Μην πυροβολείτε την… ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αύξησε χθες το βασικό της επιτόκιο στο 3% από 2,75% προηγουμένως. Η αύξηση του βασικού επιτοκίου του ευρώ, παρότι αναμενόμενη, χαιρετίστηκε από πολλούς με σκεπτικισμό, καθώς αυξάνει το κόστος του χρήματος για καταναλωτές και επιχειρήσεις επιβραδύνοντας την ανάπτυξη. Ίσως όμως δεν θα έπρεπε.

Δημοσιεύθηκε: 4 Αυγούστου 2006 - 07:59

Dr Money

Η τέταρτη κατά σειρά αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ από τον Δεκέμβριο του 2005 ήταν αναμενόμενη αλλά όχι καλοδεχούμενη από τη συντριπτική πλειονότητα των αναλυτών, επιχειρηματιών, καταναλωτών και κυβερνητικών παραγόντων στις χώρες της ευρωζώνης.

Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ βρίσκεται πλέον στο 3% από 2% που ήταν πριν από 8 μήνες περίπου και όλα δείχνουν ότι θα ανέβει ακόμη περισσότερο μέχρι το τέλος του χρόνου, επιβαρύνοντας την εξυπηρέτηση των δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Τα προθεσμιακά συμβόλαια στο τρίμηνο επιτόκιο της διατραπεζικής Euribor που λήγουν τον Δεκέμβριο προεξοφλούν με βεβαιότητα ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει το παρεμβατικό της επιτόκιο στο 3,25% τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της χρονιάς.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει στις τωρινές τιμές των κινητών αξιών, π.χ. μετοχές, ομόλογα, την αναμενόμενη αύξηση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων του ευρώ.

Ωστόσο, η βραχυπρόθεσμη αύξηση των επιτοκίων του ευρώ δεν μεταφράζεται πάντοτε σε ανάλογη αύξηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων του. Τα τελευταία επηρεάζονται περισσότερο από τα αντίστοιχα αμερικανικά και τις πληθωριστικές προσδοκίες.

Ωστόσο, αν ρίξει κάποιος μια ματιά στα μακροπρόθεσμα τιμαριθμοποιημένα ομόλογα της ευρωζώνης θα διαπιστώσει ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες δεν έχουν αλλάξει αρκετά, πράγμα που εξηγεί γιατί τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ανέβηκαν λιγότερο σε σχέση με τα βραχυπρόθεσμα στην εΕυρωζώνη από τον Δεκέμβριο του 2005 μέχρι σήμερα.

Και όλοι ασφαλώς γνωρίζουν ότι τα σταθερά επιτόκια των δανείων προσδιορίζονται από τα μακροπρόθεσμα επιτόκια του ευρώ και ασφαλώς η πλειοψηφία του κόσμου σε άλλες χώρες της ευρωζώνης έχει πάρει δάνειο σταθερού επιτοκίου και όχι κυμαινόμενου.

Επιπλέον, το πραγματικό επιτόκιο του ευρώ παραμένει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα ακόμη και μετά την χθεσινή αύξηση της ΕΚΤ στο 3%. Με τον μέσο πληθωρισμό στην ευρωζώνη να παίζει μεταξύ 2,2% και 2,5%, το πραγματικό επιτόκιο διαμορφώνεται σε επίπεδα μικρότερα του 1%.

Αν μάλιστα μιλήσουμε για χώρες με υψηλότερο πληθωρισμό όπως η Ελλάδα (κινείται σταθερά πάνω από 3,3%), τότε το πραγματικό επιτόκιο είναι είτε αρνητικό είτε οριακά θετικό.

Σε τέτοιες χώρες υψηλού πληθωρισμού η κίνηση της ΕΚΤ να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο στο 3% και σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα δεν θα πρέπει να προβληματίζει.

Αν πρέπει κάτι να προβληματίζει αυτό είναι η ταχύτητα με την οποία η ΕΚΤ αυξάνει το επιτόκιό της και όχι το επίπεδο των ονομαστικών επιτοκίων, στο μέτρο που το πραγματικό επιτόκιο δεν υπερβαίνει τον δυνητικό (potential) ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας της ευρωζώνης.

Η προοδευτική ομαλοποίηση των επιτοκίων του ευρώ, λοιπόν, θα έπρεπε να αποτιμάται ως θετική εξέλιξη σε χώρες της ευρωζώνης όπως η Ελλάδα, που παρουσιάζουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και πληθωρισμό.

Εκτός των άλλων τα υψηλότερα επιτόκια αποτρέπουν ή περιορίζουν τις πιθανότητες εμφάνισης φαινομένων ”φούσκας” σε κλάδους όπως το real estate και βοηθούν στον εξορθολογισμό των οικονομικών συμπεριφορών, π.χ. ευνοώντας τη λήψη μακροπρόθεσμων δανείων με σταθερό επιτόκιο από περισσότερα νοικοκυριά.

Όλα αυτά ευνοούν τη διατήρηση υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, που είναι συμβατοί με χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού.

Dr Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.