Γιατί οι Βρυξέλλες «ψηφίζουν» Κάμαλα Χάρις για την προεδρία των ΗΠΑ

Η υποψηφιότητα της μέχρι τώρα αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις αναμένεται να κλειδώσει στο συνέδριο των Δημοκρατικών και τα endorsements έρχονται το ένα μετά το άλλο, προκειμένου να μην υπάρξει πολλή παραφιλολογία για άλλον πιθανό υποψήφιο της τελευταίας στιγμής.

Για την ΕΕ, η κίνηση Μπάιντεν να αποσυρθεί ήταν καλοδεχούμενη. Όμως, αν και υπήρξε πρώτα η σχετική «ανακούφιση» στα κέντρα αποφάσεων, μέσα σε λίγες ώρες πήρε σειρά η «απορία» εάν η Χάρις είναι σε θέση να νικήσει τον Ντόναλντ Τραμπ.

Εάν ναι, τότε η ΕΕ και οι Βρυξέλλες θα προχωρήσουν ανενόχλητες στην εφαρμογή της λεγόμενης «Φάσης Β», που αποτελεί τη μετάλλαξη της Ένωσης σε πρωτίστως αμυντικό σύμμαχο. Και αυτό γιατί η Κάμαλα Χάρις θεωρείται συνεχιστής της λεγόμενης Νέας Εποχής και του Δόγματος του Νέου Ψυχρού Πολέμου μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Ήδη η Ευρώπη, μετά από ασφυκτική πίεση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, μπήκε μπροστά στο θέμα χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία, παρά το γεγονός ότι θα κοστίσει οικονομικά και με ασύμμετρο τρόπο στην κάθε χώρα-μέλος. Όμως, άλλο η αδυναμία Μπάιντεν να περάσει εύκολα νέα βοήθεια προς την Ουκρανία και άλλο μια εκλογή Τραμπ στην προεδρία.

Ας μην ξεχνάμε ότι η φιλοσοφία Τραμπ είναι να μειώσει τη συνεισφορά των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και να μπει άμεσα σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τον Β. Πούτιν για να λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σε αυτό το ρεπορτάζ δεν αναλύουμε ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος. Καταγράφουμε απλά την πορεία που θα πάρει η κάθε υποψηφιότητα.

Η «αγωνία» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ έφτασε στο κατακόρυφο, όταν τον περασμένο Φεβρουάριο ο Τραμπ είπε ότι δεν θα δίσταζε να δώσει το «πράσινο φως» στη Ρωσία για να επιτεθεί σε συμμάχους του ΝΑΤΟ που δεν αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες. Υπερβολική δήλωση μεν, ενδεικτική δε, σε μια χρονική περίοδο που η Ρεπουμπλικανική πλευρά στο Κογκρέσο καταργούσε τη βοήθεια δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία, το Ισραήλ και την Ταϊβάν και άφηνε τον Μπάιντεν στα λόγια να λέει ότι «η Αμερική επέστρεψε».

Στη «Διάσκεψη για την Ασφάλεια» του Μονάχου, πριν από μερικούς μήνες, ο Μπάιντεν έστειλε την Κάμαλα Χάρις προκειμένου να παράσχει διαβεβαιώσεις στην ΕΕ ότι οι ΗΠΑ θα τηρήσουν τα συμφωνηθέντα. Εάν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, η Χάρις θα κληθεί να ενισχύσει περαιτέρω τη διατλαντική συμμαχία που είχε διαταραχθεί από τη διακυβέρνηση Τραμπ. Υπενθυμίζεται ότι ο Ντ. Τραμπ είχε επιβάλει δασμούς σε Ευρωπαίους συμμάχους, αποχώρησε από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, αμφισβήτησε τα ποσά που συνεισφέρουν ευρωπαϊκές χώρες στο ΝΑΤΟ και αρνήθηκε να κατονομάσει τη Ρωσία ως χώρα που μπορεί να παρέμβει στο αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, παρά τις περί αντιθέτου ενδείξεις που είχε παραθέσει τότε η Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ.

Επί διακυβέρνησης Μπάιντεν, επιβλήθηκαν σαρωτικές κυρώσεις στη Ρωσία, με ΕΕ, ΝΑΤΟ και G7 να κρατούν κοινή γραμμή: Έδωσαν το ελεύθερο στον Ουκρανό πρόεδρο Β. Ζελένσκι να πραγματοποιεί συχνότατες επισκέψεις σε όλες τις δυτικές πρωτεύουσες, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες πήγαν στο Κίεβο, έβαλαν τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ μετά τη Φινλανδία, έστειλαν δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση και όπλα και υποσχέθηκαν να συνεχίσουν απρόσκοπτα.

Στην ομιλία της στο συνέδριο, η Χάρις έστειλε μήνυμα σταθερότητας προς τους συμμάχους και μήνυμα στους Αμερικανούς ψηφοφόρους ότι μια εκλογή Τραμπ θα αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια τάξη και θα αποδυναμώσει τις ΗΠΑ.

Σε εκείνο το συνέδριο η κ. Χάρις δεν κατάφερε να καθησυχάσει πλήρως τους Ευρωπαίους συμμάχους. Για παράδειγμα, η ποσοτική συμμετοχή των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ  δεν είναι πρόβλημα μόνο για τον Τραμπ. Και στο παρελθόν, άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι έκαναν λόγο για ανισότητα στις συνεισφορές.

Το παραδέχθηκε και ο απερχόμενος διοικητής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, λέγοντας ότι «οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι και ο Καναδάς πρέπει να ξοδέψουν περισσότερα, γιατί η κατανομή των βαρών δεν είναι δίκαιη... Τα καλά νέα είναι ότι αυτό ακριβώς κάνουν τώρα οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Φέτος, 18 από τους 31 συμμάχους θα πετύχουν τον στόχο τους και θα δαπανήσουν το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα», είπε ο Στόλτενμπεργκ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post, τους τελευταίους μήνες, μια σειρά υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας και ανώτερων Ευρωπαίων αξιωματούχων πραγματοποίησαν επισκέψεις στην Ουάσιγκτον και ακολουθούν το ίδιο προβλέψιμο δρομολόγιο. Συναντήσεις με αξιωματούχους της διοίκησης καθώς και με όποιους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες του Κογκρέσου είναι «αντιδραστικοί».

Στη συνέχεια, διοργανώνουν εκδήλωση σε μια συντηρητική δεξαμενή σκέψης, όπως το Heritage Foundation ή το American Enterprise Institute, προσπαθώντας να επηρεάσουν τις απόψεις της ενισχυόμενης απομονωτικής πτέρυγας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και να ενισχύσουν τα παραπαίοντα «γεράκια» της εξωτερικής πολιτικής του κόμματος.

Στον δρόμο που χάραξε η Ούρσουλα

Για τους καλά γνωρίζοντες, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν είχε δύσκολο δρόμο προς την επανεκλογή, παρά τις έντονες διαρροές. Το λεγόμενο ευρωπαϊκό deep state που ανέκαθεν υπήρχε αλλά έκανε αισθητή την εμφάνισή του με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ήθελε να συνεχίσει απρόσκοπτα το χτίσιμο του νέου ευρωπαϊκού δόγματος  «Άμυνα και Ασφάλεια» (Defense and Security). Άσχετα εάν στους περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες, ένα τέτοιο δόγμα προκαλεί εύλογα ερωτήματα ως προς το πώς θα λειτουργήσει.

Αν και η πρόεδρος της Κομισιόν δεν εφάρμοσε ούτε τα μισά από όσα είχε υποσχεθεί στους Πράσινους στην πρώτη της θητεία, επανεκλέγη με τη βοήθειά τους, υποσχόμενη ότι αυτή τη φορά θα εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα.

Η συνοχή επετεύχθη

Στην ομιλία της η Φον ντερ Λάιεν τόνισε το ότι η ασφάλεια και η άμυνα αποτελούν τη νούμερο ένα προτεραιότητα της επόμενης πενταετίας.

«Η Ευρώπη δεν μπορεί να ελέγξει τους δικτάτορες και τους δημαγωγούς σε όλο τον κόσμο, αλλά μπορεί να επιλέξει να προστατεύσει τη δική της δημοκρατία. Η Ευρώπη δεν μπορεί να καθορίσει τις εκλογές σε όλο τον κόσμο, αλλά μπορεί να επιλέξει να επενδύσει στην ασφάλεια και την άμυνα της δικής της ηπείρου», είπε στην ομιλία της.

Η πρόεδρος της Κομισιόν υποσχέθηκε ένα «Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας» για επενδύσεις σε αμυντικές ικανότητες υψηλού επιπέδου, μια ευρωπαϊκή αεροπορική ασπίδα, μια άριστη κυβερνοασφάλεια και έναν νέο Επίτροπο για την άμυνα. Επαναδεσμεύθηκε για τον τριπλασιασμό της Frontex, της συνοριοφυλακής της ΕΕ, ώστε να φθάσει τις 30.000 άτομα (το υποσχέθηκε και στην πρώτη θητεία) και έναν Επίτροπο για τη Μεσόγειο με ατζέντα την ανάπτυξη ολοκληρωμένων εταιρικών σχέσεων με γειτονικές χώρες  (αυτό θα έπρεπε να ανησυχήσει τόσο την Ελλάδα όσο και την Κύπρο).

Η Ρωσία αντέδρασε αμέσως μετά την ομιλία της Φον ντερ Λάιεν, λέγοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται πιο στρατιωτικοποιημένη και συγκρουσιακή.

Ο εκπρόσωπος το Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι οι προτάσεις αυτές υπογραμμίζουν τις «μεταβαλλόμενες προτεραιότητες» της Φον ντερ Λάιεν και τον «στρατιωτικό χρωματισμό» της ΕΕ.

«Η Φον ντερ Λάιεν επιβεβαιώνει τη γενική στάση των ευρωπαϊκών κρατών για στρατιωτικοποίηση, κλιμάκωση της έντασης, αντιπαράθεση και εξάρτηση από μεθόδους αντιπαράθεσης στην εξωτερική τους πολιτική», είπε ο Πεσκόφ.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου πρόσθεσε ότι ενώ η Ρωσία δεν αποτελούσε απειλή για την ΕΕ, οι ενέργειες των κρατών-μελών της σχετικά με την Ουκρανία «απέκλεισαν κάθε πιθανότητα διαλόγου και εξέτασης των ανησυχιών της Ρωσίας... Αυτές είναι οι πραγματικότητες με τις οποίες πρέπει να ζούμε, και αυτό μας αναγκάζει να διαμορφώσουμε τις προσεγγίσεις της εξωτερικής μας πολιτικής ανάλογα», είπε.

Κατά πολλούς στρατιωτικούς αναλυτές, η χάραξη της νέας «αμυντικής» πορείας της ΕΕ έγινε μετά από προσεκτικό σχεδιασμό και για να ολοκληρωθεί ως το «Δόγμα της Νέας Εποχής», θα πρέπει οι εκλογές στην άλλη μεριά του Ατλαντικού να φέρουν στον Λευκό Οίκο την Κάμαλα Χάρις ή κάποιον Δημοκρατικό υποψήφιο που θα βγει στη σκηνή την τελευταία στιγμή.