Ετος ρεκόρ και... αναβολών το 2014 για τις κατασκευές

Για τους τέσσερις μεγαλύτερους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας (ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, J&P ΑΒΑΞ και Intrakat), η χρονιά κλείνει με το μεγαλύτερο ανεκτέλεστο υπόλοιπο της ιστορίας τους (συνολικά αγγίζει τα 10 δισ. ευρώ) και το προσωπικό σε ιστορικά υψηλά εξαιτίας των μεγάλων αναγκών στα οδικά έργα.

Οι τέσσερις όμιλοι απασχολούσαν στα τέλη Σεπτεμβρίου περίπου 3.000 ανθρώπους περισσότερους έναντι του 2013, μεταβολή που αγγίζει το 30%. Η αυξημένη δραστηριότητα δεν οδήγησε σε κέρδη αφού οι όμιλοι πληρώνουν τις απομειώσεις παγίων, τις μεγάλες επισφάλειες και άλλα απόνερα της πολυετούς κρίσης. 

Η χρονιά που φεύγει σημαδεύτηκε, επίσης, από σημαντικές επιτυχίες κάποιων εκ των ομίλων στις αγορές της Μέσης Ανατολής με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την ανάληψη του έργου κατασκευής της γραμμής “Gold Line” στη Ντόχα του Κατάρ από κοινοπραξία στην οποία ηγείται η ΕΛΛΑΚΤΩΡ (έργο ύψους 3,2 δισ. ευρώ). Το Κατάρ ήταν, επίσης, ένας από τους νέους στρατηγικούς εταίρους του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μέσω συμμετοχής της Qatar Petroleum στη θυγατρική ΗΡΩΝ ΙΙ που διαθέτει μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. Σημαντικά οδικά έργα ανέλαβε στη Ντόχα και ο όμιλος J&P ΑΒΑΞ σε συνεργασία με τη μητρική J&P Overseas.

Το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, οι αμαρτίες του παρελθόντος και η όξυνση της πολιτικής αντιπαράθεσης οδήγησαν στην αναβολή των διαγωνισμών για τα νέα μεγάλα συγχρηματοδοτούμενα έργα. Η στενότητα πόρων έπαιξε επίσης το ρόλο της στην αναβολή διαγωνισμών που είχαν εξαγγελθεί από την Ανοιξη του 2014, χωρίς να δημοπρατηθούν μέσα στο έτος, όπως το τμήμα Πάτρα – Πύργος, προϋπολογισμού περί τα 400 εκατ. ευρώ και η νέα γραμμή 4 του μετρό Αθηνών, προϋπολογισμού περί 1,2 δισ. ευρώ. Το δυστύχημα είναι πως εξαιτίας των εκλογών, οι συγκεκριμένοι διαγωνισμοί, αρκετοί από τους οποίους προγραμματίζονταν για το πρώτο δίμηνο του 2015, θα βρεθούν αντιμέτωποι με νέες καθυστερήσεις.

Στο τελευταίο τρίμηνο του έτους επρόκειτο, επίσης, να δημοπρατηθούν δύο νέα έργα με συμβάσεις παραχώρησης, που θεωρούνται, μάλιστα, φιλέτα. Και οι δύο διαγωνισμοί αναβλήθηκαν για το πρώτο τρίμηνο του 2015. Πρόκειται για τη μελέτη, κατασκευή και εκμετάλλευση του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου, ύψους περί το ένα δισ. ευρώ, έργο για το οποίο αναμένεται να εκδηλωθεί σοβαρό ενδιαφέρον και από τους τρεις μεγαλύτερους ελληνικούς κατασκευαστικούς ομίλους, σε συνεργασία με διεθνείς συνεταίρους. Κατά πληροφορίες, θεωρείται σίγουρη η κατάθεση προσφοράς από τα σχήματα Vinci Airport - ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ACS – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Bouygues – J&P ΑΒΑΞ. Το δεύτερο έργο είναι η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος για το οποίο αναμένεται να εκδηλωθεί επίσης σοβαρό ενδιαφέρον.

Η προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος εκπνέει στις 3 Φεβρουαρίου και για το νέο αεροδρόμιο Καστελίου στις 18 Φεβρουαρίου. Μέχρι τότε αναμένεται να έχει ξεκαθαριστεί και η κατάσταση με το διαγωνισμό για τη γραμμή 4 του μετρό Αθήνας.

Το 2014 πέρασε χωρίς να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος σε ένα από τα μεγαλύτερα έργα που προκηρύχθηκαν την τελευταία δεκαετία στην χώρα και συγκεκριμένα στο στοιχειωμένο μετρό Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, προ ημερών η κοινοπραξία υπό την ΑΕΓΕΚ που είχε αναλάβει το έργο κατάθεσε αίτημα διάλυσης της σύμβασης. Τώρα αναζητείται λύση δια της δικαστικής οδού, με σφόδρα πιθανή την επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού και την κοινοπραξία να διεκδικεί αποζημιώσεις άνω του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ. Το έργο, που θα έπρεπε να παραδοθεί στο τέλος του 2012, έχει κατασκευαστεί σε ποσοστό μικρότερο του 30%, με άγνωστη ημερομηνία ολοκλήρωσης.

Το νέο ΕΣΠΑ

Πολλά για την τύχη των διαγωνισμών και των εν εξελίξει μεγάλων έργων θα εξαρτηθούν από τις εντάξεις στο νέο ΕΣΠΑ (2014 – 2020). Τα διαθέσιμα κοινοτικά κονδύλια είναι γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ ενώ μόνο για την ολοκλήρωση ημιτελών έργων και την υλοποίηση όσων έχει υποσχεθεί η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών απαιτούνται συνολικά (εθνική και κοινοτική συμμετοχή) περί τα 5 δισ. ευρώ.

Μόνο για την υλοποίηση των τμημάτων των οδικών αξόνων που είχαν εξαιρεθεί από τη συμφωνία επανεκκίνησης των έργων εκτιμάται πως απαιτείται περί το 1,2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για δύο τμήματα του Αξονα Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), το Τρίκαλα - Εγνατία Οδός και το Λαμία - Ξυνιάδα, και για τα τμήματα Πάτρα - Πύργος και Καλό Νερό - Τσακώνα. Τα συγκεκριμένα έργα θα κατασκευάζονται μέσω των συμβάσεων παραχώρησης που είχαν υπογραφεί την περίοδο 2007 - 2008, αλλά λόγω περιβαλλοντικών προβλημάτων, προσφυγών, κλπ, εξαιρέθηκαν από τις αναμορφωμένες συμβάσεις που ενέκρινε η Βουλή στα τέλη του 2013.