Η ανάκαμψη των επενδύσεων θα προηγηθεί της σταθεροποίησης άλλων τομέων της οικονομικής δραστηριότητας και θα σηματοδοτήσει την έξοδο από την ύφεση, δήλωσε ο CEO της Εθνικής Τράπεζας, Αλ. Τουρκολιάς κατα τη διάρκεια ομιλίας με θέμα «Νέα Αρχή στις Επενδύσεις: Προϋποθέσεις και Παράγοντες Επιτυχίας» στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (Θεσσσαλονίκη)..

Οπως τόνισε ο κ. Τουρκολιάς η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι οι φορείς των επιχειρηματικών και επενδυτικών αποφάσεων είναι οι πρώτοι που θα αντιδράσουν στις πρώιμες, αλλά σαφείς, ενδείξεις βελτίωσης των προοπτικών της οικονομίας.

Οι επενδύσεις είναι ο τομέας της εγχώριας ζήτησης που θα αντιδράσει ταχύτερα, τροφοδοτώντας την ανάπτυξη, όταν ο ιδιωτικός τομέας κρίνει ότι περιορίζεται η αβεβαιότητα, ενώ οι πρόωρες, ακόμη, ενδείξεις σταθεροποίησης σε μεμονωμένους τομείς της οικονομίας αρχίζουν να μετατρέπονται σε αξιόπιστα δείγματα ανάκαμψης και ανάκτησης της εμπιστοσύνης.

Ενδεχόμενη προσέλκυση κεφαλαίων από το εξωτερικό θα αποτελούσε την πλέον εναργή ένδειξη ότι έχουμε φτάσει στο πολυπόθητο σημείο καμπής για την επάνοδο της οικονομίας σε βιώσιμη αναπτυξιακή τροχιά.

Οι επενδύσεις συνεπώς είναι ο τομέας από τον οποίον, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, προσδοκάται ότι θα ξεκινήσει ο ενάρετος κύκλος, που θα μετασχηματίσει τις παρωχημένες και ασταθείς δομές οικονομικής μεγέθυνσης του παρελθόντος σε υγιές υπόδειγμα οικονομικής ανάπτυξης για το μέλλον.

Η αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων από το εξωτερικό, ακόμη και πριν την κρίση, θα πρέπει να αποτελέσει πηγή άντλησης συμπερασμάτων για χάραξη νέας βιώσιμης στρατηγικής ανάκαμψης της επενδυτικής δαπάνης

Πρέπει να τονίσω ότι οι ξένοι επενδυτές είναι πολύ πιο αυστηροί και αμερόληπτοι κριτές της συνολικής ελκυστικότητας μιας οικονομίας συγκριτικά με τους εγχώριους, που παραδοσιακά συναρτούν τις επιχειρηματικές τους αποφάσεις, σε μεγάλο βαθμό, με την πορεία της εγχώριας ζήτησης.

Τι δηλώνει για το κόστος εργασίας

Η ανάγκη υπερβολικής συρρίκνωσης του κόστους εργασίας συνήθως απορρέει από αδυναμίες της υπόλοιπης στρατηγικής προσέλκυσης επενδύσεων. Προβληματικές ή αποσπασματικές πολιτικές, αστάθεια, διαφθορά, έλλειψη συνολικής στρατηγικής και ελλιπής κατανόηση συγκριτικών πλεονεκτημάτων, οδηγούν συνήθως στην υπεραπλουστευτική λύση της υπερβολικής συμπίεσης του εργασιακού κόστους για κάλυψη των υπόλοιπων αδυναμιών.

Μοναδική ευκαιρία για τη χώρα η αναδιάρθωση της οικονομίας

Η επώδυνη αναδιάρθρωση της οικονομίας εν μέσω βαθιάς κρίσης αποτελεί μοναδική ευκαιρία για επανατοποθέτηση της χώρας στο διεθνή επενδυτικό χάρτη με ευμενέστερες προοπτικές, τόνισε ο κ. Τουρκολιάς.

Στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας η ένταση της κρίσης και το εύρος των διαρθρωτικών παρεμβάσεων εξασφαλίζουν μοναδική ευκαιρία να επανέλθει η χώρα στο διεθνές επενδυτικό στερέωμα με καλύτερους όρους από ό,τι στο παρελθόν.

Η ελληνική οικονομία βιώνει περίοδο ταχείας αναδιάρθρωσης υπό το βάρος της βαθιάς ύφεσης, αλλά και των ασκούμενων πολιτικών με στόχο την αύξηση της ελκυστικότητας του ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ο δρόμος είναι επώδυνος και συνεπάγεται μεγάλο κοινωνικό κόστος, καθώς επιβεβλημένες αλλαγές που συνεισφέρουν στην ευελιξία των αγορών, την αύξηση της παραγωγικότητας και την ορθολογικότερη κατανομή των πόρων, εφαρμόζονται σταδιακά και με σημαντική καθυστέρηση σε ένα έντονα υφεσιακό περιβάλλον.

Είναι αδιαμφισβήτητο, όμως, ότι οι συντελούμενες αλλαγές στην ελληνική οικονομία έχουν ήδη αρχίσει να μετασχηματίζουν το οικονομικό περιβάλλον και να επιταχύνουν τις επιχειρηματικές αναδιαρθρώσεις, σημαντική προϋπόθεση για την επανάκαμψη, σε επόμενο στάδιο, της επενδυτικής δραστηριότητας.

• Η αναμφισβήτητη πρόοδος στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής, η οποία συντελείται με σημαντικές θυσίες του ελληνικού λαού, εξασφαλίζει ένα πολλαπλό επωφελές αποτέλεσμα για την οικονομία, το οποίο θα μεγεθυνθεί εφόσον η χώρα περάσει σε πρωτογενές πλεόνασμα την επόμενη διετία. Καταρχάς, μειώνει την αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα της οικονομίας και αυξάνει την αξιοπιστία και την ελκυστικότητά της, αναιρώντας τις βασικές αιτίες που ώθησαν τη χώρα στο επίκεντρο της διεθνούς κρίσης.

• Τα παραδείγματα επιτυχημένης στρατηγικής άλλων χωρών πρέπει να υιοθετηθούν εκλεκτικά και με δική μας πρωτοβουλία, ανεξαρτήτως των «Μνημονιακών» υποχρεώσεων. Εμείς πρέπει να τρέξουμε μπροστά από τις εξελίξεις αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και προσέλκυσης επενδύσεων.

• Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι ένας επιτελικός ρόλος του κράτους --και όχι παρεμβατικός ή ψευδο-επιχειρηματικός- αποτελεί καταλύτη για την προσέλκυση επενδύσεων. Οι κλάδοι υψηλής προτεραιότητας για τη χώρα μας είναι λίγο-πολύ γνωστοί και ήδη έχουν αρχίσει, λόγω χαμηλών αποτιμήσεων, να προσελκύουν σταδιακά το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών.

Τουρισμός (υπό την ευρεία έννοια του τουριστικού πλέγματος), Ενέργεια (ανανεώσιμη και ενεργειακά δίκτυα), Υπηρεσίες Μεταφορών και Διαμετακόμισης [στο πλαίσιο ενός ευρύτερου διαμετακομιστικού ρόλου της χώρας στην ευρύτερη περιοχή], Υπηρεσίες Υγείας και Φαρμακευτικός Κλάδος αποτελούν συνιστώσες του ελληνικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

• Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων αποφέρει πολλαπλά οφέλη. Σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα του κράτους να αλλάξει ριζικά το υπόδειγμα ανάπτυξης της οικονομίας, εξασφαλίζει πολύτιμους πόρους για τη μείωση του χρέους και παρέχει πρόσφορο έδαφος για προσέλκυση ακόμη και πρωτογενών επενδύσεων σε τελείως αναξιοποίητα τμήματα της δημόσιας περιουσίας (π.χ. τουριστικές αναπτύξεις σε ακίνητη περιουσία).

• Οι αναμενόμενοι πόροι από το ΕΣΠΑ σε συνδυασμό με δεσμευμένα κεφάλαια της ΕΤΕπ ανέρχονται σε 14 περίπου δισεκατ. ευρώ έως το 2014-15, ποσό τεράστιο συγκριτικά με το εξαιρετικά συμπιεσμένο τρέχον μέγεθος της επενδυτικής δαπάνης.

• Τέλος, οι ριζικές αλλαγές στην αγορά εργασίας αυξάνουν την ευελιξία σε επίπεδο ανάλογο ανταγωνιστικών χωρών και έχουν ήδη οδηγήσει σε διόρθωση της υπερβάλλουσας αύξησης του εργασιακού κόστους συγκριτικά με το μέσο όρο της ευρωζώνης. Έτσι, η συγκριτική θέση της χώρας -σε όρους ανταγωνιστικότητας κόστους- έχει ήδη επανέλθει σε εύλογα επίπεδα, ευθέως ανταγωνιστικά με τα αντίστοιχα της Πορτογαλίας και των νεοεισερχόμενων χωρών στην ευρωζώνη.

Οι διεθνείς έρευνες αναφορικά με τους βασικούς παράγοντες που καθιστούν μια χώρα ελκυστική για διεθνείς επενδύσεις περιλαμβάνουν συνήθως το εργασιακό κόστος ως έναν από τους βασικούς παράγοντες για προσέλκυση επενδύσεων, αν και ο συγκεκριμένος παράγοντας σχεδόν πάντα υπολείπεται σε σπουδαιότητα των προαναφερόμενων διαθρωτικών χαρακτηριστικών του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Συνοψίζοντας, θέλω να τονίσω ότι η αναδιάρθρωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, που ήδη συντελείται, θα είναι επίπονη διαδικασία συνοδευόμενη από μεγάλες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες.

Το κοινωνικό κόστος είναι σημαντικό, ενώ οι πρόσφατες επιχειρηματικές επιλογές -σημαντικών και εξωστρεφών ελληνικών επιχειρήσεων να μεταφέρουν διοικητικές ή χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες των επιχειρήσεων τους στο εξωτερικό-- είναι ενδεικτικές των αρνητικών επιδράσεων που δημιουργούν παρατεταμένη ύφεση και αβεβαιότητα στον επιχειρηματικό σχεδιασμό, υπογράμμισε ο κ. Τουρκολιάς.


* Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Αλέξανδρου Τουρκολιά δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"