένωση.

Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των εγχώριων και των ξένων επενδυτών στην ικανότητα μιας χώρας να χρηματοδοτεί τα ελλείμματά της και να εξυπηρετεί το χρέος της  σηματοδοτεί την αρχή της κρίσης.

Στη δική μας περίπτωση, η απροθυμία των ξένων επενδυτών να χρηματοδοτήσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα, μετά από μια σειρά απερίσκεπτων πολύμηνων ενεργειών της τότε κυβέρνησης, έφερε τη χώρα στον μηχανισμό στήριξης τον Μάιο του 2010.

Η εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας και διαρθρωτικών αλλαγών με σκοπό τη δραστική μείωση των δίδυμων ελλειμμάτων και την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών αποτελεί συνήθη πρακτική σε τέτοιες περιπτώσεις.

Η ύφεση συνοδεύει συνήθως την εφαρμογή των ανωτέρω πολιτικών, φέρνοντας παράλληλα κοινωνικές εντάσεις και πολιτικές ανακατατάξεις.

Η ελληνική περίπτωση είναι μοναδική για ανεπτυγμένη χώρα λόγω τόσο της διάρκειας και του βάθους της ύφεσης όσο και του μεγέθους της δημοσιονομικής προσπάθειας.

Άλλωστε δεν είναι λίγο να έχεις χάσει το 25% περίπου του πραγματικού προϊόντος λαμβάνοντας περιοριστικά μέτρα που ξεπερνούν το 30% του ΑΕΠ.

Όμως, εκείνο που κάνει πραγματικά την ελληνική περίπτωση να ξεχωρίζει και αποτελεί την πλέον ανησυχητική εξέλιξη για το μέλλον είναι κάτι άλλο:

Η κατάρρευση των συνολικών επενδύσεων.

Οι επενδύσεις αντιπροσώπευαν το 25% του ελληνικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος το 1980, υποχώρησαν στο 22,3% το 1990 για να διολισθήσουν στο 18% το 1994.

Οι επενδύσεις ανέκαμψαν στη συνέχεια καθώς η χώρα έδινε μάχη για την ικανοποίηση των ονομαστικών κριτηρίων σύγκλισης του Μάαστριχτ, με αποτέλεσμα να ανέλθουν στο 24% το 1999.

Το 2001, τη χρονιά που η Ελλάδα υιοθετούσε το ευρώ, οι επενδύσεις αντιπροσώπευαν το 23,2% του ΑΕΠ, ενώ συνέχισαν ανοδικά τα επόμενα χρόνια για να ανέλθουν στο 27% περίπου το 2007, που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο των μεταπολεμικών δεκαετιών.

Από εκεί και πέρα ξεκινά μια άνευ προηγουμένου κατρακύλα των επενδύσεων, με αποτέλεσμα να πέσουν στο 13,6% του ΑΕΠ πέρυσι με προοπτική να διολισθήσουν χαμηλότερα στο 13,2% φέτος.

Πρόκειται για πολύ χαμηλά επίπεδα επενδύσεων, που παραπέμπουν σε απαξίωση  ενός μέρους του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και σε σταδιακό περιορισμό της παραγωγικής ικανότητας της χώρας  στο μέλλον.

Όλα αυτά παραπέμπουν σε χαμηλότερο δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο μέλλον και σε μη ικανοποιητικό επίπεδο απασχόλησης.

Αν λοιπόν η μείωση της κατανάλωσης ως απόρροια της πολιτικής λιτότητας έχει ως αποτέλεσμα τη βαθιά ύφεση και τη σημαντική αύξηση της ανεργίας βραχυπρόθεσμα, η  ζημιά από την κατάρρευση των επενδύσεων είναι μεσομακροπρόθεσμη  και πιο σημαντική.

Όσο μάλιστα οι επενδύσεις δεν ανακάμπτουν, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να γίνουμε μάρτυρες ανεξέλεγκτων κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών καταστάσεων στο όχι τόσο μακρινό μέλλον.

Όμως, η ανάκαμψη των επενδύσεων, κυρίως των ιδιωτικών, είναι συνάρτηση διαφόρων παραγόντων, π.χ. της ευχερούς χρηματοδότησης, της απλοποίησης της γραφειοκρατίας κ.τ.λ.

Επομένως, αποτελεί ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί για να μην υπονομευθούν οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Dr. Money

*Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.