Σκληρή κριτική στην οικονομική πολιτική που ασκεί η ΕΚΤ έκανε κατά τη διάρκεια χθεσινής συνέντευξης Τύπου, ο Αμερικανός οικονομολόγος κ. Joseph Stiglitz, ο οποίος βρίσκεται στην Αθήνα για να πραγματοποιήσει διάλεξη υπό την αιγίδα του ΙΟΒΕ.

Ο κ. Stiglitz χαρακτήρισε απαράδεκτη τη δήλωση της διοίκησης της ΕΚΤ ότι δεν θα δέχεται τα ομόλογα χωρών σε περίπτωση όπου υποβαθμιστούν σε καθεστώς χρεοκοπίας ή υπάρξει πιστωτικό γεγονός.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό καθηγητή, η ΕΚΤ όταν δηλώνει κάτι τέτοιο δείχνει να βάζει τους οίκους αξιολόγησης πάνω και από την εξουσία της, και διερωτήθηκε πώς είναι δυνατόν ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης να δέχεται σήμερα τα υποβαθμισμένα ομόλογα των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας και να λέει ότι δεν θα τα δεχτεί μετά την αναδιάρθρωσή τους όταν θα είναι υγιή.

Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε στο παράδειγμα της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, η οποία, όπως είπε, κράτησε όρθια την αμερικανική οικονομία καθώς με την έναρξη της κρίσης αγόρασε 1 τρισ. δολάρια τοξικά στεγαστικά δάνεια και ομόλογα που δηλητηρίαζαν την αμερικανική οικονομία.
 
Εκεί "χρειάζονται τέτοιου είδους παρεμβάσεις, γιατί οι οικονομίες εξελίσσονται, τα προβλήματα είναι σύνθετα και η ΕΚΤ δεν πρέπει να εστιάζει μόνο στον πληθωρισμό, τον οποίο θεωρεί θρησκεία, αλλά στους εξής παράγοντες: στον πληθωρισμό, στην οικονομική και χρηματοοικονομική σταθερότητα, στην ανεργία και στην ανάπτυξη".

Επίσης, ο κ. Stiglitz υπογράμμισε όσον αφορά στους οίκους αξιολόγησης αλλά και στο τραπεζικό σύστημα ότι τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης αλλά και η ΕΚΤ δεν αποφάσισαν ποτέ να δημιουργήσουν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο και έτσι σήμερα -όπως και σε άλλες κρίσεις στο παρελθόν- έχουμε κακορυθμισμένες αγορές.

Όταν δημιουργήθηκε η ΟΝΕ, πολλοί Αμερικανοί έλεγαν ότι είναι μισοτελειωμένη δουλειά. Πρέπει να επιτευχθεί πολιτική και οικονομική ενοποίηση. Το μοντέλο στο οποίο στηρίχτηκε με τα κριτήρια του Μάαστριχτ ήταν λάθος. Το να πιάσεις τα νούμερα δεν σημαίνει πάντα επιτυχία.

Ευρωομόλογο

Ερωτηθείς εάν η αυριανή σύνοδος κορυφής θα καταλήξει σε μία λύση για την κρίση χρέους της Ελλάδας, ο κ. Stiglitz απάντησε:

Είναι γεγονός ότι σε πολιτικό επίπεδο στην Ευρώπη υπάρχουν πολλές φωνές, πολλοί εταίροι, και αυτό κάνει τη διαδικασία πιο δύσκολη. Ελπίζω την αμέσως επόμενη περίοδο να βρεθεί μία ουσιαστική και σημαντική λύση. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι το πρόβλημα της κρίσης χρέους είναι ευρωπαϊκό και όχι μόνο ελληνικό.

Το ευρωομόλογο θα πρέπει όχι μόνο να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του χρέους αλλά και για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων ώστε να δημιουργηθεί η ανάπτυξη. Λύσεις τύπου "reprofiling" δεν μπορούν να δουλέψουν, καθώς η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει μόνο πρόβλημα ρευστότητας.

Θέλω να σας αναφέρω ότι, για παράδειγμα, η κρίση της ιταλικής οικονομίας δεν αποτελεί είδηση, καθώς ήταν στο τραπέζι των αγορών εδώ και καιρό, από την αρχή της κρίσης. Σε ό,τι αφορά το ευρωομόλογο θα είναι η ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Μόνο να σκεφτεί κανείς ότι το συνολικό χρέος της Ευρώπης επί του ΑΕΠ είναι μικρότερο από το συνολικό χρέος των ΗΠΑ. Άρα, η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να βγει να δανειστεί για το σύνολο των χωρών της νομισματικής ένωσης με πολύ μικρότερο επιτόκιο σε σχέση με το αντίστοιχο με το οποίο δανείζεται η Αμερική.

Επίσης, ο κ. Stiglitz αναφέρθηκε και στο περίφημο "moral hazard" και είπε ότι οι συνθήκες είναι τόσο κρίσιμες ώστε η τιμωρία οποιασδήποτε χώρας κοστίζει πολύ περισσότερα και θα πλήξει και τον τιμωρό.

Στήριξη στον Γ. Παπανδρέου

Ο Αμερικανός καθηγητής, ο οποίος διατηρεί πολυετή φιλική σχέση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο δύσκολο έργο του κ. Γ. Παπανδρέου. "Ο πρωθυπουργός σας έκανε ομολογουμένως λαμπρή δουλειά στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους της Ελλάδας και κατάφερε να πείσει πλειάδα σκεπτικιστών. Κανένας, πιστεύω, δεν θα μπορούσε να κάνει καλύτερη δουλειά και σε αυτό τον βοηθούν και οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα".

Ανάπτυξη

Ερωτηθείς για την αναγκαιότητα ανάπτυξης είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να δώσει μια αναπτυξιακή απάντηση. Χρειάζεται να υιοθετήσει ένα πλαίσιο αλληλεγγύης και στον τομέα της ανάπτυξης. Προκειμένου να αποκτηθεί η εμπιστοσύνη στις αγορές θα πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη. Πρέπει να βάλουμε την Ευρώπη πάλι να δουλέψει και αυτό είναι ευθύνη των πολιτικών.

Όπως έκανε με την αλληλεγγύη που προσέφερε στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Έτσι σήμερα πρέπει να υπάρχει επιχειρηματική αλληλεγγύη, πρέπει η ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων (ΕΤΕπ) να στηρίξει με κεφάλαια τις αδύναμες οικονομίες, κυρίως όμως τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ πρέπει να υποστηριχτούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να έχουν οι άνθρωποι δουλειά.