Ένταση της πίεσης για νέα κεφάλαια ή για συγχωνεύσεις αναμένεται να προκαλέσουν σε αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και ελληνικές, τα τεστ κοπώσεως (stress tests), που θα ανακοινωθούν σήμερα, λόγω των αυστηρότερων κριτηρίων που υιοθετήθηκαν την τελευταία στιγμή από τη European Banking Authority (ΕΒΑ).

Το τελευταίο δίμηνο έλαβε χώρα υπόγειος πόλεμος μεταξύ των τραπεζών και της ΕΒΑ, ως προς τα κριτήρια που θα τεθούν, που βρισκόταν σε εξέλιξη επί μήνες και βγήκε στην επιφάνεια τις τελευταίες ημέρες, υποστηρίζει η "WSJ".

Μια γερμανική τράπεζα (σ.σ. η Helaba) διαφώνησε δημοσίως και ζήτησε να μη δημοσιοποιηθούν τα αποτελέσματά της, ενώ η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών κ. Έλ. Σαλγάδο άσκησε επίσης κριτική για τη διαδικασία, προειδοποιώντας ότι ορισμένες τράπεζες της χώρας μπορεί να αποτύχουν. Διαφωνεί δε ανοιχτά με κάποιες από τις επιλογές που έγιναν.

Η ΕΒΑ, όμως, έδειξε ανυποχώρητη και έσφιξε τα λουριά, προκειμένου να διαφυλάξει την αξιοπιστία της. Τα περυσινά τεστ, άλλωστε, κρίθηκαν από τις αγορές εύκολα.
Πολλές αλλαγές της τελευταίας στιγμής έγιναν αναφορικά με τα κριτήρια.

Η ΕΒΑ αντέδρασε, για παράδειγμα, όταν διαπίστωσε πως κάποιες τράπεζες δηλώνουν αισιόδοξα μεγέθη αναφορικά με τα έσοδα που θα έχουν από τις εμπορικές δραστηριότητες. Έτσι, ζήτησε το συγκεκριμένο ποσό να μην προκύπτει από τις εκτιμήσεις των τραπεζών, αλλά από τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

Το lobbying ήταν συνεχές. Ισπανοί τραπεζίτες, για παράδειγμα, φέρονται να ζήτησαν από τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας να ασκήσει πιέσεις στην ΕΒΑ, ώστε να είναι αυστηρότερα τα κριτήρια όσον αφορά στο "κούρεμα" ελληνικών, ιρλανδικών και πορτογαλικών ομολόγων (έχουν λίγα στα χαρτοφυλάκιά τους) με αντάλλαγμα "ηπιότερα" όρια σε άλλους τομείς. Στόχος να εμφανίσουν καλύτερη εικόνα.

Η επιμονή της ΕΒΑ οδήγησε στην υιοθέτηση αυστηρότερων κριτηρίων και για τις ελληνικές τράπεζες. Ειδικότερα, αποφασίστηκε στο ακραία δυσμενές σενάριο να προσμετρηθεί haircut της τάξης του 14,6% επί των κρατικών ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες, ανεξαρτήτως σε ποιο χαρτοφυλάκιο τα έχουν.

Περνούν τα stress tests, πλην της ΑΤΕ, οι τράπεζες

Ταυτόχρονα, αποφασίστηκε να ληφθούν ως βάση οι αξιολογήσεις του Ιουνίου που έδωσαν στις ελληνικές τράπεζες οι ξένοι οίκοι αξιολόγησης τον Ιούνιο του 2011 και όχι εκείνες που είχαν δώσει στις 31/12/2010.

Ένα ακόμη κρίσιμο και σκληρό σημείο των stress tests ήταν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η παραδοχή που συμπεριλαμβανόταν στο ακραίο δυσμενές σενάριο και προσδιόριζε τα βασικά εποπτικά κεφάλαια Core Tier στο 5%, κατ’ ελάχιστον, για την τρέχουσα οικονομική χρήση.

Παρά τις ιδιαίτερα σκληρές παραδοχές, τραπεζικοί κύκλοι αναφέρουν ότι το σύνολο του κλάδου πέρασε επιτυχώς τον κάβο, πλην της ΑΤΕbank, ενώ οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως ένα ακόμη πιστωτικό ίδρυμα σχετιζόμενο με τον κρατικό τομέα βρέθηκε σε οριακό σημείο, αλλά το πρόβλημα ξεπεράστηκε.

"Το στοιχείο αυτό δυσκόλεψε έτι περαιτέρω την κατάσταση, καθώς από τις αρχές του έτους έως τώρα το ελληνικό δημόσιο και κατ' επέκταση οι τράπεζες έχουν δεχτεί πολλά χαστούκια υποβάθμισης", αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες περνούν, όπως όλα δείχνουν, με επιτυχία και τα φετινά stress tests, θεωρείται βέβαιο από την αγορά ότι τα αποτελέσματά τους θα αυξήσουν την πίεση είτε για νέο γύρο κεφαλαιακής ενίσχυσης (εξουσιοδοτήσεις για ΑΜΚ και έκδοση ΜΟΔ έχουν δώσει όλες σχεδόν οι γενικές συνελεύσεις) είτε για συγχωνεύσεις.

Ο χρόνος πάντως, σύμφωνα με τραπεζίτες, θα αρχίσει να τρέχει αντίστροφα μετά την οριστικοποίηση της όποιας συμφωνίας για τη συμμετοχή των ιδιωτών στο νέο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.

Νέα stress tests τον Σεπτέμβριο για επισφάλειες

Μπορεί τα stress tests, τα αποτελέσματα των οποίων θα ανακοινωθούν στις 19:00 ώρα Λονδίνου, να αποτελούν πλέον παρελθόν για τους Έλληνες τραπεζίτες, αυτό όμως που τους προβληματίζει είναι ο νέος γύρος ελέγχου που ξεκινά τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2011.

Αιχμή των νέων τεστ κοπώσεως θα είναι οι επισφάλειες ανά τράπεζα και το σημείο που διχάζει τους τραπεζίτες αφορά στην... εκφρασμένη πρόθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας βάσει της οποίας ο ελεγκτής θα είναι, κατόπιν επιλογής, μία ευρωπαϊκή τράπεζα. Για παράδειγμα, στα αντίστοιχα τεστ που πραγματοποιήθηκαν στις ιρλανδικές τράπεζες ο ελεγκτής ήταν η Barclays.

Το ζήτημα αναμένεται να διευθετηθεί από την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Ελλάδος, ωστόσο οι διοικήσεις των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων έχουν καταστήσει σαφή τη διαφωνία τους, τονίζοντας ότι ο έλεγχος από κάποια ευρωπαϊκή τράπεζα σε μία ελληνική όσον αφορά στις επισφάλειες επί της ουσίας ανοίγει την πόρτα σε πιθανούς μνηστήρες, οι οποίοι θα αποκτήσουν πλήρη γνώση των οικονομικών στοιχείων των ελληνικών τραπεζικών ομίλων.