Tρίμηνο με τρίμηνο ξετυλίγεται όλο και πιο καθαρά το κουβάρι της ύφεσης στην ελληνική οικονομία. Τα αποτελέσματα εννεαμήνου του 2011 αποτέλεσαν το χειρότερο δείγμα γραφής την τελευταία 15ετία και ο αριθμός των εταιριών που βυθίζονται σε οικονομικό τέλμα ίσως ξεπερνά πλέον εκείνες που τα φέρνουν βόλτα!

Ο αριθμός των εταιριών με ικανοποιητικά αποτελέσματα είναι πενιχρός, ενώ οι περιβόητοι κλάδοι με αμυντικά χαρακτηριστικά έχουν υποστεί πραγματική πανωλεθρία. Η εικόνα των εισηγμένων στο εννεάμηνο του 2011 μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο καμένη γη. Μοναδικές εξαιρέσεις μερικές εταιρίες με εξαγωγικό χαρακτήρα...

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα εννεαμήνου του 2011, ο λόγος κερδοφόρων/ζημιογόνες εταιρίες στο Χ.Α. παρέμεινε στο χειρότερο σημείο της τελευταίας δεκαετίας, αφού μόλις μία στις τρεις εισηγμένες είναι κερδοφόρος και μόλις μία στις πέντε έχει βελτιωθεί σε σχέση με πέρυσι. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι τα άσχημα οικονομικά αποτελέσματα, όσο η ιδιαίτερα θολή εικόνα των επόμενων τριμήνων. Από τις τηλεδιασκέψεις των εισηγμένων προκύπτει ότι το 2012 μάλλον θα είναι το ίδιο δύσκολο ή και χειρότερο σε σχέση με το 2011 και είναι φανερό ότι η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα δεν βλέπει φως στο τούνελ της ελληνικής οικονομίας ούτε το 2012.

Τα σημεία στα οποία εστιάζει το ενδιαφέρον όλων είναι δύο: από τη μια πλευρά, έχουν πραγματοποιηθεί σχεδόν όλες οι προσπάθειες εξοικονόμησης πόρων και κεφαλαίων μέσω αναδιαρθρώσεων, ορθολογικοποιήσεων και συμπίεσης του κόστους λειτουργίας, ενώ από την άλλη πλευρά οι πηγές χρηματοδότησης και εύρεσης κεφαλαίων έχουν στερέψει. Βάσει της τρέχουσας εικόνας, είμαστε μπροστά στη δημιουργία μιας νέας γενιάς προβληματικών εταιριών, οι οποίες θα προσφύγουν σωρηδόν στο άρθρο 99, συμπαρασύροντας στο διάβα τους μετόχους, εργαζόμενους και δανειστές.

Ταυτόχρονα, οι ισολογισμοί των εισηγμένων εμφανίζουν και ένα ακόμα πολύ αρνητικό στοιχείο: υψηλή δανειακή εξάρτηση - επιβάρυνση και ελάχιστη διαθέσιμη ρευστότητα. Ακριβώς όπως είναι και η εικόνα του ελληνικού δημοσίου. Η συστηματική έλλειψη ρευστότητας που παρατηρείται στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων είναι ίσως και το πιο αρνητικό στοιχείο του εννεαμήνου, ακόμα πιο αρνητικό και από την ισχυρή μείωση των λειτουργικών κερδών και της υψηλής αρνητικής κερδοφορίας.

Ο λόγος είναι ότι η έλλειψη ρευστότητας αποτελεί τροχοπέδη στην όποια αναπτυξιακή προοπτική τόσο των επιχειρήσεων όσο και της ίδιας της χώρας τελικά, ενώ οι επενδύσεις σε projects με ισχυρά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν λόγω τόσο των προβλημάτων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα όσο και των εμποδίων που δημιουργούνται από τις ίδιες τις αδυναμίες των επιχειρήσεων, αφού η λογιστική τους εικόνα δεν τους επιτρέπει να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης από το εξωτερικό.

Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι οι τεράστιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας επηρεάζουν τα μέγιστα τόσο τον ιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα. Παρά το γεγονός ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει εφαρμόσει μια ταχεία προσπάθεια αντίδρασης σε σύγκριση με τον δυσκίνητο και σπάταλο δημόσιο τομέα, το αποτέλεσμα δεν δείχνει να δικαιώνει τις ιδιωτικές εταιρίες, όταν ο καθρέφτης της οικονομίας, το Χ.Α., δεν μπορεί να σηκώσει κεφάλι.

Κλάδοι και εταιρίες

Το χειρότερο εννεάμηνο της ιστορίας τους κατέγραψαν οι εισηγμένες εταιρίες σε μια περίοδο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η τέλεια καταιγίδα για το εγχώριο επιχειρείν, σύμφωνα με την ανάλυση της Beta ΑΧΕΠΕΥ.

Οι εισηγμένες επηρεάστηκαν:

*Από τις αυξημένες προβλέψεις επισφαλών δανείων αλλά και της αξίας των κρατικών ομολόγων των τραπεζών.

*Από την εγχώρια ύφεση, τη μειωμένη αγοραστική δύναμη λόγω της ανεργίας και από το αυξημένο κόστος παραγωγής λόγω πετρελαίου, που περιόρισε τα κέρδη ή αύξησε τις ζημίες στο λιανικό εμπόριο.

*Από την εποχική ζήτηση του καλοκαιριού, που βελτίωσε μερικώς τους κλάδους που έχουν υψηλότερη συσχέτιση με τη ζήτηση της θερινής περιόδου.

*Από τη μειωμένη κατασκευαστική δραστηριότητα.

*Από τους μειωμένους φορολογικούς συντελεστές, που βελτίωσαν τα περιθώρια της τελικής γραμμής, ενώ, επίσης, στις ΔΕΚΟ υπήρξε περιορισμός του λειτουργικού κόστους λόγω των μισθολογικών μειώσεων.

Η εικόνα στο εννεάμηνο του 2011 ανά κλάδο έχει ως εξής:

*Τράπεζες: Τα έσοδα από τόκους υποχώρησαν κατά 2,4%, κυρίως λόγω της αύξησης του κόστους των καταθέσεων αλλά και της μείωσης του αριθμού των καταθέσεων ως απόλυτο μέγεθος. Η πιστωτική επιβράδυνση του τρίτου τριμήνου μεταφράστηκε σε λιγότερες προμήθειες για τον κλάδο κατά 14% σε σχέση με πέρυσι, οριακά ωστόσο μειωμένες σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο (16,44%). Επισημαίνεται ακόμα ότι η Τράπεζα Κύπρου και η Γενική Τράπεζα ακολούθησαν επιθετικότερες πολιτικές απεικόνισης της απομείωσης των ελληνικών ομολόγων (Τράπεζα Κύπρου 50%, Γενική Τράπεζα 60%), ενώ καμία τράπεζα δεν εμφανίζει προ φόρων και μετά από φόρους κερδοφορία.

*Διυλιστήρια: Αυξημένα κατά 25% ήταν τα καθαρά κέρδη του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια το εννεάμηνο του έτους και διαμορφώθηκαν στα 162 εκατ. ευρώ έναντι 130 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Παράλληλα, μειωμένα ήταν τόσο τα περιθώρια διύλισης όσο και ο όγκος πωλήσεων στην ελληνική αγορά, λόγω της παύσης λειτουργίας για λόγους συντήρησης της Θεσσαλονίκης και της Ελευσίνας. Τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου Motor Oil ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών λόγω της καλύτερης εξαγωγικής επίδοσης της εταιρίας.

*Λιμάνια: Θετική η πορεία των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας, που με την πιο αποδοτική διαχείριση κατάφεραν να παρουσιάσουν άνοδο κερδών. Η δραστική περιστολή των δαπανών, καθώς και τα αυξημένα έσοδα από παράπλευρες δραστηριότητες (κυρίως στην περίπτωση του ΟΛΠ) βοήθησαν στο να μετριαστούν οι όποιες επιπτώσεις του αδύναμου οικονομικού περιβάλλοντος.

*Τσιμέντα - Ορυκτά: Η ευαισθησία του κλάδου στις τιμές του πετρελαίου και των μεταφορικών, καθώς και ο βραδύς ή αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι κύριοι παράγοντες που επέδρασαν στα αποτελέσματα του κλάδου. Όσον αφορά την S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, βασίστηκε στη βελτιωμένη παραγωγική διαδικασία ώστε να διατηρήσει και να βελτιώσει τα περιθώριά της στο τρίτο τρίμηνο, με το μικτό περιθώριο κέρδους να εμφανίζει βελτίωση 160 μονάδων βάσης (από το 23% στο 24,6%), η οποία μεταφέρθηκε χωρίς απώλειες σε λειτουργικό και σε καθαρό επίπεδο.

*Τηλεπικοινωνίες: Τα αποτελέσματα του κλάδου πλήττονται από τη δυσμενή δημοσιονομική κατάσταση της εγχώριας αγοράς, που έχει περιορίσει δραματικά τη ζήτηση σε μια αγορά η οποία είναι ήδη κορεσμένη. Ο έντονος ανταγωνισμός έχει μειώσει πολύ τα περιθώρια κέρδους, ενώ στην περίπτωση του ΟΤΕ η τιμολογιακή πολιτική του είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένη λόγω της Ρυθμιστικής Αρχής. Η τάση μείωσης των εσόδων του ΟΤΕ συμπαρασύρει τις μικρές αυξήσεις που εμφανίζουν η Forthnet και η Ηellas Οnline, των οποίων οι κύκλοι εργασιών συνεχίζουν να αυξάνονται ακόμα λόγω της διεύρυνσης του πελατολογίου.

*Ενέργεια: Ισχυρά αποτελέσματα για το εννεάμηνο ανακοίνωσε ο όμιλος Μυτιληναίου και πωλήσεις-ρεκόρ κυρίως λόγω της θετικής επίδοσης από τη Μέτκα και της αυξημένης συνεισφοράς από τον ενεργειακό κλάδο. Τα αποτελέσματα της Μέτκα υπερέβησαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών λόγω των ιδιαίτερα ισχυρών της πωλήσεων και του δυνατού λειτουργικού περιθωρίου της. Η ΔΕΗ παρουσίασε ένα αδύναμο τρίμηνο, εξαιτίας των χαμηλών όγκων πωλήσεων, της αδύναμης ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια και του υψηλού κόστους ενέργειας.

*Λιανικό Εμπόριο: Με τον δείκτη λιανικών πωλήσεων να υποχωρεί 7% σε ετήσιο επίπεδο, για το οκτάμηνο του έτους, τα αποτελέσματα εννεαμήνου 2011 των εταιριών λιανικής φαίνεται πως αυτές δίνουν σκληρή μάχη επιβίωσης. Ξεχωρίζουν τα αποτελέσματα της Jumbo και της Πλαίσιο, τόσο για την αύξηση της κερδοφορίας όσο και για τη διατήρηση των περιθωρίων κέρδους, παρά τις αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών και της ενέργειας. Σημειώνεται, επίσης, ότι και οι δύο εταιρίες έχουν μηδενικό καθαρό δανεισμό.

Καλή εικόνα παρουσιάζει και η Frigoglass με σύμμαχο την ευρεία γεωγραφική κατανομή της (Ανατολική Ευρώπη, Ασία - Ωκεανία, Αφρική - Μέση Ανατολή, Βόρεια Αμερική) αλλά και τις ηγετικές θέσεις που κατέχει στον χώρο. Αναφορικά με τα αποτελέσματα της Coca Cola Τρία Έψιλον, δεν ενθουσίασαν. Τα κέρδη συρρικνώθηκαν κατά 30% φθάνοντας τα 280,7 εκατ. ευρώ. Η Folli Follie Group (ΚΑΕ) ανακοίνωσε ένα καλό τρίμηνο, με τις πωλήσεις να αυξάνονται κατά 5,1% στα 775,5 εκατ. ευρώ.

Η Φουρλής παρουσίασε αδυναμία στα αποτελέσματά της στο εννεάμηνο σε επίπεδο τόσο πωλήσεων όσο και καθαρών κερδών. Οι πωλήσεις του ομίλου Σαράντη αυξήθηκαν κατά 3,15%, με τις ξένες αγορές να συνεχίζουν να επιδρούν θετικά στα αποτελέσματα, παρουσιάζοντας αύξηση 2,98%. Τα λειτουργικά κέρδη παρουσίασαν αύξηση 1,37% στα 12,2 εκατ. ευρώ, βοηθούμενα από τον αυξημένο τζίρο αλλά και από τον καλύτερο έλεγχο των λειτουργικών εξόδων. Η αύξηση του κόστους δανεισμού επηρέασε αρνητικά τα καθαρά αποτελέσματα του ομίλου, τα οποία μειώθηκαν κατά 4,9% διαμορφούμενα στα 5,6 εκατ. ευρώ. 


Ο αναλυτικός πίνακας των αποτελεσμάτων εννεαμήνου 2011 δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".