Stephen King: Κύριοι, σας εξαπάτησαν!

Οι οικονομολόγοι παγιδεύτηκαν μετά τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς η αβεβαιότητα που ακολούθησε αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερη απ' όσο προβλεπόταν στους βασικούς κανόνες και αναγνωριζόταν επισήμως, σχολιάζει στην τριμηνιαία έκθεση της HSBC ο Stephen King.

Η έκθεση με τίτλο «You've been framed» σημειώνει ότι φορτωμένοι με τεράστια αβεβαιότητα, οι οικονομολόγοι υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν τους βασικούς κανόνες: ότι η ανάπτυξη θα επιστρέψει μακροπρόθεσμα, ενώ ο πληθωρισμός θα παραμείνει κοντά στους στόχους των κεντρικών τραπεζών.

Όμως ...γ ελάστηκαν. Και το χειρότερο είναι ότι ο κίνδυνος να γίνουν σφάλματα στη νομισματική στρατηγική παραμένει πολύ μεγάλος, τονίζει ο οικονομολόγος.

Οι «βασικοί κανόνες» δεν δούλεψαν καθόλου καλά στον απόηχο της κρίσης και η ανάπτυξη παραμένει πολύ χαμηλή, όχι μόνο στον ανεπτυγμένο αλλά και στον αναπτυσσόμενο κόσμος. Και ο πληθωρισμός είναι χαμηλότερος απ' όσο αναμένεται και μάλιστα η Ευρώπη πάσχει από συμπτώματα αποπληθωρισμού, όπως η Ιαπωνία του 1990.

Η HSBC στην έκθεσή της μειώνει και πάλι τους στόχους για τη διεθνή ανάπτυξη το 2014, περιμένοντας άνοδο 2,4% σε σχέση με 2,6% που πρόβλεπε πριν από τρεις μήνες. Ο πληθωρισμός, αν και παραμένει σχετικά σταθερός, έχει πολύ δυσοίωνες προοπτικές στην Ευρώπη, όπου στη Σουηδία και στην Ελβετία επικρατεί ήδη «κανονικός» αποπληθωρισμός, και η ευρωζώνη βρίσκεται πολύ κοντά στην ίδια κατάσταση.

Βεβαίως, παρά τα προβλήματα, οι χρηματιστηριακές αγορές εμφανίζουν εύρωστη άνοδο. Αυτό όμως οφείλεται αφενός στη «στοιχειώδη» ανάκαμψη που ακολούθησε την κρίση και αφετέρου στην «ποσοτική χαλάρωση» των κεντρικών τραπεζών. Αλλά η θετική εικόνα των αγορών δεν μεταδίδεται καθόλου στην πραγματική οικονομία και αυτό είναι άκρως απογοητευτικό.

Την ίδια ώρα, η χρηματιστηριακή άνοδος και ο πολύ χαμηλός πληθωρισμός κάνουν πολύ δύσκολη τη ζωή των κεντρικών τραπεζών -όπως είναι ολοφάνερο στο δίλημμα της Τράπεζας της Αγγλίας, που πιθανόν να υποχρεωθεί να αυξήσει τα επιτόκια στις αρχές του επόμενου έτους, μολονότι ο πληθωρισμός υποχωρεί ταχέως.

Η αμερικανική Fed πιθανόν να αυξήσει τα επιτόκια αργότερα μέσα στο επόμενο έτος, ενώ η ΕΚΤ θα συνεχίσει να μάχεται την απειλή αποπληθωρισμού, συνεχίζοντας τις αγορές ομολόγων και πιθανόν με απευθείας ποσοτική χαλάρωση στις αρχές του 2015.

Όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα παραμένει το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις ελπίδες που περιέχονται στις προβλέψεις των οικονομολόγων και στην οικονομική πραγματικότητα. Γιατί οι οικονομολόγοι έπεσαν σε παγίδα όσον αφορά τις προβλέψεις γι' αυτό, αντιμετωπίζοντας πολύ μεγαλύτερες αβεβαιότητες απ' όσες προβλέπονταν στους «βασικούς κανόνες.» Οπότε και οι στρατηγικές των κεντρικών τραπεζών κινδυνεύουν να αποδειχθούν εσφαλμένες.

Ειδικά για την ευρωζώνη, ο S. King θεωρεί ότι η ΕΚΤ δεν πιστεύει ότι υπάρχει κίνδυνος επιθετικού αποπληθωρισμού, αλλά είναι ενδεικτικό ότι λαμβάνει μέτρα αντιμετώπισης της «πολύ μακράς περιόδου χαμηλού πληθωρισμού».

Σε κάθε περίπτωση, ο κορυφαίος οικονομολόγος τονίζει ότι η πολύ χαμηλή ονομαστική ανάπτυξη των οικονομιών θα κρατήσει τα επίπεδα του περιφερειακού χρέους σε πολύ υψηλά επίπεδα, παρά την πτώση του κόστους εξυπηρέτησης, εξαιτίας της μεγάλης πτώσης στα επιτόκια κρατικού δανεισμού. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη απουσία αγοραστικής ισχύος θα περιορίζει τις επενδύσεις κεφαλαίου, με εξαίρεση τη Γερμανία.