Tα... ρέστα τους φαίνεται πως παίζουν οι Αμερικανοί τραπεζίτες και το... σύστημα της Wall καταβάλλοντας ακόμα μία προσπάθεια να πείσουν τις αγορές χρήματος πως η κατάσταση βελτιώνεται.

Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα μέχρι και ο κ. Paul Krugman έσπευσε να ρίξει νερό στον μύλο των αισιόδοξων κάνοντας λόγο για σταδιακή έξοδο από την κρίση στα επόμενα ένα - δύο τρίμηνα. Θέλουμε να πιστεύουμε πως ο νουνεχής νομπελίστας δεν έχει γίνει ενεργότερο μέρος του... συστήματος, γι’ αυτό εξακολουθούμε να δίνουμε βάση στα λεγόμενά του.

Εν πάση περιπτώσει, ο νέος κύκλος μόχλευσης φαίνεται να ξεκινά από το πρόγραμμα Troubled Asset Relief Program (TARP). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα διευκόλυνε το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ να αγοράσει ή να παράσχει εγγυήσεις ύψους άνω των 700 δισ. δολαρίων σε προβληματικά περιουσιακά στοιχεία των αμερικανικών τραπεζών και να τις βοηθήσει να βγουν από τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονταν.

Όμως το σύστημα υποστηρίζει πως τα δυσκολότερα πέρασαν ή ελέγχονται και κάποιοι από τους αποδέκτες του TARP δείχνουν να ανυπομονούν να ξεπληρώσουν το δάνειο που έλαβαν. Ήδη τα οκτώ πιστωτικά ιδρύματα που πέρασαν τις δοκιμές κόπωσης τον προηγούμενο μήνα πήραν το «πράσινο φως» από την αμερικανική κυβέρνηση για να επιστρέψουν τα κεφάλαια που έλαβαν μέσω του TARP.

Σημειωτέον πως ο πήχης είχε χαμηλώσει σημαντικά μετά τη χαλάρωση του τρόπου αποτίμησης των τραπεζικών χαρτοφυλακίων, των ελέγχων από τη SEC και των χρονικών περιθωρίων που δόθηκαν προκειμένου να ανταποκριθούν οι τράπεζες (κυρίως η Citi και η Bank of America).

Την ίδια αντιμετώπιση επιφύλαξε η αμερικανική κυβέρνηση και για τη Morgan Stanley (ακόμα μία προνομιακή συμπεριφορά απέναντι στο συγκεκριμένο πιστωτικό ίδρυμα), αφού το αντίστοιχο αίτημα για την αποπληρωμή των κεφαλαίων του TARP, παρότι δεν είχε περάσει το τεστ κόπωσης, έγινε αποδεκτό!

Για να συμμορφωθεί όμως με τις διαπιστώσεις των τεστ η συγκεκριμένη τράπεζα προχώρησε σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατά 2,2 δισ. δολάρια, στην οποία συμμετείχε το κινεζικό κρατικό κεφάλαιο China Investment Corp. και η ιαπωνική τράπεζα Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFG).

---Γιατί βιάζονται οι τράπεζες

Κάνοντας μια αναδρομή στη στάση των πιστωτικών ιδρυμάτων την περίοδο που λάμβαναν τα κεφάλαια του TARP, θα θυμηθούμε πως αρχικά εμφανίστηκαν περισσότερο από ευπρόσδεκτα.

Ήταν μια απρόσμενη (;) πηγή εσόδων που εξυπηρετούσε την αποπληρωμή χρεών, την υλοποίηση εξαγορών ή επενδύσεων και πολύ λιγότερο (παρά τις επιδιώξεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ) την αύξηση του δανεισμού από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.

Στη διάρκεια της κρίσης, όμως, φαίνεται πως η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Θα μεταφέρουμε τη δήλωση του διευθύνοντα συμβούλου της Bank of New York Mellon, κ. Robert Kelly, σε συνέδριο της UBS, για να κατανοήσουμε μία άλλη πτυχή ενός τόσο σύνθετου προβλήματος.

Ο κ. Robert Kelly, λοιπόν, είχε πει πως... δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις η χρηματοδότηση από το TΑRP. Όταν ταξίδευε στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και στην Ευρώπη τους τελευταίους μήνες, είχε -όπως υποστήριζε- ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η διαφορά θα γινόταν αν μπορούσαν να αποπληρώσουν τα κρατικά κεφάλαια...

Όπως υπαινίσσεται και ο κ. Robert Kelly, ο δανεισμός κρατικών κεφαλαίων για να παραμείνει μια τράπεζα στην αγορά θεωρείται πλέον στίγμα. Άλλωστε, ας θυμηθούμε τις κεφαλαιακές ενέσεις της China I.G. και της Mitsubishi UFG προς τη Morgan Stanley για να συμπληρώσουμε την εικόνα.

Όμως, ακόμη ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι τράπεζες αδημονούν να αποπληρώσουν τα δάνεια από το TARP είναι το γεγονός ότι οι αποδέκτες του προγράμματος υποχρεούνται να διατηρούν περιορισμένους τους μισθούς των υψηλόβαθμων στελεχών τους στις 500.000 δολάρια (μάλιστα, στις 500.000 δολάρια!), ενώ τα στελέχη αυτά είναι συνηθισμένα σε πολύ μεγαλύτερες αμοιβές.

---Η αντίθετη άποψη

Ο σοβαρότερος ενδοιασμός των συντηρητικών στελεχών της Γερουσίας (κατά την εκτίμησή μας, των πιο σκεπτόμενων) είναι ότι οι δοκιμές κόπωσης βασίστηκαν στο σενάριο που αναφερόταν σε μεγαλύτερη επιδείνωση της οικονομίας των ΗΠΑ τα επόμενα δύο χρόνια, με μέσο ποσοστό ανεργίας της τάξης του 10,3% το 2010 και με ρυθμό ανάπτυξης 0,5%.

Επίσης, στις δοκιμές θεωρήθηκε δεδομένο πως το πρόγραμμα της Fed για τη συνεχή αγορά αμερικανικών ομολόγων θα επιτύχει να κρατήσει τα επιτόκια σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, κανένα τεστ κόπωσης δεν έχει λάβει υπόψη του ένα σενάριο αποτυχίας του προγράμματος αυτού, που οδηγεί με μαθηματικό τρόπο στην κατάρρευση της αμερικανικής οικονομίας!

Επιπλέον, το ότι τα πιστωτικά ιδρύματα αναζητούν κεφάλαια για να αποπληρώσουν τα κρατικά δάνεια, παρά για να κατοχυρώσουν τη λειτουργία τους σε ενδεχόμενη οικονομική επιδείνωση, είναι από μόνο του αρνητικό γεγονός για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.

---Τίποτα δεν είναι τυχαίο... 

Τελικά, στον μαγικό κόσμο των διεθνών χρηματιστηρίων τίποτα δεν είναι τυχαίο και, όπως συνεχίζουμε να επιμένουμε, το... σύστημα είχε κάθε εύλογο συμφέρον να στηρίξει την προσπάθεια εξυγίανσης των τραπεζών και της αγοράς χρήματος.

Αυτό άρχισε να αποτυπώνεται (και μάλιστα με εντυπωσιακό τρόπο) και στο ταμπλό της Wall. Πραγματικά, εντυπωσιακή η συμπεριφορά των μεταφορών της Wall Street, καθώς παραμένει πάνω από το χάσμα της 1ης/6 για επτά συνεδριάσεις χωρίς (τουλάχιστον ακόμη) να μπορεί να απομακρυνθεί από αυτό!

Με τον τρόπο αυτό ο δείκτης προσπαθεί να συνεχίσει την τελευταία του ώθηση και για την ακρίβεια να καταγράψει νέα τοπικά υψηλά. Γι’ αυτό θα σημειώσουμε πως το ράλι (που ξεκίνησε από τα χαμηλά του Μαρτίου) τερματίζεται μόνο με την αξιόπιστη καθοδική διάσπαση του χάσματος της 1ης Ιουνίου.

Επιπλέον, στο διάστημα Απριλίου - Μαΐου ο δείκτης έχει δημιουργήσει σχηματισμό αναστροφής τύπου «κεφαλή και ώμοι», τον οποίο δεν έχει διασπάσει καθοδικά.

Κατά την εκτίμησή μας (και θα εμμείνουμε σε αυτήν), καταγραφή νέων υψηλών (πάνω από τις 9.000 - 9.200 μονάδες) σημαίνει ότι η τελευταία του ώθηση θα έχει αξιόλογο εύρος και θα είναι ανάλογη του τελευταίου βραχυχρόνιου σεναρίου που ισχύει για τον δείκτη DJIA.

* Αναδημοσίευση από το 586ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ& ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 12 - 16 Ιουνίου 2009.