Σύνοδος Κορυφής για τις «καρέκλες» και νέα στήριξη σε Ουκρανία

Μια τελευταία ευκαιρία έχουν σήμερα οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων για να «παζαρέψουν» ανταλλάγματα προκειμένου να επικυρώσουν τα ονόματα που προτείνουν οι διαβουλευτές για τις καίριες θέσεις των Βρυξελλών.

Ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά καθώς από την 1η Ιουλίου και για έξι μήνες το τιμόνι της Ευρωπαϊκής Προεδρίας το αναλαμβάνει η Ουγγαρία και ο Βίκτορ Όρμπαν, που έχει πολλάκις εκφραστεί αρνητικά για τον τρόπο που λειτουργούν οι Βρυξέλλες και για την εξουσία που έχουν.

Υπενθυμίζεται ότι στο καλάθι του παζαριού βρίσκονται τρεις προεδρίες: της Κομισιόν, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σημαντική θέση είναι και αυτή του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής του μπλοκ.

Αμυνα και Ασφάλεια

Η Γερμανίδα κεντροδεξιά υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προτείνεται να παραμείνει για άλλα πέντε χρόνια στην προεδρία της Κομισιόν, το εκτελεστικό όργανο της Ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι οι ηγέτες παραμένουν «πιστοί» στο δόγμα «όλα για την Ουκρανία». Και για αυτό τον λόγο στις Βρυξέλλες και στη Σύνοδο Κορυφής θα είναι παρών ο πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι.

Ήδη από τη Δευτέρα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοίνωσε νέα δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας και όπως ανέφερε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες, η παρουσία του Ζελένσκι   συνδέεται με πολλές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της επίσημης έναρξης των ενταξιακών συνομιλιών, που ξεκίνησαν την Τρίτη. 

Αυτό που ίσως «μετράει περισσότερο» ως μήνυμα προς τη Ρωσία είναι ότι στη Σύνοδο θα υπογραφεί Σύμφωνο Άμυνας και Ασφάλειας μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας. Και αυτό γιατί η επόμενη πενταετία επικεντρώνεται στο δόγμα «Άμυνα και Ασφάλεια» (Security and Defense), απ’ όπου θα υπάρξει και η ανάλογη εκροή κονδυλίων.

Με τις ΗΠΑ να μένουν «πίσω» στην παροχή ουσιαστικής βοήθειας προς την Ουκρανία, η Ευρώπη είναι πλέον η πρώτη «δύναμη» που διοχετεύει χρήμα και αμυντικό εξοπλισμό προς το Κίεβο. Η ανάληψη των καθηκόντων από τον Μ. Ρούτε ως νέου ΓΓ του ΝΑΤΟ δείχνει ότι το αντι-ρωσικό «δόγμα» παραμένει και ενισχύεται.

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας είναι παλιός γνώριμος της Ελλάδας. Θεωρείται δογματικός, άκαμπτος και καθόλη τη διάρκεια του θρίλερ εάν θα παρέμενε η χώρα μας στο ευρώ ή όχι, ο κ. Ρούτε ήταν από τους «σκληρούς» (ήθελε την παραδειγματική τιμωρία της Ελλάδας με έξοδο), ακόμα και όταν κάμπτονταν οι αντιστάσεις της Αγκελα Μέρκελ. Ο κ. Ρούτε είναι πολέμιος του Β. Πούτιν και θεωρείται ότι το ΝΑΤΟ πλέον θα χαράξει ξεκάθαρη επιθετική πολιτική προς τη Ρωσία.

Η καρέκλα της Ευρωβουλής, του Συμβουλίου και του ΥΠΕΞ

Η Μαλτέζα Ρ. Μέτσολα αναμένεται να διατηρήσει την προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για άλλα δυόμισι χρόνια. Στη συνέχεια, αναμένεται να παραδώσει σε υποψήφιο από τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο, την κεντροαριστερή Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D).

Όσο για τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι διαπραγματευτές προτείνουν τον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας, αριστερό, Αντόνιο Κόστα ως αντικαταστάτη του Βέλγου Σαρλ Μισέλ. Τον απερχόμενο Ευρωπαίο ΥΠΕΞ Ζ. Μπορέλ αναμένεται να αντικαταστήσει η Εσθονή πρωθυπουργός Κάγια Κάλας από τη φιλελεύθερη ομάδα Renew.

Με την προεδρία του Βίκτορ Ορμπαν να πλησιάζει «απειλητικά», οι ηγέτες της ΕΕ είχαν προσπαθήσει να καταλήξουν σε συμφωνία για τις θέσεις στο άτυπο δείπνο που είχαν στις 17 Ιουνίου. Διασταυρωμένες πηγές των Βρυξελλών ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι η συμφωνία τότε ναυάγησε γιατί το ΕΛΚ αποφάσισε να ζητήσει περισσότερα την τελευταία στιγμή.

«Εκτός από την προεδρία της Κομισιόν, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έθεσε θέμα και μισής προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Δηλαδή ο πρόεδρος να αλλάζει κάθε δυόμισι χρόνια και έτσι μετά από μισή θητεία του Αντόνιο Κόστα, να τον αντικαταστήσει πολιτικός από τους κόλπους του ΕΛΚ», ανέφερε αξιωματούχος. Μέχρι τώρα ο πρόεδρος του Συμβουλίου υπηρετούσε 5ετή θητεία, με μια τυπική ανανέωση από τους 27 στα δυόμισι χρόνια.

Ετερη πηγή εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για τις κινήσεις του ΕΛΚ καθώς θεωρεί ότι «οι θέσεις πρέπει να ξεκαθαρίσουν γρήγορα, λόγω του γενικού πολιτικού κλίματος και της ανόδου της ακροδεξιάς».

«Δεν είναι ώρα για power games. Πρέπει να δείξουμε ενότητα και σύνεση. Πρέπει να δείξουμε ότι αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνουν τα υψηλά ποσοστά αποχής (από τις ευρωκάλπες) και η άνοδος των άκρων», είπε η πηγή.

Στη σημερινή Σύνοδο λοιπόν θα πρέπει οι ηγέτες να πουν το «ναι». Εκτος και εάν παρουσιαστούν αντιστάσεις και διαφωνίες της τελευταίας στιγμής. Όχι για να αλλάξει το αποτέλεσμα, αλλά για να δοθούν «τυράκια» στους αντιφρονούντες.

Πώς γίνεται η εκλογή

Η ψηφοφορία για τον πρόεδρο διεξάγεται με ειδική πλειοψηφία, που σημαίνει το 55% των κρατών-μελών της ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν το 65% του συνολικού πληθυσμού του μπλοκ.

Υπενθυμίζεται ότι η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο κοινοβούλιο προτείνει τον υποψήφιό της για τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, ενώ η δεύτερη και η τρίτη ομάδα λαμβάνουν θέσεις για τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής.

Αυτή τη φορά, όμως, το ΕΛΚ θέλει ο αριστερός Κόστα να υπηρετήσει μόλις μισή θητεία και στη συνέχεια να αντικατασταθεί από τον Πρωθυπουργό της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς. Γιατί αυτή η στάση; Αναλυτές αναφέρουν ότι δεν έχει να κάνει με τις 190 έδρες που κέρδισε, αλλά με τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο την παρούσα στιγμή περιλαμβάνει 13 ηγέτες από τους κόλπους του ΕΛΚ. Βέβαια οι περισσότεροι προέρχονται από μικρότερες χώρες.

Αυτό που «ελπίζουν» είναι ότι σε δύο χρόνια, Γερμανία και Ισπανία θα έχουν νέους ηγέτες που θα προέρχονται από το ΕΛΚ, με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερο από την αναγκαία ειδική πλειοψηφία. Εάν πραγματοποιηθεί αυτό, τότε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα ελέγχει πλήρως τις αποφάσεις που θα προέρχονται από τις Βρυξέλλες.

Παραμένει να δούμε εάν η στάση του ΕΛΚ αλλάξει, οι αιτιάσεις αποσυρθούν από το τραπέζι ή απλά αποσιωπηθούν για να κάνουν την εμφάνισή τους σε δυόμισι χρόνια. Άλλωστε η ΕΕ είναι γνωστή στο να κλωτσάει την μπάλα λίγο παρακάτω, παρά να επιλύει θέματα «εδώ και τώρα».

Η οργή της Ιταλίδας πρωθυπουργού

Στο δείπνο στις 17 Ιουνίου οι διαπραγματευτές άφησαν έξω από τις συζητήσεις την Ιταλία. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης για το ΕΛΚ, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ για το S&D και ο Γάλλος πρόεδρος της Renew Εμανουέλ Μακρόν και ο Μαρκ Ρούτε κλείστηκαν σε ένα δωμάτιο για περίπου 4 ώρες, για το απαραίτητο παζάρι του ποιος θα πάει πού. Και άφησαν τους υπόλοιπους ηγέτες να περιμένουν.

Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι η Τ. Μελόνι, που είναι μέλος της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), ήταν έξαλλη για τον αποκλεισμό της από τις διαπραγματεύσεις, γιατί το κόμμα της Brothers οf Italy είναι το ισχυρότερο στους κόλπους του ECR, που τερμάτισε 4ο στις ευρωεκλογές.

Όπως είχαμε γράψει, η Μελόνι δεν θέλει μια εκ των θέσεων. Αντιθέτως προτιμά ένα καλό χαρτοφυλάκιο στην Κομισιόν με εκτελεστική αντιπροεδρία και ευνοϊκή μεταχείριση στα θέματα της οικονομικής, δημοσιονομικής και μεταναστευτικής της πολιτικής. Ήδη η Κομισιόν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εξέδωσε προειδοποίηση για το υψηλό χρέος της Ιταλίας και το υπερβολικό έλλειμμα.

Διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι το ΕΛΚ επιθυμεί να περιορίσει την «αύρα» της Μελόνι ενόψει και των γαλλικών εκλογών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Ρώμη δεν θα πάρει αυτά που ζητάει.

Όταν βγει «λευκός καπνός» από τις ψηφοφορίες, τότε ξεκινούν οι διαδικασίες ώστε η προεδρία της Κομισιόν και η θέση του ΥΠΕΞ να περάσουν από ψηφοφορία από την Ευρωβουλή. Αυτές οι θέσεις χρειάζονται πρώτα ειδική πλειοψηφία από τους 27 ηγέτες, αλλά στη συνέχεια, πρέπει επίσης να περάσουν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με απλή πλειοψηφία.

Το Ευρωκοινοβούλιο εκλέγει μόνο του τον/την πρόεδρό του (αναμένεται στις 16 Ιουλίου) ενώ ο πρόεδρος του Συμβουλίου εκλέγεται με ειδική πλειοψηφία μόνο από τους ηγέτες.

Υπενθυμίζεται δε ότι το 2019, η σημερινή πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πέρασε από το κοινοβούλιο με μόλις εννέα ψήφους (αρκετοί ευρωβουλευτές από τα κόμματα που τη στήριξαν δεν την ψήφισαν στη μυστική ψηφοφορία). Εάν η Ευρωβουλή την απορρίψει αυτή τη φορά, τότε οι ηγέτες θα πρέπει να βρουν εναλλακτικό υποψήφιο που θα μπορούσε να συγκεντρώσει τις 361 ψήφους που απαιτούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.