Ένα είναι τελικά το επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού με τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη που εντοπίστηκε στη Μητρόπολη Νεαπόλεως – Σταυρουπόλεως, στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Νίκου Χαρδαλιά, έπειτα από την έκτακτη σύσκεψη στην περιοχή, πρόκειται για στέλεχος της Μητρόπολης και δεν υπάρχει ενδοεκκλησιαστική διασπορά.
Ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας συνέστησε ψυχραιμία και νηφαλιότητα, διαβεβαιώνοντας πως θα υπάρξει σαρωτικός έλεγχος στην περιοχή και πλήρης ιχνηλάτηση επαφών.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος πανικού, ψυχραιμία χρειάζεται, νηφαλιότητα. Αφορά σε στέλεχος της εκκλησίας, δεν αφορά σε ενδοεκκλησιαστική διασπορά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, με την συνεργασία την εξαίρετη, και της μητρόπολης και των ανθρώπων των ενοριών που εμπλέκονται στην ιχνηλασία προχωράμε σε σαρωτικούς ελέγχους screening, με μοριακούς ελέγχους και rapid test στην περιοχή. Ακολουθούμε το μονοπάτι των επαφών τους των στενών, είτε είναι low risk είτε είναι high risk, και νομίζω ότι όλα θα πάνε καλά», είπε και απηύθυνε έκκληση σε όλους τους κατοίκους της περιοχής, για προσοχή, και πιστή τήρηση των μέτρων. «Έχει γίνει μια τεράστια προσπάθεια στη Θεσσαλονίκη και θα πρέπει να παραμείνουμε στα δεδομένα όπως τα γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή».
Ο κ. Χαρδαλιάς δεν θέλησε να δώσει περαιτέρω πληροφορίες αναφορικά για τον τρόπο με τον οποίο έφτασε το επικίνδυνο στέλεχος στην περιοχή και αν συνδέεται με κάποιο ταξίδι στο εξωτερικό. «Προφανώς έχουμε κάποιες ενδείξεις. Γίνεται ιχνηλάτηση για να οριστικοποιήσουμε κάποια πράγματα», είπε.
Τόνισε με έμφαση πως η πρώτη ανίχνευση του συγκεκριμένου στελέχους στην Ελλάδα δεν πρόκειται να επηρεάσει τους εμβολιασμούς. «Προχωράμε με βάση το σχέδιό μας. Υπάρχει πολύ συγκεκριμένη στρατηγική σε ότι αφορά τους εμβολιασμούς και παραμένουμε πιστοί στο αρχικό μας σχέδιο», σημείωσε.
«Από την πρώτη στιγμή μαζί με την επιστημονική ομάδα, τον ΕΟΔΥ, τους λοιμωξιολόγους μας, παρακολουθούμε το κομμάτι των μεταλλάξεων σε όλη την Ελλάδα και είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε στα μέτρα που χρειάζονται για να μπορέσουμε να διαφυλάξουμε τη δημόσια υγεία», τόνισε, ενώ επανέλαβε την έκκληση για μάσκες παντού.
«Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο. Μάσκες παντού και να αποφύγουμε κάθε περιττή μετακίνηση, κάθε περιττή συνάθροιση. Όλα τα άλλα στην πορεία, βήμα - βήμα, σε κλίμα συνεργασίας, όσοι εμπλεκόμαστε θα μπορέσουμε να βρούμε λύσεις, πάντα εμπιστευόμενοι την επιστημονική μας κοινότητα».
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Παναγιώτης Αρκουμανέας, από την πλευρά του, επεσήμανε πως από το screening που θα ακολουθήσει «θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε και να απομονώσουμε, αν τυχόν υπάρχει κι άλλο στέλεχος», ενώ σε ερώτηση για την κατάσταση της υγείας του ιερέα που φέρει το στέλεχος απάντησε «τα επιδημιολογικά θα τα πούμε αργότερα».
«Οι επόμενοι δύο μήνες, έχουμε πει, θα είναι πολύ δύσκολοι. Προφανώς όλοι επιτηρούμε και τις επιφυλάξεις. Όλοι μέτρα μάσκες, το επόμενο διάστημα θα είναι αρκετά δύσκολο».
Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας, υπογράμμισε πως για ακόμη μια φορά καλούμαστε να αντιληφθούμε την κρισιμότητα των καταστάσεων και των στιγμών και απηύθυνε κι αυτός από την πλευρά του έκκληση προς όλους να είμαστε το επόμενο διάστημα ιδιαίτερα προσεκτικοί.
«Τηρούμε τις αποστάσεις, τα μέτρα ασφαλείας και δεν συνωστιζόμαστε. Κάνουμε όλοι μια τεράστια προσπάθεια να ξαναπάρει μπρος η οικονομία μας. Αυτό όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μας οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα. Γιατί αν τα πράγματα δεν πάνε καλά θα πρέπει και πάλι να ληφθούν μέτρα», σημείωσε.
Ο δήμαρχος Νεάπολης – Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, δεν έκρυψε την ανησυχία του. Ζήτησε να επανεξεταστεί η απόφαση για άνοιγμα των Γυμνασίων και Λυκείων, ενώ διαμαρτυρήθηκε πως επί οκτώ μήνες ζητά να γίνουν μαζικά τεστ στην περιοχή.
Ανησυχία
Νωρίτερα, συναγερμός είχε σημάνει στη Θεσσαλονίκη μετά τον εντοπισμό κροούσματος του επικίνδυνου νοτιοαφρικανικού στελέχους, γεγονός που εντείνει την ανησυχία.
Το απόγευμα της Κυριακής έφτασαν στα γραφεία της Μητρόπολης ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς και ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Παναγιώτης Αρκουμανέας, οι οποίοι μετέβησαν εκτάκτως στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να συμμετάσχουν σε έκτακτη σύσκεψη για το θέμα και να συντονίσουν τα μέτρα που πρέπει να ακολουθηθούν για την απομόνωση των κρουσμάτων και την ιχνηλάτηση των επαφών τους.
Είχε προηγηθεί τηλεδιάσκεψη, με τη συμμετοχή του Σωτήρη Τσιόδρα και επιδημιολόγων για την αξιολόγηση της κατάστασης.
Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο στέλεχος του κορωνοϊού δείχνει ιδιαίτερα ανθεκτικό και ξεφεύγει από τα εμβόλια.
Πρόκειται για τα πρώτα κρούσματα της νοτιοαφρικανικής μετάλλαξης που εντοπίζονται στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη παραλλαγή της νόσου θεωρείται ως πιο επικίνδυνη, καθώς συνδέεται με υψηλή μεταδοτικότητα, ενώ από τις πρώτες ενδείξεις φαίνεται πως τα εμβόλια έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα απέναντί τους.
H Johnson & Johnson ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή ότι το εμβόλιό της προσφέρει επαρκή προστασία έναντι της Covid-19, της τάξης του 85% κατά μέσο όρο, ωστόσο το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 57% στη Νότια Αφρική, όπου έχει επικρατήσει το άκρως μεταδοτικό νοτιοαφρικανικό στέλεχος και οι περισσότερες μολύνσεις οφείλονται σε αυτό.
Αντίστοιχα, η Novavax ανέφερε πως το εμβόλιό της ήταν αποτελεσματικό κατά 89% στη Βρετανία και μόλις 49% στη Νότια Αφρική.
Η Moderna από την πλευρά της ανακοίνωσε ότι η διπλή δόση του εμβολίου της αναμένεται να είναι επαρκώς προστατευτική έναντι των νέων στελεχών που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Ωστόσο, η εταιρεία έκανε γνωστό πως θα δοκιμάσει ένα ενισχυτικό εμβολίου, ειδικά κατά της παραλλαγής της Νότιας Αφρικής, σε προκλινικές δοκιμές.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, παρατηρήθηκε εξαπλάσια μείωση στους τίτλους εξουδετέρωσης έναντι της μετάλλαξης B.1.351 (που εντοπίστηκε στην Νότια Αφρική) σε σχέση με πρότερες μεταλλάξεις. Παρά τη μείωση αυτή, τα επίπεδα των τίτλων εξουδετέρωσης έναντι της μετάλλαξης B.1.351 παραμένουν υψηλότερα από τα επίπεδα που απαιτούνται για να προσφέρουν προστασία.
Οι Pfizer-BioNTech ανακοίνωσαν πως το εμβόλιό τους διατηρεί στο μεγαλύτερο μέρος του την αποτελεσματικότητά του κατά των βασικών μεταλλάξεων, τόσο της βρετανικής όσο και της νοτιοαφρικανικής παραλλαγής. Οι εταιρίες ανακοίνωσαν ότι οι δοκιμές in vitro δεν έδειξαν την αναγκαιότητα νέου εμβολίου για την αντιμετώπιση των νέων παραλλαγών, για να προσθέσουν ωστόσο πως συνεχίζουν να παρακολουθούν τις νέες παραλλαγές και είναι έτοιμες να αντιδράσουν αν αυτές αποδειχτούν ανθεκτικές απέναντι στο εμβόλιο.
Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου στο ΑΠΘ, Κωνσταντίνο Τριανταφυλλίδη, το στέλεχος που θεωρείται υπεύθυνο για την επιδημική έκρηξη στη Νότια Αφρική μπορεί να έχει ως 9 μεταλλαγές που να αφορούν την πρωτεΐνη S της ακίδας του κορωνοϊού. Η παραλλαγή αυτή μοιράζεται πολλές γενετικές ομοιότητες, π.χ. τη μετάλλαξη N501Y και το έλλειμμα δύο αμινοξέων (H69/V70) με το στέλεχος του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το στέλεχος αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή υψηλού ιικού φορτίου. Ορισμένες από τις μεταλλάξεις που μεταφέρει, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ονομάζονται E484K και K417N, αλλάζουν την επιφανειακή πρωτεΐνη της ακίδας και έχουν δειχθεί στο εργαστήριο πως μάλλον μειώνουν την αποτελεσματικότητα μονοκλωνικών αντισωμάτων που καταπολεμούν τον ιό. Από τις δύο, η μετάλλαξη E484K που αφορά την περιοχή σύνδεσης της πρωτεΐνης S στα ανθρώπινα κύτταρα θεωρείται σημαντικότερη.
Μια βασική αιτία ανησυχίας για το στέλεχος αυτό είναι ότι ενδέχεται να μπορεί να αχρηστεύει τα εμβόλια, μια και η ικανότητα των αντισωμάτων του αίματος των ατόμων που νόσησαν από τη νόσο COVID-19 να εξουδετερώσουν το μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού ήταν κατά 10 φορές μικρότερη. Το στέλεχος αυτό ήδη έχει εξαπλωθεί στις Νότιες περιοχές της Αφρικανικής Ηπείρου, αλλά και στη Γερμανία.