Σύγχυση σε επενδυτικό και επιχειρηματικό κόσμο προκαλεί το προσχέδιο νόμου για την έκτακτη εισφορά καθώς δεν προσδιορίζει αν φορολογηθεί το σύνολο των κερδών του 2008 ή μόνο τα κέρδη από δραστηριότητες στην Ελλάδα.

Το προσχέδιο που έδωσε χθες το βράδυ προς διαβούλευση το υπουργείο Οικονομικών ορίζει ως φορολογητέα ύλη για την έκτακτη εισφορά τα καθαρά κέρδη που προκύπτουν από Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα εφόσον είναι μεγαλύτερα από το δηλωθέν καθαρό εισόδημα. Η ρύθμιση αυτή ισχύει για τις επιχειρήσεις που κρατούν τα βιβλία τους με βάσει ΔΛΠ και αφορά περίπου στο σύνολο των 300 επιχειρήσεων που πιάνει η έκτακτη εισφορά.

Αυτό σημαίνει ότι οι εισηγμένες θα πληρώσουν έκτακτη εισφορά όχι βάσει του καθαρού εισοδήματος που δήλωσαν το 2008, αλλά βάσει των κερδών που εμφάνισαν με Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα η φορολογητέα ύλη δεν συμπίπτει με τα αποτελέσματα βάσει των ΔΛΠ καθώς ισχύουν διαφορετικές φορολογικές διατάξεις. Η πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλει την έκτακτη εισφορά βάσει των κερδών από ΔΛΠ ενδέχεται ως εκ τούτου να αμφισβητηθεί.

Οι διαφορές που προέκυψαν το 2008 ανάμεσα στα κέρδη από Δ. Λ. Π και στο φορολογητέο εισόδημα, ιδιαίτερα για τις τράπεζες, ήταν αξιοσημείωτες λόγω του διαφορετικού χειρισμού των ζημιών ή αρνητικών διαφορών από χρεόγραφα του εμπορικού χαρτοφυλακίου.

Μια άλλη διάταξη που αναμένεται να προκαλέσει μικρές αντιδράσεις είναι αυτή που δεν αφαιρεί την έκτακτη εισφορά από τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος της φετινής χρονιάς. Δηλαδή, οι επιχειρήσεις θα πληρώσουν τα εκατομμύρια ευρώ που τους αναλογούν αλλά το ποσό αυτό δεν θα αφαιρεθεί από τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος της χρήσης 2009.

Στα υπόλοιπα το προσχέδιο είναι εξαιρετικά λιτό, εντείνοντας την σύγχυση που προκλήθηκε από χθες για τον τρόπο της φορολόγησης και επομένως τις επιπτώσεις ανά εταιρεία.

Το προσχέδιο δεν διευκρινίζει για παράδειγμα ποια κέρδη θα φορολογηθούν αφήνοντας έτσι να αιωρείται ότι πρόκειται να φορολογηθούν τα κέρδη των ομίλων είτε προήλθαν από δραστηριότητες στην Ελλάδα είτε από δραστηριότητες στο εξωτερικό.

Με δεδομένο ότι η Ελλάδα έχει υπογράψει σειρά συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολόγησης με άλλες χώρες η αγορά θεωρεί δεδομένο ότι θα φορολογηθούν μόνο τα κέρδη που προήλθαν από δραστηριότητες στην Ελλάδα. Για τον λόγο αυτό χθες στο ταμπλό του Χ. Α, κυπριακές τράπεζες όπως η Τράπεζα Κύπρου και εταιρείες όπως η Folli Follie που πραγματοποιούν μεγάλο μέρος των κερδών τους εκτός Ελλάδας, είχαν καλύτερη συμπεριφορά.

Σύγχυση προκαλεί σε λογιστήρια και αναλυτές το πώς θα φορολογηθούν τα κέρδη επιχειρηματικών ομίλων, έτσι και επιλεγεί η πλέον νομότυπη οδός της επιβολής έκτακτης εισφοράς μόνο επί των κερδών από δραστηριότητες στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με λογιστές θα πρέπει να φορολογηθούν ξεχωριστά τα κέρδη μητρικής και θυγατρικών. Κάτι τέτοιο, σημαίνει, για παράδειγμα, στους περισσότερους τραπεζικούς ομίλους ότι στις μητρικές θα επιβληθεί ο ανώτατος συντελεστής της εφάπαξ εισφοράς ( 10%) ενώ η πλειονότητα των θυγατρικών θα φορολογηθεί με συντελεστή 7% ή και 5%.

Αλαλούμ με τις εκτιμήσεις των αναλυτών

Αποτέλεσμα της παραπάνω σύγχυσης είναι οι ασκήσεις για τις επιπτώσεις στις εισηγμένες που διενήργησαν τα τμήματα ανάλυσης των ελληνικών χρηματιστηριακών να εμφανίζουν τεράστιες αποκλίσεις.

Χαρακτηριστικό είναι ότι άσκηση μεγάλης τραπεζικής ΑΧΕ έβγαζε χθες ότι η επίπτωση της έκτακτης εισφοράς για τις εισηγμένες ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ και άλλη μη τραπεζικής ΑΧΕ σε 640 εκατ. ευρώ !!! Άλλες ΑΧΕ υπολόγιζαν ότι η έκτακτη εισφορά θα επιβληθεί στα κέρδη μόνο των μητρικών και άλλες υπολόγιζαν τα κέρδη των ομίλων που προήλθαν από δραστηριότητες στην Ελλάδα.

Με δεδομένο ότι η τελευταία παράμετρος δείχνει σύμφωνα με ορκωτούς λογιστές η πλέον σωστή σε άσκηση που διενήργησε τμήμα ανάλυσης εγχώριας ΑΧΕ προκύπτει ότι 36 εισηγμένες, οι οποίες αποτελούν το 75% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Χ. Α θα πληρώσουν φόρο περίπου 642 εκατ. ευρώ.

Η χοντρική αυτή προσέγγιση, λόγω της μη παροχής από την κυβέρνηση συγκεκριμένων παραμέτρων, δίνει μια αξιοσημείωτη επίπτωση για το Χ. Α καθώς η έκτακτη εισφορά που θα πληρώσουν οι 36 εισηγμένες αντιστοιχεί στο 0,9% της συνολικής κεφαλαιοποίησης. Για τις υπόλοιπες εισηγμένες που δεν καλύπτει η χρηματιστηριακή η επίπτωση δεν ξεπερνά σύμφωνα με εκτιμήσεις τα 40 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι αν τελικώς φορολογηθούν τα κέρδη από Ελλάδα και εξωτερικό τότε η επίπτωση για τις εισηγμένες ξεπερνά τα 640 με 680 εκατ. ευρώ.

Πλήττονται οι εταιρείες με υψηλές μερισματικές αποδόσεις

Με δεδομένο ότι η κερδοφορία της φετινής χρονιάς ελάχιστα απασχολεί τους επενδυτές καθώς αφενός η χρήση τελειώνει, αφετέρου όλη η προσοχή και οι προσδοκίες εστιάζονται στα κέρδη του 2010 η επίπτωση στα μοντέλα των επενδυτών από την πληρωμή της έκτακτης εισφοράς είναι μικρή.

Επενδυτικά πλήττονται περισσότερο οι μετοχές στις οποίες οι επενδυτές τοποθετούνται με βασικό κριτήριο τις υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Μετοχές κυρίως αμυντικών κλάδων όπως οι Εταιρείες Κοινής Ωφέλειας και τα Τυχερά Παιχνίδια που οι πωλήσεις τους ελάχιστα επηρεάστηκαν από την κρίση.

Στον ΟΠΑΠ, για παράδειγμα, η έκτακτη εισφορά θα πλήξει με την φετινή κερδοφορία με περίπου 98 εκατ. ευρώ, «χαράτσι» που αποτελεί το 1,7% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησής του. Η μείωση της φετινής κερδοφορίας του θα επηρεάσει και την διανομή μερίσματος χρήσης 2009 αφού παραδοσιακά ο Οργανισμός διανείμει το σύνολο σχεδόν των κερδών του.

Περί τα 73 με 74 εκατ. ευρώ θα κληθεί να πληρώσει ο ΟΤΕ, εισφορά που αναλογεί στο 1,3% της τρλέχουσας κεφαλαιοποίησης, περί τα 127 εκατ. ευρώ η Εθνική (0,9% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης), περί τα 67 εκατ. ευρώ η EFG Eurobank (1,2% της κεφαλαιοποίησης) και περί τα 29 εκατ. ευρώ η Πειραιώς (0,8% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης).

Η Motor Oil εικάζεται ότι θα πληρώσει περί τα 21 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 1,6% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης, η Ελλάκτωρ 17,5 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 1,7% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησής της, η Ελληνικά Πετρέλαια 26 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί περίπου στο 1% της κεφαλαιοποίησής της.

Η έκτακτη εισφορά αποτελεί πάνω από 1% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης και για τις EXAE, Frigoglass Μετκα, ΓΕΚΤΕΡΝΑ.

Βάσει της επίπτωσης στα φετινά εκτιμώμενα κέρδη η Εθνική Τράπεζα έχει το μικρότερο dilution ενώ για εταιρείες με κέρδη πέρσι και ζημιές φέτος (π. χ Σιδενόρ) η επίπτωση θα είναι μεγαλύτερη.

Στον αντίποδα, η ΔΕΗ λόγω των ζημιών που εμφάνισε πέρσι σε επίπεδο μητρικής δεν θα φορολογηθεί. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και για την Forthnet. Ευνοημένες είναι και εταιρείες με υψηλά κέρδη από το εξωτερικό όπως οι κυπριακές τράπεζες, η Folli Follie και λιγότερο οι Τιτάν, Coca Cola κά.

Η Frigoglass αποτελεί ατυχή εξαίρεση καθώς στην διάρκεια του 2008 έφερε κέρδη μέσω επιστροφών και υψηλών μερισμάτων από τις θυγατρικές στην μητρική για να δώσει επιστροφή κεφαλαίου στους μετόχους της και επομένως έδειξε πολύ μεγαλύτερη κερδοφορία στην Ελλάδα από αυτή που δείχνει συνήθως.