«Τρομάζει» το πογκρόμ Ερντογάν μετά το πραξικόπημα

Έξι χιλιάδες συλλήψεις από τις ένοπλες δυνάμεις και τον δικαστικό κλάδο έχει πραγματοποιήσει μέχρι τώρα η Τουρκία, στον απόηχο του αποτυχημένου πραξικοπήματος της Παρασκευής, ενώ η τουρκική κυβέρνηση δηλώνει πως ελέγχει τη χώρα και την οικονομία της. Σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης, έχουν συλληφθεί 103 στρατηγοί και ναύαρχοι, όπως μεταδίδει το AFP. Παράλληλα, έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα 30 κυβερνήτες, περισσότεροι από 50 υψηλόβαθμα στελέχη του Δημοσίου, αλλά και 8.000 αστυνομικοί σε όλη τη χώρα, όπως μεταδίδουν CNN Turk και Reuters.

Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η κυβέρνησή του κατηγορούν τον μουσουλμάνο κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν -πρώην σύμμαχο του Ερντογάν-, τον οποίον ο πρόεδρος κατηγορεί ότι επιχειρεί να δημιουργήσει μια «παράλληλη δομή» εντός του δικαστικού σώματος, της αστυνομίας, των ενόπλων δυνάμεων και των ΜΜΕ της χώρας, για «ενορχήστρωση» του πραξικοπήματος, αναφέρει το Reuters.

Οι υποστηρικτές του Ερντογάν συγκεντρώθηκαν μπροστά από την οικία του στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας τη θανατική ποινή των στασιαστών. Η Τουρκία έχει καταργήσει τη θανατική ποινή από το 2004, στο πλαίσιο των προσπαθειών της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το αίτημα αυτό», δήλωσε ο Ερντογάν στο πλήθος των υποστηρικτών του, συμπληρώνοντας πως «στις δημοκρατίες, αυτό που λέει ο λαός πρέπει να συμβεί».

Τόνισε πως μια «τρομοκρατική ομάδα» της οποίας ηγείται ο Γκιουλέν «κατέστρεψε» τις ένοπλες δυνάμεις, πως τα μέλη της ομάδας αυτής συλλαμβάνονται σε όλες τις βαθμίδες του στρατού και πως η εκκαθάριση αυτού του «ιού» θα συνεχιστεί. Ο Γκιουλέν, από την πλευρά του, αρνήθηκε την οποιαδήποτε σχέση με την απόπειρα πραξικοπήματος.

Ο Ερντογάν έχει καλέσει τους Τούρκους να παραμείνουν στους δρόμους μέχρι την Παρασκευή.

Φωτογραφίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν συλληφθέντες στρατιώτες απογυμνωμένους από τη μέση και πάνω, ορισμένους να φορούν μόνο τα εσώρουχά τους, με χειροπέδες και ξαπλωμένους στο πάτωμα ενός γυμναστηρίου στην Άγκυρα, όπου βρίσκονται υπό κράτηση.

Βίντεο που αναρτήθηκε στο Twitter δείχνει συλληφθέντες στρατηγούς μελανιασμένους και με επιδέσμους. Μεταξύ των συλληφθέντων είναι και ο Akin Ozturk, επικεφαλής της αεροπορίας μέχρι το 2015, ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους ύποπτους «εγκεφάλους» της απόπειρας πραξικοπήματος.

Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας ανεβάζει τον αριθμό των νεκρών σε περισσότερους από 290, μεταξύ των οποίων περισσότεροι από 100 στασιαστές, ενώ οι τραυματίες ανέρχονται σε 1.400.

Η βία που έχει ξεσπάσει στη χώρα από την Παρασκευή σοκάρει τη Τουρκία, δημιουργώντας παράλληλα ανησυχία στους συμμάχους της για την κατάσταση της ασφάλειας στη χώρα, η οποία αποτελεί ηγετικό μέλος του συνασπισμού που μάχεται κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η Τουρκία είχε ήδη πληγεί από επανειλημμένες επιθέσεις αυτοκτονίας τον τελευταίο χρόνο και αγωνίζεται να περιορίσει τις κουρδικές αποσχιστικές τάσεις.

Έρχονται και άλλες συλλήψεις

Καθώς αναμένεται να συνεχιστεί η καταστολή των αντιφρονούντων, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί προειδοποιούν τον Ερντογάν πως η απόπειρα πραξικοπήματος δεν του δίνει το δικαίωμα να αγνοήσει τον κανόνα δικαίου και πως κινδυνεύει να απομονωθεί διεθνώς καθώς ενισχύει τη θέση του στο εσωτερικό της χώρας.

Σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό NTV, ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας δήλωσε πως αναμένονται και άλλες συλλήψεις.

Μέχρι χθες το βράδυ, οι αρχές είχαν συλλάβει περίπου 3.000 ύποπτους στασιαστές από τον στρατό και άλλους 3.000 δικαστές και εισαγγελείς. Μεταξύ των συλληφθέντων, ο στρατηγός Μπεκίρ Ερτζάν Βαν, ο διοικητής της αεροπορικής βάσης Ιντσιρλίκ, την οποία χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ για να εξαπολύουν τις επιθέσεις τους σε Συρία και Ιράκ, αλλά και ο επικεφαλής σύμβουλος στρατιωτικών υποθέσεων του Ερντογάν, σύμφωνα με το CNN Turk. Σύμφωνα με το Al Arabiya, η Σαουδική Αραβία συνέλαβε, κατόπιν αιτήματος της Τουρκίας, τον στρατιωτικό ακόλουθο της Τουρκίας στο Κουβέιτ.

Ο Γιοχάνες Χαν, ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, σχολίασε πως η ταχεία σύλληψη δικαστών και άλλων μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος δείχνει πως η κυβέρνηση Ερντογάν είχε ήδη έτοιμη τη λίστα. «Φαίνεται πως κάτι ήταν ήδη προετοιμασμένο. Οι λίστες είναι διαθέσιμες, κάτι που δείχνει πως ήταν έτοιμες και θα χρησιμοποιούνταν σε μια συγκεκριμένη στιγμή», είπε. «Ανησυχώ πολύ. Είναι αυτό ακριβώς που φοβόμασταν».

Εν τω μεταξύ, ανώτατος αξιωματούχος του τομέα ασφαλείας της Τουρκίας δήλωσε στο Reuters πως οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας εξακολουθούν να αναζητούν ορισμένους στρατιώτες που εμπλέκονται στην απόπειρα καθώς και για όπλα σε διάφορες πόλεις και αγροτικές περιοχές, όμως δεν υπάρχει κίνδυνος για νέα προσπάθεια πραξικοπήματος.

Η στρατιωτική διοίκηση της Τουρκίας δέχθηκε σοβαρό πλήγμα σε οργανωτικό επίπεδο από την απόπειρα του πραξικοπήματος, όμως εξακολουθεί να λειτουργεί σε συντονισμό με την υπηρεσία πληροφοριών, την αστυνομία και την κυβέρνηση, συμπλήρωσε.

Ο ίδιος σημείωσε πως ορισμένοι υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι που εμπλέκονται στην απόπειρα πραξικοπήματος έχουν διαφύγει στο εξωτερικό.

Το Σάββατο, ο υπουργός Εργασίας Σουλεϊμάν Σοϊλού, δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό Haberturk πως πιστεύει ότι πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος βρίσκεται η Ουάσινγκτον, εικασία την οποία έσπευσε να διαψεύσει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, χαρακτηρίζοντάς την «απόλυτα ψευδή», τονίζοντας πως η Ουάσινγκτον δεν είχε καμία πληροφόρηση για την εξέγερση.

Στο «στόχαστρο» ο Γκιουλέν

Η τωρινή επιχείρηση καταστολής από την τουρκική κυβέρνηση έρχεται να κλιμακώσει τις ενέργειες του Ερντογάν για να «ξεριζώσει» την επιρροή του Γκιουλέν. Ο κληρικός αρνήθηκε ότι έπαιξε οποιονδήποτε ρόλο στην απόπειρα, την οποία αποκάλεσε «προσβολή» για τη δημοκρατία, ενώ δήλωσε πως θεωρεί ότι ο Ερντογάν σκηνοθέτησε το πραξικόπημα.

Ο Ερντογάν είπε πως η Τουρκία θα απαιτήσει οι Δυτικές χώρες να παραδώσουν τους υποστηρικτές του Γκιουλέν που ζουν εκεί και πως θα υποβάλει αίτημα για έκδοση του Γκιουλέν στις ΗΠΑ. Ο ιμάμης απάντησε πως θα συμμορφωθεί με την όποια απόφαση για έκδοσή του, όμως «δεν ανησυχεί» για το ενδεχόμενο να συμβεί κάτι τέτοιο.

Ο Τζον Κέρι δήλωσε πως δεν υπάρχει απόδειξη πως ο Γκιουλέν βρίσκεται πίσω από τη συνωμοσία για ανατροπή του Ερντογάν, καλώντας τις τουρκικές αρχές να συγκεντρώσουν αποδεικτικά στοιχεία όσο το δυνατόν συντομότερα για το αίτημα έκδοσης του Γκιουλέν.

Ανησυχία στην Ευρώπη

Πριν ακόμα το άδοξο τέλος της απόπειρας πραξικοπήματος, ο Ερντογάν δήλωσε πως «η εξέγερση αυτή είναι θείο δώρο για μας, διότι θα είναι λόγος για να καθαρίσουμε τον στρατό μας».

Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί εξέφρασαν την ανησυχία τους. «Η απόπειρα πραξικοπήματος δεν αποτελεί λευκή επιταγή για τον κ. Ερντογάν. Δεν μπορεί να υπάρξουν εκκαθαρίσεις, ο κανόνας δικαίου πρέπει να λειτουργεί», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Μαρκ Ερό.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ είπε πως ο Ερντογάν θα απομακρύνει την Τουρκία από τις βασικές αξίες που αντιπροσωπεύει η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αν χρησιμοποιήσει το πραξικόπημα για να περιορίσει περαιτέρω τα δημοκρατικά δικαιώματα.

Δεν πρέπει να υπάρξουν αυθαίρετες εκκαθαρίσεις και ποινικές κυρώσεις πέραν του πλαισίου του κανόνα δικαίου, τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτη» την επαναφορά της θανατικής ποινής, ενώ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι δηλώνει πως "δεν υπάρχει δικαιολογία" για εγκατάλειψη του κανόνα δικαίου στην Τουρκία.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι πολιτικοί έχουν εκφράσει ανησυχία και για το μέλλον της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό.