Όσο και αν μεγάλο μέρος δόθηκε αναγκαστικά από τους ξένους μητρικούς ασφαλιστικούς ομίλους, ένα άλλο ποσοστό θα δοθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας διαμέσου των τραπεζών), η αλήθεια είναι πως οι αυξήσεις κεφαλαίου των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ελλάδα, που είτε ολοκληρώθηκαν είτε δρομολογούνται, αγγίζουν συνολικά το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ!

Και όλα αυτά σε μια γενικότερη περίοδο προβληματισμού για τον ασφαλιστικό κλάδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι επενδυτές είναι διστακτικοί να τοποθετηθούν στην Ευρώπη, τα χαμηλά επιτόκια αποτελούν τροχοπέδη για τις ασφαλιστικές, μεγάλο ποσοστό των πολιτών στρέφεται προς τα τραπεζικά προϊόντα και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα βρίσκονται υπό αναδιαμόρφωση και απειλούν τα ίδια κεφάλαια των ασφαλιστικών εταιρειών. 

Τέλος, οι εποπτικές αρχές δείχνουν διατεθειμένες να σκληρύνουν τη στάση τους απέναντι στις ασφαλιστικές (μετά από περίπου ένα εξάμηνο θα φανεί αν τελικά η εφαρμογή του Solvency II θα ξεκινήσει από την 1η/1/2014, ή αργότερα κ.λπ.).

Επιπλέον, πολλές ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα διαμαρτυρήθηκαν για τη διακριτική αντιμετώπιση που είχαν στο ζήτημα του PSI έναντι των τραπεζών. «Μας άφησαν εντελώς αβοήθητους, χωρίς εμείς να έχουμε τη δυνατότητα να κουρέψουμε τις αποζημιώσεις που δίνουμε στους πελάτες μας», ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Με βάση όλα τα παραπάνω, οι διοικήσεις των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα δέχονται πιέσεις από τους μετόχους ώστε να δείξουν ικανοποιητικά αποτελέσματα στο μέλλον, μετά και το 1,5 δισ. ευρώ που αναγκάστηκαν (λόγω του PSI, και όχι μόνο) να τοποθετήσουν μέσω των ΑΜΚ.

Οι διοικήσεις των εταιρειών γνωρίζουν καλά πως δεν μπορούν να κάνουν θαύματα σε βραχυπρόθεσμη βάση, ιδίως σε ένα περιβάλλον χαμηλότερης ζήτησης, προοπτικής αποδυνάμωσης ή κατάργησης των όποιων φορολογικών κινήτρων, κι ενός διάτρητου θεσμικού πλαισίου, που αφήνει από 500.000 έως και 1.500.000 οχήματα ανασφάλιστα.

Η μεγάλη ψαλίδα

Γνωρίζουν, ωστόσο, πως μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα σε μακροπρόθεσμη βάση, καθώς το ύψος των ασφαλίστρων στην Ελλάδα αντιστοιχεί μόλις στο 2% του ΑΕΠ έναντι του 8% στην Ευρώπη. Πώς όμως θα μπορούσε να κλείσει μια τόσο μεγάλη ψαλίδα, όταν αυτή συνεχίζει να υφίσταται εδώ και δεκαετίες;

Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν ότι κινητήριος μοχλός είναι η ουσιαστική αδυναμία του κράτους να παρέχει πλέον ικανοποιητικές συντάξεις και αξιοπρεπές επίπεδο ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής κάλυψης («Ο καλύτερος διαφημιστής του κλάδου μας είναι ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών με τις ανακοινώσεις του», ανέφερε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής Ανδρέας Βασιλείου).

Απαραίτητες προϋποθέσεις όμως για να κλείσει η ψαλίδα είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας και κυρίως να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών.

«Η υπόθεση της Ασπίς έπληξε τον κλάδο, αλλά αναμφίβολα τα όποια υπάρχοντα προβλήματα παρουσιάζονται διογκωμένα», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος της αγοράς, συμπληρώνοντας: «Γράφεται στον Τύπο για κάποια 400-500 συμβόλαια που διαμαρτυρήθηκαν στην προστασία καταναλωτή, αλλά αποφεύγεται να ειπωθεί πόσο χαμηλό είναι το ποσοστό των συμβολαίων αυτών επί του συνόλου. Επίσης, μιλάμε για καταγγελίες όπου δεν είναι απαραίτητο οι πελάτες να έχουν πάντοτε δίκιο. Δυστυχώς, στην Ελλάδα συνηθίσαμε να δίνουμε το δίκιο σε όποιον φωνάζει δυνατότερα…».

Το ίδιο αυτό στέλεχος δεν παρέλειψε να ρίξει τα βέλη του και προς άλλες κατευθύνσεις: «Συχνά βγαίνουν δημοσιεύματα ότι τρεις, ή πέντε, ή οκτώ εταιρείες έχουν προβλήματα φερεγγυότητας, χωρίς να αναφέρονται ονόματα, με αποτέλεσμα να πλήττεται το σύνολο του κλάδου. Πώς μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον να κερδηθεί η εμπιστοσύνη του πελάτη;».

Παρ' όλα αυτά, οι εταιρείες έχουν πολλά πράγματα να κάνουν για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Στέλεχος της αγοράς υποστηρίζει πως «κάθε πελάτης της εταιρείας θα πρέπει να έχει ανά πάσα στιγμή ηλεκτρονική πρόσβαση στο συμβόλαιό του, να γνωρίζει αναλυτικά τους όρους, το υπόλοιπό του, και ό,τι άλλο σχετίζεται με αυτό».

Μεγαλύτερο όμως ζητούμενο είναι η αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των ασφαλιστικών, αλλά και των συνεργαζόμενων δικτύων.

Αναμφίβολα, όλοι θα πρέπει να περιορίσουν δραστικά το κόστος τους και το όποιο όφελος να το αποδώσουν στους πελάτες, προκειμένου να συνεχίσουν αυτοί να ασφαλίζονται σε περίοδο κρίσης.

Αναμφίβολα, επίσης, θα πρέπει οι εταιρείες να αναπροσαρμόσουν τα προϊόντα τους και να αλλάξουν μοντέλο λειτουργίας. «Οι εταιρείες που ήταν μεγάλες και ασφάλιζαν τα πάντα θα πρέπει να ξανασκεφτούν το μοντέλο λειτουργίας τους», ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Επιπλέον, τα δίκτυα να μετατραπούν από πωλητές σε συμβούλους, ενώ οι εταιρείες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν περισσότερο την τεχνολογία κ.λπ.

Εξαγορές και συγχωνεύσεις

Στο εξωτερικό, οι συγχωνεύσεις ασφαλιστικών αποτελούν φαινόμενο της εποχής, σε μια προσπάθεια ισχυροποίησης απέναντι σε ένα δυσκολότερο και περισσότερο απαιτητικό περιβάλλον. Στην Ελλάδα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια πολλές σχετικές κρούσεις και οι περισσότερες μικρές και μεσαίες εταιρείες έχουν συζητήσει με τις υπόλοιπες.

Η ουσία είναι πως πολύ δύσκολα θα γίνουν τέτοιες συγχωνεύσεις, την ώρα που σημαντικές ανακατατάξεις θα προέλθουν με τη μορφή της καραμπόλας από τα deals στον τραπεζικό κλάδο.
 
Για παράδειγμα, η Εθνική Ασφαλιστική και οι δύο εταιρείες της Eurobank θα βρεθούν στον ίδιο όμιλο, χωρίς να έχει αποφασιστεί μέχρι σήμερα ποια λύση θα επιλεγεί. Επιπρόσθετα, στο στρατόπεδο της Τράπεζας Πειραιώς βρέθηκε ήδη η Αγροτική Ασφαλιστική, με την τράπεζα επίσης να κατέχει και το 30% των μετοχών της Ευρωπαϊκής Πίστης. Το πιθανότερο πάντως είναι πως η ΑΤΕ Ασφαλιστική θα οδεύσει προς πώληση μετά την επικείμενη επανακεφαλαιοποίησή της.