«Καυτές» αναμένονται οι επόμενες 40 ημέρες για τη χώρα, καθώς το... τελεσίγραφο των Ευρωπαίων εταίρων μας να υπάρξουν απτά δείγματα σκληρών μέτρων και ευρεία πολιτική συναίνεση επί ενός μεσοπρόθεσμου προγράμματος, προκειμένου να δώσουν το πράσινο φως για τη ροή -νέας- χρηματοδότησης, θέτει την κυβέρνηση και το πολιτικό σύστημα ενώπιον των ευθυνών τους.

Υπό το πρόσχημα ότι δεν έχει παραδοθεί ακόμη η έκθεση των επικεφαλής της τρόικας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και κυρίως δεν έχουν καταλήξει οι διαπραγματεύσεις για τους όρους του νέου μνημονίου, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών μετέθεσαν τις οποιεσδήποτε αποφάσεις για την Ελλάδα στο συμβούλιο του Ιουνίου.

Ταυτόχρονα, όμως, έθεσαν δημόσια τις προϋποθέσεις για το άνοιγμα της κάνουλας χρηματοδότησης.

Το κλειδί των εξελίξεων για την Ελλάδα κρύβεται πίσω από τις λέξεις που χρησιμοποίησε ο πρόεδρος του Eurogroup, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Μίλησε για «μέτρα, μέτρα, μέτρα και μετά η απόφαση για νέα βοήθεια».

Ζήτησε ρητώς και κατηγορηματικώς «αναπροσαρμογή του στόχου των αποκρατικοποιήσεων προς τα πάνω», περισσότερα δηλαδή από 50 δισεκατομμύρια.

Επίσης, άφησε ανοιχτό το παράθυρο για κάποιου είδους αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους (reprofiling το ονόμασε), αλλά ο τρόπος με τον οποίο το έθεσε έδειξε ότι οι Ευρωπαίοι το θεωρούν μια μορφή διευκόλυνσης προς τη χώρα μας.

Πώς όμως εξελίσσεται η επόμενη μέρα για την Ελλάδα και τι εντολές μετέφερε στην Αθήνα ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου;

Ήταν ένα εξαιρετικά δυσάρεστο διήμερο για τον υπουργό Οικονομικών, που πρώτη φορά ήρθε αντιμέτωπος με χαρακτηρισμούς όπως ότι η κυβέρνηση μένει μετεξεταστέα σε όλους σχεδόν τους τομείς και διεκδικεί διευκολύνσεις χωρίς να έχει παρουσιάσει αποτελέσματα. Έτσι, οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα ξεκινούν εκ νέου από μηδενική βάση.

Μετά τα συμβούλια Eurogroup και Ecofin, διαπιστώθηκε ότι:

- Υπάρχει κοινή στάση των Ευρωπαίων ότι η Ελλάδα πρώτα θα «ματώσει» και μετά θα βοηθηθεί.

- Στη συνεδρίαση του Eurogroup υπήρξε έντονη αμφισβήτηση για τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή των μέτρων. Διαπιστώθηκαν κενά στα σχέδια που παρουσίασε η κυβέρνηση για τα μέτρα του 2011, του μεσοπρόθεσμου προγράμματος και για το πώς θα προχωρήσουν οι αποκρατικοποιήσεις. Κάποιοι υπουργοί, μάλιστα, αυστηρών χωρών, μετέφεραν σε δημοσιογράφους ότι πολλά ερωτήματα για το πώς θα προχωρήσει η κυβέρνηση έμειναν ακόμα μία φορά αναπάντητα, γεγονός που αυξάνει τη δυσφορία.

- Οι αξιωματούχοι της τρόικας -που βρίσκονταν εκεί για την υπογραφή του πορτογαλικού πακέτου στήριξης- επιβεβαίωσαν τις καθυστερήσεις και το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν καλύπτεται νομικά πλέον για να εισπράξει τις επόμενες δόσεις των δανείων. Έγιναν συστάσεις για τη σύνταξη νέου μνημονίου.

- Οι υπουργοί ζήτησαν πιο ρεαλιστικό στόχο στα έσοδα και αναπροσαρμογή των εκτιμήσεων προς τα κάτω, με παράλληλη δραστική περικοπή στις δαπάνες. Ζήτησαν το κλείσιμο ΔΕΚΟ και την ολοκλήρωση του αρχικού σχεδίου για περιορισμό του Δημοσίου κατά 30%, που περιλαμβάνει και καταργήσεις θέσεων εργασίας.

- Ζήτησαν αύξηση του στόχου των αποκρατικοποιήσεων κατά 6 - 7 δισεκατομμύρια ευρώ για φέτος και του χρόνου, αλλά και να ξεκαθαρίσει το νομικό πλαίσιο για το πώς θα προχωρήσουν και το πως τα έσοδα θα μπορούν να μπουν ως εγγύηση για νέο δάνειο.

- Η Γερμανία προέβαλε ακόμα μία φορά αντιστάσεις στην προοπτική περαιτέρω ευελιξίας του προσωρινού ταμείου EFSF, για το οποίο και πάλι δεν υπήρξε συμφωνία. Μια συμφωνία που θα έλυνε πολλά προβλήματα για νέα δανειοδότηση προς τη χώρα μας.

- Τις επόμενες μέρες ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου θα πρέπει να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες με την τρόικα, οι οποίες είναι πολλές. Η τρόικα θα στείλει το τελικό πόρισμα στις Βρυξέλλες, στη Φρανκφούρτη και στην Ουάσιγκτον, μέχρι την επόμενη Παρασκευή. Βάσει του πορίσματος, ο πρόεδρος του Εurogroup θα αποφασίσει εάν θα συγκληθεί έκτακτο συμβούλιο των 17, ειδικά για την Ελλάδα, στις αρχές Ιουνίου.

- Οι νομικές και τεχνικές υπηρεσίες της Ε.Ε. επεξεργάζονται όλες τις εναλλακτικές λύσεις για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους.

Εδώ είναι και το μεγάλο αγκάθι της ευρωζώνης. Η συνεδρίαση της Δευτέρας κατέδειξε ότι υπάρχουν πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις για τη βοήθεια προς την Ελλάδα. Και η ευρωζώνη δεν έχει δείξει ποτέ στο παρελθόν γρήγορα αντανακλαστικά, ενώ οι λύσεις είναι πάντα ένας συγκερασμός απόψεων που σπάνια αποδίδει.

Αυτό διαφάνηκε και με το πορτογαλικό σχέδιο. Ενώ όλα ήταν προαποφασισμένα, η Φινλανδία κατέβηκε την τελευταία στιγμή με νέες προϋποθέσεις: «Να αναλάβει η Πορτογαλία να ενθαρρύνει τους ιδιώτες πιστωτές να διατηρήσουν τη συνολική έκθεσή τους σε εθελοντική βάση και να εφαρμόσει χωρίς καθυστέρηση γενναίο σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων».

Οι φινλανδικές απαιτήσεις πέρασαν ως είχαν στο σχέδιο, αφού το Εurogroup «καιγόταν» να δείξει στις αγορές ότι οι αποφάσεις προχωρούν ακόμα και με την απουσία του κ. Στρος-Καν. Γι' αυτόν τον λόγο ο πρόεδρος του συμβουλίου φρόντισε να κυκλοφορήσει νωρίς η ανακοίνωση για την υπογραφή συμφωνίας με την Πορτογαλία.

Η πολυφωνία για τους χειρισμούς προς την Ελλάδα, όμως, δημιουργεί κινδύνους για καθυστερήσεις και μπορεί να δώσει έναυσμα για νέο σφυροκόπημα των αγορών στα ελληνικά ομόλογα. Για παράδειγμα, την ώρα όπου ο κ. Γιούνκερ έλεγε επισήμως στη συνέντευξη Τύπου ότι υπάρχει η προοπτική ήπιας αναδιάρθρωσης του χρέους, η Γαλλίδα υπουργός Οικονομικών, κ. Κριστίν Λαγκάρντ, στο εθνικό briefing με Γάλλους δημοσιογράφους το απέκλειε κατηγορηματικά. Την επόμενη μέρα ο κ. Γιούνκερ προσπάθησε να ισορροπήσει την κατάσταση, λέγοντας ότι το reprofiling είναι μια πιθανότητα, αλλά όχι άμεση.

Η Γερμανία θέτει όρο να υπογραφεί νέο μνημόνιο που θα περιέχει όλες τις πρόσφατες αποφάσεις πριν συζητήσει οτιδήποτε άλλο. Θέτει μονίμως στο τραπέζι το θέμα της επιμήκυνσης του χρέους μέσω επιμήκυνσης των τίτλων που λήγουν την επόμενη πενταετία, με αύξηση του επιτοκίου και ποινικές ρήτρες. Απαραίτητες προϋποθέσεις η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και η διασφάλιση ότι οι αποκρατικοποιήσεις θα «τρέξουν» από ιδιωτική εταιρία, την οποία θα διαχειρίζονται και αξιωματούχοι της τρόικας.

Στο ίδιο μήκος κύματος η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Αυστρία, που δεν δέχονται συμφωνία για νέο δάνειο πριν υπάρξουν σαφής δέσμευση και μέτρα για λιτότητα διαρκείας αλλά και σαφές νομικό πλαίσιο για τις αποκρατικοποιήσεις. Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών ήταν ο πιο σκληρός από όλους, απείλησε ότι δεν θα εκταμιεύσει η χώρα του άλλες δόσεις δανείου εάν το πόρισμα της τρόικας είναι αρνητικό και, βεβαίως, σαν «λαγός», υπέβαλε την πρόταση για τη σύσταση ιδιωτικής εταιρίας για να «τρέξει» τις αποκρατικοποιήσεις.

Η Σλοβακία και η Σλοβενία παίζουν το δικό τους χαρτί, αυτό της «φτωχής χώρας», και αρνούνται να συνεισφέρουν σε οποιοδήποτε νέο δάνειο.

Η Γαλλία, που έχει και την προεδρία του G20, προτείνει μεγαλύτερη παράταση αποπληρωμής του δανείου των 110 δισεκατομμυρίων, πέραν των 7,5 ετών που έχει συμφωνηθεί. Παράλληλα, προτείνει τη διμερή βοήθεια, μέσω αύξησης του ήδη υπάρχοντος δανείου από όσες δανείστριες χώρες το επιθυμούν. Επισήμως, τουλάχιστον, δεν συμφωνεί για άμεση αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους και ρίχνει το βάρος των πιέσεών της στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων.

Την ίδια στιγμή, η ελληνική πλευρά εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι πολλά από τα ζητούμενα δεν θα περάσουν γιατί δεν υπάρχει πολιτική συναίνεση. Και μπορεί επισήμως η Ε.Ε. να ζητά άμεση συναίνεση από όλα τα κόμματα, ανεπισήμως όμως άρχισε η κουβέντα για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών.

Ενόψει της συνόδου κορυφής του Ιουνίου, ο κ. Γιούνκερ έχει να διαχειριστεί μια «καυτή πατάτα». Αυτήν που ακούει στο όνομα Ελλάδα. Ανεπισήμως, όμως, έχουν αρχίσει ήδη τα τηλέφωνα για να χαμηλώσουν οι προσδοκίες, με αξιωματούχους να αναφέρουν ότι το θέμα είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και να «δείχνουν» προς τη σύνοδο κορυφής του Οκτωβρίου. Το ζήτημα είναι, ωστόσο, εάν μέχρι τότε η χώρα μας θα μπορέσει να αντέξει τις πιέσεις.