Η πορεία των χρηματοοικονομικών αγορών στην ευρωζώνη και τις ΗΠΑ, καθώς και οι προσδοκίες που αυτή συνεπάγεται για το μελλοντικό ρυθμό ανάπτυξης των δύο οικονομιών εξετάζονται στο μηνιαίο δελτίο της Εθνικής Κεντρικής Τράπεζας, Euro Area Monthly.

Συγκεκριμένα, η πορεία των αποδόσεων των μακροχρόνιων κρατικών ομολόγων μεταστράφηκε κατά τις τελευταίες 3 εβδομάδες σε ανοδική.

Όμως η αφετηρία τους ήταν τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, κοντά στο 3,5%στην ευρωζώνη και 3,1% στις ΗΠΑ, τα οποία αντανακλούσαν ανησυχίες για ύφεση και πτώση τιμών.

Η εξέλιξη αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς συνδυάζεται με την άνοδο των χρηματιστηρίων τους τελευταίους 4 μήνες, εικάζοντας ότι οι αγορές, στο σύνολό τους πλέον, εμφανίζονται σχετικά πιο αισιόδοξες όσον αφορά την ανάπτυξη στην ευρωζώνη και τις ΗΠΑ.

Ωστόσο, οι προσδοκίες αυτές της αγοράς δεν συμβαδίζουν με την εικόνα της πραγματικής οικονομίας, ειδικά στην ευρωζώνη. Αναλυτικότερα, οι δείκτες οικονομικής συγκυρίας αποκαλύπτουν διαφορετική μακροοικονομική κατάσταση στις δύο οικονομίες, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να ανακάμπτουν πιο έντονα και πιο άμεσα.

Η εικόνα αυτή ουσιαστικά αντανακλά τους διαφορετικούς παράγοντες που επέδρασαν στις δύο οικονομίες: Ενώ, η οικονομία των ΗΠΑ ενισχύθηκε από μια έντονα επεκτατική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική, καθώς και από τη διολίσθηση του δολαρίου, η αντίστοιχη συνεισφορά των επεκτατικών πολιτικών στην ανάπτυξη της ευρωζώνης ήταν πιο περιορισμένη.

Συγκεκριμένα, οι νομισματικές συνθήκες στην ευρωζώνη είναι πιο περιοριστικές σε σχέση με τις ισχύουσες το Μάρτιο του 2002, καθώς η έντονη ανατίμηση του ευρώ αντιστάθμισε πλήρως την επίδραση από τις μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ. Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική το 2003 αναμένεται να ασκήσει συσταλτική επίδραση στο ΑΕΠ.

Όπως τονίσθηκε παραπάνω, αυτή η διαφορετική μακροοικονομική εικόνα μεταξύ της ευρωζώνης και των ΗΠΑ δεν αποτυπώνεται στην πορεία των χρηματοοικονομικών αγορών, οι οποίες με την πρώτη ματιά φαίνεται να ακολουθούν παράλληλη πορεία.

Συγκεκριμένα, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 50 μονάδες βάσης στην ευρωζώνη και κατά 60 μονάδες βάσης στις ΗΠΑ τις τελευταίες 3 εβδομάδες, φτάνοντας στο 4% και 3,7% αντίστοιχα, παραμένοντας, ωστόσο, σε σχετικά χαμηλά ιστορικά επίπεδα. Επιπλέον, οι δείκτες των χρηματιστηρίων σημείωσαν σημαντική άνοδο μετά το τέλος του πολέμου στο Ιράκ.

Συγκεκριμένα, από τις αρχές Μαρτίου μέχρι τις αρχές Ιουλίου, ο δείκτης Dow Jones Eurostoxx 50 (ευρωζώνη) ενισχύθηκε κατά 28,5%, ενώ ο δείκτης S&P 500 (ΗΠΑ) ενισχύθηκε κατά 25,4%. Εντούτοις σε ετήσια βάση, η μεταβολή παραμένει αρνητική για την ευρωζώνη, 21%, και οριακά θετική για τις ΗΠΑ – 3%.

Στοχεύοντας σε μια πιο αναλυτική αξιολόγηση των ενδείξεων που προέρχονται από τις αγορές, η Διεύθυνση Σχεδιασμού και Οικονομικής Ανάλυσης κατασκεύασε έναν Πρόδρομο Δείκτη του Ρυθμού Ανάπτυξης του ΑΕΠ αποκλειστικά βάσει της πληροφόρησης που αντλείται από τις αγορές ομολόγων και τα χρηματιστήρια.

Τα συστατικά για την κατασκευή του δείκτη αποτελούν η διαφορά αποδόσεων μεταξύ του κρατικού 10ετούς ομολόγου και του 3μηνιαίου επιτοκίου και η ποσοστιαία μεταβολή του χρηματιστηριακού δείκτη.

Ο νεοσύστατος δείκτης προέβλεψε το ρυθμό ανάπτυξης σε ικανοποιητικό βαθμό, τόσο σε φάσεις γρήγορης ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας, όπως στην περίοδο 1999-2000, όσο και σε φάσεις χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης, όπως στην περίοδο 2001-2002.