Aπό την αρχή της χρονιάς, αρκετοί ήταν αυτοί που επεσήμαιναν τους κινδύνους για την παγκόσμια ανάπτυξη και τις αγορές. Όμως, οι επενδυτές φαίνεται ότι είχαν συνηθίσει να ζουν με κινδύνους όπως ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας, το Brexit κ.ά. και έστειλαν σε ιστορικά υψηλά πολλούς δείκτες και χρηματιστήρια.
Αλλά αυτή η αμεριμνησία φαίνεται ότι τέλειωσε στις πρώτες ημέρες του Αυγούστου. Η βίαιη διόρθωση στις αγορές υπενθύμισε εμφατικά ότι οι κίνδυνοι όχι μόνο είναι εδώ, αλλά ότι είναι και ιδιαίτερα ισχυροί.
Έτσι, το επενδυτικό τοπίο για το υπόλοιπο της χρονιάς ξανασχεδιάζεται. Πλέον ο στόχος δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο θα έρθουν οι υπεραξίες, αλλά πώς θα αποφευχθούν οι πολλές… νάρκες.
Ο Αύγουστος, ο θεωρητικά πιο ρηχός μήνας για τα χρηματιστήρια, ξεκίνησε με πολύ ισχυρά κέρδη από τις αρχές του χρόνου για τις παγκόσμιες μετοχικές αγορές. Όμως, στις πρώτες μέρες του ο μήνας, ο οποίος παραδοσιακά εμφανίζει αρνητική συσχέτιση με την πορεία των αμερικανικών αγορών και τις χαμηλότερες συναλλαγές, έχει φέρει χαμόγελα στους… απαισιόδοξους των αγορών, αφού η διαμάχη του Τραμπ με τους Κινέζους από τη μία πλευρά και με την Fed από την άλλη, δημιουργεί συνθήκες για παρατεταμένο sell-off στις μετοχές. Ταυτόχρονα, επιπρόσθετο όπλο στη φαρέτρα των αρκούδων είναι η μέχρι τώρα άνοδος, η οποία έχει ξεπεράσει ακόμα και τις εκτιμήσεων των πιο αισιόδοξων.
Η επέκταση της οικονομίας των ΗΠΑ, που μειώνει συνεχώς ταχύτητα, η πιο ήπια Fed, οι ενέργειες και οι δηλώσεις του Τραμπ με τον εμπορικό πόλεμο και οι τιμές των ομολόγων έχουν προκαλέσει ρήγμα στην παγκόσμια αγορά μετοχών, η οποία σημειώνει πτώση άνω του 6% από το υψηλό της. Game changer και υπέρ του αρνητικού πόλου για τις αγορές των μετοχών θα είναι είτε η τελική κατάρρευση της πιθανότητας για συμφωνία στον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ – Κίνας είτε η επικράτηση της ρητορικής Τραμπ επί της πολιτικής της Fed, αφού θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών για τη θεωρούμενη «παντοδύναμη» Fed.
Από την άλλη πλευρά, παρά τα όποια αρνητικά στοιχεία και τη βίαιη διόρθωση, η πιθανότητα ύφεσης φέτος είναι σχεδόν μηδενική, τα πραγματικά επιτόκια της Fed παραμένουν πολύ κοντά στο μηδέν, οι αποδόσεις των ομολόγων μειώνονται συνεχώς, οπότε τα περιθώρια των μετοχών παραμένουν θετικά. Ωστόσο, η επενδυτική στρατηγική για υπόλοιπο του 2019 έχει αρχίσει να λαμβάνει υπόψη της ότι βρισκόμαστε στο πλαίσιο ωρίμανσης του τρέχοντος ανοδικού οικονομικού κύκλου, ο οποίος θα συνεχιστεί με χαμηλότερες ή και αρνητικές αποδόσεις για τις μετοχές μέχρι και την ολοκλήρωση της επόμενης ύφεσης.
Η απόδοση των αμερικανικού 10ετούς ομολόγου κινείται κάτω από το 1,6%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2016, ενώ την ίδια στιγμή η απόδοση του γερμανικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε στο ιστορικό χαμηλό επίπεδο του 0,6%. Οι αποδόσεις καταγράφουν πτώση αυτόν τον μήνα κυρίως λόγω της κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.
Οι κεντρικές τράπεζες στην Ινδία, τη Νέα Ζηλανδία, αλλά και στην Ταϊλάνδη, κινούμενες προεξοφλητικά έναντι της Fed, μείωσαν τα επιτόκια σε επίπεδα χαμηλότερα από τις προβλέψεις, σε μια κίνηση που αντανακλά τις ανησυχίες για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας.
Η άνοδος στις τιμές του χρυσού, που ξεπέρασαν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι ετών, καθώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας ωθεί τους επενδυτές στην αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων, αλλά και η πτώση στην τιμή του πετρελαίου τροφοδοτούν ανησυχίες πως η σύγκρουση θα αποτελέσει έναν πιο μακροπρόθεσμο αντίθετο άνεμο για την παγκόσμια ανάπτυξη. Το πετρέλαιο τύπου brent έχει καταγράψει απώλειες μεγαλύτερες του 9% από το tweet του Τραμπ για τους δασμούς 10% σε επιπλέον κινεζικές εισαγωγές 300 δισ. δολαρίων από 1ης Σεπτεμβρίου.
Ωστόσο, αυτό που θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά τις αποδόσεις στο επόμενο τρίμηνο, αλλά και στο 2019 συνολικά, είναι η απόφαση των διαχειριστών να τιμολογήσουν ταχύτερα το τέλος του οικονομικού κύκλου είτε εξαιτίας της Fed και του Τραμπ είτε εξαιτίας της ολοκληρωτικής κατάρρευσης των συζητήσεων για την εμπορική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Η εικόνα στις ΗΠΑ
Οι στρατηγικοί αναλυτές των επενδυτικών οίκων περιμένουν έως το τέλος του 2019 ότι ο S&P 500 θα φτάσει τις 3.300 μονάδες, επίπεδο που αντιστοιχεί σε απόδοση της τάξης του 35% από τις αρχές του έτους! Προβλέπουν ότι τα κέρδη ανά μετοχή (EPS) θα φτάσουν τα 165 δολάρια τον Δεκέμβριο του 2019, αυξημένα κατά 2,5%. Οι πολλαπλασιαστές για τις μετοχές δεν αναμένεται να μειωθούν σημαντικά, αφού ο δείκτης P/E, από 18,6 φορές για το τέλος του 2018, θα μειωθεί στις 17,5 φορές και αναμένεται να κινηθεί στις 15,6 φορές για το 2020, αφού τα EPS θα διαμορφωθούν στα 183 δολάρια. Με βάσει τα στοιχεία της Factset, οι κυκλικές μετοχές θεωρούνται ως οι προτιμώμενες για το 2019, ενώ οι αμυντικές μετοχές, δεδομένης της υψηλής αποτίμησης και του συνωστισμού θέσεων, θα πρέπει να υποαποδώσουν. Οι κλάδοι που ξεχωρίζουν είναι οι τηλεπικοινωνίες, η ενέργεια, οι βιομηχανικές, η τεχνολογία και τα είδη πολυτελείας.
Παρότι οι αμερικανικές μετοχές είναι πιο ακριβές από τις μετοχές της Ευρώπης, της Ασίας και των αναδυόμενων αγορών, οι περισσότεροι αναλυτές παραμένουν υπέρ των μετοχών των ΗΠΑ, γιατί το discount στους δείκτες P/E των λοιπών περιοχών έναντι των αμερικανικών μετοχών δεν τις καθιστά απαραίτητα φθηνότερες και σε πολλές περιπτώσεις είναι πλήρως δικαιολογημένο, ενώ η αυξημένη πιθανότητα η Fed να συνεχίσει τις μειώσεις επιτοκίων για την ώρα επιδρά θετικά στις εισροές κεφαλαίων.
Οι ευρωπαϊκές μετοχές
Η Ευρώπη συνεχίζει να υποαποδίδει της Wall Street, με την επικρατούσα αντίληψη για τις ευρωπαϊκές αγορές να είναι ουδέτερη προς αρνητική για το 2019 εξαιτίας των πολιτικών συνθηκών, του Brexit και της αναιμικής ανάπτυξης. Μέχρι τώρα, ο Stoxx 600 σημειώνει άνοδο 9%, υποαποδίδοντας σε σχέση με την παγκόσμια αγορά μετοχών, αλλά και την αμερικανική. Το βασικό επιχείρημα υπέρ των ευρωπαϊκών μετοχών είναι ότι οι μετοχές τους μπορούν να αποδώσουν σημαντικά έναντι των σταθερών επενδύσεων, που είναι ως επί το πλείστον σε αρνητικά ή οριακά αρνητικά και χαμηλά επίπεδα.
Για φέτος, οι στρατηγικοί αναλυτές πιστεύουν ότι τα κέρδη ανά μετοχή θα αυξηθούν κατά μέσο όρο 4% και οι αποδόσεις των ομολόγων θα συνεχίσουν να κινούνται χαμηλότερα. Βραχυπρόθεσμα, οι χαμηλότερες αποδόσεις των ομολόγων θα μπορούσαν να βλάψουν τις αποτιμήσεις των μετοχών γιατί προεξοφλούν το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της ΕΚΤ και αδυναμία της οικονομίας, ωστόσο οι δείκτες P/E βρίσκονται ήδη κάτω από τους μακροπρόθεσμους μέσους όρους τους. O δείκτης Stoxx 600 διαπραγματεύεται στις 14,3 φορές βάσει των εκτιμήσεων και 13 φορές το 2020 ή 12% χαμηλότερα από τον μέσο όρο του στα 30 έτη.
Στην Ευρώπη, η μέση τιμή-στόχος προβλέπεται στις 422 μονάδες τον Δεκέμβριο του 2019, αποδίδοντας 16%. Οι προβλέψεις τους αντικατοπτρίζουν ένα στόχο P/E για το τέλος του 2019 στις 15 φορές.
Οι προτεινόμενοι κλάδοι για την Ευρώπη είναι τα ορυχεία, η ενέργεια, η τεχνολογία, οι ασφάλειες και οι βιομηχανίες. Συνολικά, οι αναλυτές παραμένουν ουδέτεροι για τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, την υγειονομική περίθαλψη και τις τράπεζες, ενώ ως επί το πλείστον είναι αρνητικοί για το real estate, τα διαρκή αγαθά, τις υπηρεσίες επικοινωνίας και το λιανικό εμπόριο.