Πώς κινούν αθέατοι το χρήμα οι τρομοκράτες

Δεν κόστισαν πολύ στο Ισλαμικό Κράτος οι πρόσφατες επιθέσεις στο Παρίσι, εκτιμά ο Tom Keatinge, ειδικός του think tank Royal United Services Institute και επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικού Εγκλήματος και Μελετών Ασφαλείας στο Λονδίνο. Όπως επεσήμανε μιλώντας στη Handelsblatt, τα κτυπήματα χρηματοδοτήθηκαν από ένα συνδυασμό πηγών, χωρίς τη χρήση καθιερωμένων τραπεζών, αλλά μέσω άλλων ιδρυμάτων και συστημάτων.

«Δε γνωρίζουμε την πηγή της χρηματοδότησης», τόνισε ο ειδικός, προσθέτοντας πως «υποθέτουμε πως ήταν μια μίξη, πως κάποιοι παίκτες της οργάνωσης χρησιμοποίησαν δικά τους κεφάλαια και άλλοι χρησιμοποίησαν κεφάλαια που παρείχε το Ισλαμικό Κράτος ή υποστηρικτές του». «Δε μιλάμε για μεγάλα ποσά χρημάτων», υπογράμμισε.

Όπως ανέφερε ο Keatinge, δεν είναι ξεκάθαρο το πόσα ακριβώς χρήματα χρειάστηκαν για τις επιθέσεις στη γαλλική πρωτεύουσα. Ωστόσο, εκτιμώντας με βάση τρομοκρατικά κτυπήματα του παρελθόντος, το κόστος μάλλον ανέρχεται στα 25.000 δολάρια: «Νοίκιασαν αυτοκίνητο, είχαν όπλα, γιλέκα αυτοκτονίας και σίγουρα ξόδεψαν χρόνο για το σχεδιασμό, το οποίο χρειάζεται κάποια ενοικίαση διαμερίσματος ή κάτι τέτοιο. Αλλά αυτή είναι μόνο μια εικασία».

Σύμφωνα με τη Handelsblatt, οι ΗΠΑ έχουν εκτιμήσει πως το Ισλαμικό Κράτος κερδίζει δύο εκατ. δολάρια την ημέρα από πωλήσεις πετρελαίου, ενώ έχει και άλλες πηγές εισοδήματος, όπως για παράδειγμα έσοδα από τη φορολογία στις περιοχές που έχει υπό τον έλεγχό του. Σε σχέση με το πώς η τζιχαντιστική οργάνωση μεταφέρει κεφάλαια και με τον πιθανό ρόλο των δυτικών τραπεζών, ο Keatinge τόνισε πως το ΙΚ έχει ένα πολύ κλειστό σύστημα, ενώ οι διεθνείς τράπεζες δεν είναι πιθανό να το βοηθούν στη μεταφορά χρήματος: «Καμία τράπεζα δε θέλει να μπλέξει με μια τρομοκρατική οργάνωση».

Το Ισλαμικό Κράτος μάλλον χρησιμοποιεί ανεπίσημα δίκτυα μεταφοράς χρημάτων μέσω του συστήματος hawala. Επιπλέον, μπορεί να εμπλέκονται εταιρίες όπως η Western Union. Συγγενείς, φίλοι και υποστηρικτές χρησιμοποιούν αυτά τα δίκτυα για να στέλνουν χρήματα στους μαχητές στη Συρία. Σύμφωνα με τον ειδικό, υπάρχουν πολλές ενδείξεις γι' αυτό.

Εκεί που βοηθούν οι διεθνείς τράπεζες είναι με το να φιλοξενούν τους λογαριασμούς των ανθρώπων αυτών που ταξιδεύουν στη Συρία για να πολεμήσουν. Οι αρχές έχουν τοποθετήσει τις τράπεζες στην πρώτη γραμμή, για το λόγο ότι η παρακολούθηση αυτών των λογαριασμών μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες και περισσότερη καθοδήγηση για την αναγνώριση ύποπτης δραστηριότητας.

Πάντως, όπως τόνισε ο Keatinge, μπορούν να γίνουν κι άλλες προσπάθειες πάνω σε αυτό, αφού οι υπηρεσίες ασφαλείας δε μοιράζονται συστηματικά πληροφορίες με τις τράπεζες για να προωθηθεί καλύτερα αυτή η πλευρά των ερευνών. Αν οι αρχές δώσουν περισσότερες πληροφορίες, τότε οι τράπεζες θα μπορέσουν να εντοπίσουν το «συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό αποτύπωμα» που αφήνει ένα ορισμένο πρόσωπο ενώ σχεδιάζει μια τρομοκρατική επίθεση.

Επιπλέον, θα ήταν εξίσου χρήσιμο οι τράπεζες να είχαν τη δυνατότητα να μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ τους, κάτι το οποίο προς το παρόν δεν επιτρέπεται.

Συγκεκριμένα το σύστημα hawala «είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό, αλλά δεν είναι διαφανές», τόνισε ο ειδικός. «Βασίζεται σε ένα σύστημα εμπιστοσύνης. Τίποτα δεν εμποδίζει τους ανθρώπους να συμμετέχουν σε ανεπίσημα συστήματα hawala», διευκρίνισε, εξηγώντας πως γι' αυτό το λόγο δεν μπορεί να ελεγχθεί πλήρως.

Ωστόσο υπάρχουν τρόποι να εμποδίσει κανείς τη μετακίνηση μεγάλων ποσών μέσω του νόμιμου τραπεζικού συστήματος και μπορούν να αντληθούν και περισσότερες πληροφορίες από αυτό. «Μπορούν να γίνουν πολλά για να καταστεί αυτό το σύστημα ισχυρότερο. Αλλά τελικά το χρήμα είναι σαν το νερό: Θα βρει το δρόμο του μέσα από τη μικρότερη χαραμάδα», κατέληξε.