H 21η Αυγούστου έχει αναδειχθεί εδώ και πολύ καιρό (και από πολλούς) ως ημερομηνία – ορόσημο για την Ελλάδα. Και μπορεί όλοι να γνωρίζουν ότι τυπικά σημαίνει το «τέλος των μνημονίων» για την Ελλάδα, λίγοι, όμως, φαίνεται να πιστεύουν ότι αποτελεί και το ουσιαστικό τέλος τους και ότι σημαίνει «αλλαγή σελίδας» για την ελληνική οικονομία.
Αυτήν τη στάση φαίνεται ότι συμμερίζεται και το Χ.Α., το οποίο λόγω και της τρέχουσας αρνητικής συγκυρίας με την τουρκική κρίση και τις προεκτάσεις της, κινείται σε αρνητικό έδαφος, αναμένοντας πιο ουσιαστικές εξελίξεις σε συγκεκριμένα μέτωπα.
Παρά τις περαιτέρω αναβαθμίσεις της αξιολόγησης της χώρας από τους διεθνείς οίκους, τελευταία προστέθηκε η Fitch Ratings, στην ελληνική αγορά μετοχών, τελικά έχουν επικρατήσει οι φόβοι από την πιθανή μετάδοση της κρίσης της Τουρκίας.
Ο Αύγουστος είναι βέβαια παραδοσιακά μήνας χαμηλής συναλλακτικής δραστηριότητας κατά τα τελευταία 20 χρόνια και είθισται η εποχικότητα του μήνα είναι έντονα αρνητική, ωστόσο στην τρέχουσα φάση οι όποιες θετικές προοπτικές για την εγχώρια οικονομία φαίνεται να φυλλοροούν στην κατάρρευση της τουρκικής λίρας και στις πιθανές προεκτάσεις που αυτό θα έχει στις αναδυόμενες αγορές συνολικά.
Η εικόνα τώρα
Η μετοχική αγορά δεν προεξοφλεί τα θετικά μηνύματα από την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους του της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΔΝΤ ή της Fitch Ratings τελευταία. Επιπλέον οι τραπεζικές μετοχές, οι οποίες με έναν τρόπο αποτελούν και το βαρόμετρο στην ψυχολογία της αγοράς, σημειώνουν σημαντική πτώση ελέω των φόβων για μετάδοση της τουρκικής κρίσης στο τραπεζικό σύστημα.
Παρότι η Fitch Ratings, αλλά και το ΔΝΤ εκτιμούν ότι η ελάφρυνση που συμφωνήθηκε με τους Ευρωπαίους εταίρους έχει βελτιώσει σημαντικά τη βιωσιμότητά του μεσοπρόθεσμα, όταν σε προηγούμενα report τους ήταν εξαιρετικά πιο φειδωλοί, η αγορά αποτυγχάνει να χρησιμοποιήσει τα θετικά νέα. Μικρή μερίδα της αγοράς επισημαίνει ωστόσο ότι η εμμονή της Fitch Ratings να διατηρεί σε RD τις τράπεζες παρά την αναβάθμιση της οικονομίας μπορεί να δρα αποτρεπτικά για τους ξένους επενδυτές.
Από την άλλη όμως, η αναβάθμιση δύο βαθμίδων της Ελλάδας από τη Fitch ανοίγει το δρόμο να αξιολογήσει τα εγχώρια καλυμμένα ομόλογα της Alpha Bank, της Τράπεζας Πειραιώς και της Εθνικής Τράπεζας σε ΒΒΒ-, η οποία αποτελεί την πρώτη βαθμίδας Investment Grade, Τον Ιούνιο, η Fitch Ratings αναβάθμισε τα προγράμματα καλυμμένων -στεγαστικά δάνεια- ομολόγων για τις Alpha, και Εθνική Τράπεζα, στον απόηχο τότε της αναβάθμισης των αξιολογήσεων βιωσιμότητας.
Την ίδια στιγμή, στα ομόλογα δεν παρατηρείται «ευφορία» αφού οι τιμές και οι αποδόσεις τους έχουν συνδεθεί με τις εξελίξεις τόσο στην Τουρκία όσο και στη γειτονική Ιταλία. Παρότι οι προοπτικές είναι πιο ευοίωνες αφού η δικλείδα ασφαλείας των 24,1 δισ. ευρώ του κεφαλαιακού μαξιλαριού επαρκεί χρονικά και υπό προϋποθέσεις μέχρι και το τέλος του 2021, οι επενδυτές δεν έχουν αισθανθεί ακόμα επενδυτικά «άνετοι» με την Ελλάδα και περιμένουν προφανώς τις κινήσεις της κυβέρνησης στα μέτωπα των συντάξεων, του αφορολόγητου, αλλά και των μεταρρυθμίσεων, που δεν έχουν γίνει ακόμα.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, και από τις αρχές του έτους, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα έχουν υπεραποδώσει έναντι των αντίστοιχων τίτλων της ευρωζώνης, παρά την άνοδο και πάλι του spread. Το spread του δεκαετούς ομολόγου έναντι των γερμανικών bunds έχει διαμορφωθεί με την κρίση στη λίρα και την Ιταλία από τις 370 μ.β. στις 400 μ.β. και μεταβλητότητα παραμένει υψηλή.
Η τρέχουσα αποτίμηση
Οι ελληνικές μετοχές υποαποδίδουν έναντι της Ευρωζώνης (EMU), αλλά και των αναδυόμενων αγορών, με τον τραπεζοκεντρικό δείκτη MSCI Greece να χάνει 20% φέτος, ενώ ο MSCI Europe χάνει 6%. Αυτό αποτελεί παράδοξο, καθώς οι αναθεωρήσεις για την εταιρική κερδοφορία είναι καλύτερες στην Ελλάδα με 11% έναντι 6% για το επόμενο 12μηνο στις ευρωπαϊκές μετοχές, ενώ και οι προοπτικές για την εγχώρια οικονομία είναι θετικές.
Η συγκριτική αποτίμηση του Χ.Α. σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές αναδεικνύει τις δυνάμεις, αλλά και τις πιθανές αδυναμίες της εγχώριας αγοράς μετοχών. Σύμφωνα με την έκθεση της MSCI στο τέλος Ιουλίου, ο δείκτης MSCI Greece εμφανίζει οριακά ανώτερη αποτίμηση σε τρεις από τους τέσσερις βασικούς δείκτες αποτίμησης που εξετάζει ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος Morgan Stanley, έχοντας κλείσει σημαντικά την ψαλίδα του premium του παρελθόντος. (σημ.: αν ληφθεί η πτώση της αγοράς, ίσως και τα μικρά premium που απεικονίζουν οι πίνακες να έχουν εξαλειφθεί στο δείκτη P/E).
Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης τιμή προς κέρδη (P/E) της Ελλάδας τους επόμενους 12 μήνες εκτιμάται σε 11,7 φορές τα καθαρά κέρδη, έναντι 11,5 φορές για τον δείκτη MSCI Emerging Markets και 15 φορές για τον δείκτη MSCI ACWI.
Ταυτόχρονα, μικρό premium εμφανίζει η εγχώρια αγορά στον δείκτη τιμής προς πωλήσεις (P/Sales): ο δείκτης για τις ελληνικές μετοχές προβλέπεται σε 1,24 φορές και 1,20 φορές για τα δύο επόμενα έτη αντίστοιχα, έναντι 1,18 φορές και 1,16 φορές για τον δείκτη MSCI MSCI Emerging Markets. Ωστόσο, το υψηλό dicount σε όρους εσωτερικής αξίας (P/BV) διατηρείται αμείωτο, αφού ο δείκτης MSCI Greece διαπραγματεύεται με δείκτη 0,61 φορές στο επόμενο δωδεκάμηνο έναντι 1,7 φορές για τις αναδυόμενες μετοχές και 2,33 για τις παγκόσμιες αγορές.
Στην πρόσφατη μελέτη της Generali, οι δείκτες Shiller PE (μακροπρόθεσμη προσέγγιση της αποτίμησης καθώς χρησιμοποιείται ένας 10ετής μέσος όρος κερδών για να υπολογιστεί το P/E της αγοράς) δείχνει εξαιρετικά χαμηλός, στις 2 φορές έναντι 16 φορές για τις αγορές της ευρωζώνης.
Τέλος, premium εμφανίζει ο εγχώριος δείκτης σε όρους μερισματικής απόδοσης. Η μερισματική απόδοση του MSCI Greece υπολογίζεται σε 1,6% στο επόμενο δωδεκάμηνο έναντι 2,6% για τον δείκτη MSCI Emerging Markets και 2,4% για τον δείκτη MSCI ACWI.
