Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέβαλε χθες Δευτέρα [τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης ώρα Ελλάδας] στοχευμένες κυρώσεις σε τρεις υπουργούς της Τουρκίας με εκτελεστικό διάταγμα που υπεγράφη από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αξίωσε η Άγκυρα να «τερματίσει αμέσως την επίθεσή της» εναντίον των Κούρδων στη βορειοανατολική Συρία, γνωστοποίησε η αμερικανική κυβέρνηση.
Στο στόχαστρο των αμερικανικών κυρώσεων βρίσκονται ιδίως τα υπουργεία -και προσωπικά οι υπουργοί- Ενέργειας, Άμυνας και Εσωτερικών της Τουρκίας, σύμφωνα με δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ και τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Στίβεν Μνούτσιν, ο οποίος μίλησε σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο μαζί με τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς. Οι τυχόν πόροι των υπουργείων και των υπουργών στην αμερικανική διαδικασία δεσμεύονται και οι διεθνείς συναλλαγές τους αποτιμημένες σε δολάρια θα εμποδίζονται στο εξής.
Το διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ εσπευσμένα σε μια προσπάθεια κατευνασμού των έντονων αντιδράσεων που προκαλεί η πολιτική του εν μέσω της τουρκικής εισβολής στα εδάφη των Κούρδων προβλέπει επίσης την απαγόρευση εισόδου στους τρεις Τούρκους υπουργούς.
Ακόμη, επιτρέπει να στοχοθετηθεί ένας μεγάλος αριθμός Τούρκων αξιωματούχων οι οποίοι ενέχονται σε ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο τους αμάχους ή αποσταθεροποιούν τη βορειοανατολική Συρία· αν και σε αυτό το στάδιο, οι αμερικανικές κυρώσεις ενεργοποιούνται μόνο για τους τρεις υπουργούς και τα δύο υπουργεία.
«Εάν συνεχιστεί η επιχείρηση της Τουρκίας, θα επιδεινωθεί μια ήδη πολύ σοβαρή και επεκτεινόμενη ανθρωπιστική κρίση, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες», ανέφερε εξάλλου σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο. «Για να αποφύγει νέες κυρώσεις, που θα επιβληθούν εντός των ορίων του νέου προεδρικού διατάγματος αυτού, η Τουρκία πρέπει να τερματίσει αμέσως τη μονομερή επίθεσή της στη βορειοανατολική Συρία και να ξαναρχίσει διάλογο με τις ΗΠΑ για την ασφάλεια» της περιοχής, προσθέτει ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο κείμενο αυτό.
Το αμερικανικό Κογκρέσο απειλεί από τη δική του πλευρά να καταρτίσει και να εγκρίνει πολύ πιο ευρείες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.
Ο Μάικ Μακόλ, το κορυφαίο στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος των Ρεπουμπλικάνων στην επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, έκρινε σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το πολιτικό του γραφείο νωρίτερα ότι οι κυρώσεις που σχεδίασε η κυβέρνηση του Τραμπ δεν είναι «επαρκείς», ώστε «να τιμωρηθεί η Τουρκία για τις στυγερές παραβιάσεις» του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Συρία.
Πενς: Ο Ερντογάν δεσμεύθηκε ότι δεν θα επιτεθεί στο Κομπάνι
Εν τω μεταξύ, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς είπε χθες Δευτέρα ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε πως οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας του δεν θα επιτεθούν στην πόλη Κομπάνι της Συρίας, κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ.
«Ο πρόεδρος [Τραμπ] εξασφάλισε τη δέσμευση του προέδρου Ερντογάν ότι δεν θα γίνει επίθεση στην πόλη Κομπάνι», είπε ο Πενς σε δημοσιογράφους, προσθέτοντας πως ο ένοικος του Λευκού Οίκου έδωσε εντολή στον ίδιο και στον υπηρεσιακό σύμβουλο εθνικής ασφαλείας Ρόμπερτ Ο’ Μπράιεν να ηγηθούν μιας αντιπροσωπείας που θα ταξιδέψει στην Τουρκία για να αποπειραθεί να «βάλει τέλος στην αιματοχυσία».
Ο Ντόναλντ Τραμπ απαίτησε από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να «τερματίσει την εισβολή» των ένοπλων δυνάμεων της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία και να κηρύξει «άμεσα κατάπαυση του πυρός» κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής τους, γνωστοποίησε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς.
Ο Τραμπ προέτρεψε κατά τη διάρκεια της συνδιάλεξης τον Ερντογάν να αρχίσει «διαπραγματεύσεις με τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία», ανέφερε ο Πενς, ο οποίος διευκρίνισε ότι θα ταξιδέψει προσεχώς στην Τουρκία κατ’ εντολή του 45ου προέδρου των ΗΠΑ.
«Ο πρόεδρος [Τραμπ] ήταν πολύ αυστηρός με τον πρόεδρο Ερντογάν», διαβεβαίωσε ο Πενς, ο οποίος έκανε δηλώσεις σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο.
«Οι ΗΠΑ δεν έδωσαν πράσινο φως στην Τουρκία να εισβάλει στη Συρία», είπε εξάλλου ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, καθώς ο Λευκός Οίκος δέχεται ολοένα σκληρότερες επικρίσεις για τον τρόπο που χειρίστηκε το ζήτημα και για το ότι αμερικανικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην περιοχή επιχειρήσεων αναδιπλώθηκαν.
Φόβος για το Ισλαμικό Κράτος
Νωρίτερα, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Μαρκ Έσπερ καταδίκασε με έντονο τρόπο χθες Δευτέρα την «απαράδεκτη» τουρκική στρατιωτική επίθεση στη βορειοανατολική Συρία, καταγγέλλοντας ιδίως το ότι είχε αποτέλεσμα την «απελευθέρωση πολυάριθμων επικίνδυνων κρατουμένων», που ανήκουν στην τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ).
Η Ουάσινγκτον θα απαιτήσει από το NATO να λάβει «μέτρα» σε βάρος της Τουρκίας, η οποία «υπονομεύει» την αποστολή του διεθνούς συνασπισμού που δρα στη Συρία εναντίον του ΙΚ, πρόσθεσε ο Έσπερ σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του.
Εξάλλου, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνισε στον Αμερικανό ομόλογό του κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης των δύο ηγετών χθες βράδυ ότι είναι «απόλυτη ανάγκη να αποτραπεί η επανεμφάνιση» της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) εν μέσω των επιχειρήσεων της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων και της αποχώρησης αμερικανικών δυνάμεων από περιοχές της βόρειας Συρίας, ανακοίνωσε το Ελιζέ.
Ο Γάλλος πρόεδρος συνομίλησε επίσης με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Ιρακινό ομόλογό του Μπαρχάμ Σάλεχ νωρίτερα χθες, διευκρίνισε η γαλλική προεδρία.
Το Παρίσι και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εκφράζουν φόβους ότι πολλά μέλη του ΙΚ που κράταγαν οι Κούρδοι μπόρεσαν να αποδράσουν και ότι η τζιχαντιστική οργάνωση θα ωφεληθεί από το χάος στο πεδίο για να ανασυνταχθεί.
Η συζήτηση του Μακρόν με τον Ερντογάν «επιβεβαίωσε τη μεγάλη απόκλιση των απόψεών τους για τις προβλεπόμενες συνέπειες της τουρκικής επίθεσης στη βορειοανατολική Συρία», ανέφερε το Ελιζέ. Κατά την ανακοίνωση των τουρκικών αρχών για τη συνδιάλεξη αυτή, ο Ερντογάν «εξήγησε» στον Μακρόν τους «σκοπούς της επιχείρησης» και «επέστησε την προσοχή στην απειλή που εγείρουν οι τρομοκρατικές οργανώσεις Νταές και YPG για την ασφάλεια της Τουρκίας και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας».
Ο Ερντογάν διέταξε τον τουρκικό στρατό να εξαπολύσει την 9η Οκτωβρίου ευρείας κλίμακας επιχειρήσεις στη βορειοανατολική Συρία εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού, που αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις του δυτικού συνασπισμού εναντίον των τζιχαντιστών.
Εξάλλου, στη συνδιάλεξη ανάμεσα στους προέδρους της Γαλλίας και του Ιράκ επισημάνθηκαν κυρίως «οι κίνδυνοι σε ανθρωπιστικό επίπεδο και σε επίπεδο ασφαλείας για την τρέχουσα κατάσταση» και τα «μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν από τον διεθνή συνασπισμό εναντίον του Νταές».
Ο Μακρόν εξέφρασε ταυτόχρονα στον Σάλεχ την πρόθεσή του να υπάρξει «ενίσχυση της γαλλοϊρακινής συνεργασίας» σε αυτό το πλαίσιο.
Η τουρκική εισβολή άνοιξε νέο μέτωπο στον πόλεμο στη Συρία, όπου έχουν εμπλακεί πολλές περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις. Η ένοπλη σύρραξη αυτή έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 370.000 ανθρώπους και μετέτρεψε εκατομμύρια άλλους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες από το 2011.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν μετά την ανακοίνωση της Ουάσινγκτον πως όλοι οι Αμερικανοί στρατιωτικοί -απέμεναν περίπου 1.000- που ήταν ανεπτυγμένοι τα τελευταία λίγα χρόνια στη βόρεια Συρία και υποστήριζαν τις κουρδικές δυνάμεις στον αγώνα τους εναντίον του ΙΚ διατάχθηκαν να φύγουν από τη χώρα.
Η Άγκυρα "καταδικάζει" τις αποφάσεις του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ
Εν τω μεταξύ, έντονη ήταν η αντίδραση της Τουρκίας για τα συμπεράσματα του χθεσινού συμβουλίου εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, στην σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε, δηλώνει ότι «απορρίπτουμε πλήρως και καταδικάζουμε τις τα αιτήματα προς τη χώρα μας και τα συμπεράσματα που υιοθέτησε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ».
Χαρακτηρίζει «απαράδεκτο η ΕΕ να επιδεικνύει μια προστατευτική προσέγγιση προς τρομοκρατικά στοιχεία, εν μέσω απειλών και επιθέσεων κατά της εθνικής μας ασφάλειας καθώς και κατά της εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής ενότητας της Συρίας από την τρομοκρατική οργάνωση PYD/YPG, το παρακλάδι του PKK στη Συρία».
Επίσης, επαναλαμβάνει πως «καλεί την ΕΕ, που εξυπηρετεί την αυτονομιστική ατζέντα μιας τρομοκρατικής οργάνωσης υπό το πρόσχημα της μάχης κατά της τρομοκρατίας του DAESH καθώς και τα κράτη μέλη της ΕΕ που υποστηρίζουν την οργάνωση αυτή, να κάνουν αυτοκριτική» για τις «ευθύνες τους» για τα τρέχοντα γεγονότα, ενώ τονίζει πως «η ΕΕ, με τις τρέχουσες πολιτικές και πρακτικές και πολιτικές της, δεν έχει το δικαίωμα να κάνει κήρυγμα στην Τουρκία για τη μάχη κατά του DAESH».
Στην ίδια ανακοίνωση, η Τουρκία χαρακτηρίζει «παντελώς απαράδεκτο ότι η ΕΕ θεωρεί παράνομες τις έρευνες και τις εξορυκτικές δραστηριότητές μας, που πραγματοποιούνται με αποφασιστικότητα για να προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας, καθώς και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο», λέγοντας πως πρόκειται για μια «άνευ προηγουμένου προκατειλημμένη στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας» η οποία κατά την Άγκυρα, «δεν συμμορφώνεται με το διεθνές δίκαιο».
Επίσης, υποστηρίζει πως «η αποτυχία της ΕΕ να αναφέρεται στους Τουρκοκύπριους και το ότι τους αγνοεί σε αυτά τα συμπεράσματα είναι και πάλι εξοργιστικό και ανησυχητικό» και δείχνει πως «η ΕΕ γίνεται όμηρος της ελληνικής πλευράς στο κυπριακό ζήτημα».
Επαναλαμβάνει πως «θα πραγματοποιήσουμε με αποφασιστικότητα τις δραστηριότητές μας στους υδρογονάνθρακες μαζί με την ‘ΤΔΒΚ’» ενώ απειλεί ευθέως την ΕΕ με «αντίποινα» στην περίπτωση που η Ευρώπη εφαρμόσει αποτρεπτικά μέτρα.
Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών καταλήγει γράφοντας πως «θα επανεξετάσουμε σοβαρά τη συνεργασία μας με την ΕΕ σε ορισμένους τομείς λόγω της παράνομης και μεροληπτικής της στάσης».