Πολύς χαμός για το… τίποτα. Χαρακτηριστική δήλωση ιστορικού παράγοντα του κλάδου της κρουαζιέρας για την περίφημη προσπάθεια της κυβέρνησης να λύσει τον… γόρδιο δεσμό του cabotage.

Το πολυδιαφημισμένο άνοιγμα των ελληνικών λιμανιών στους πολυεθνικούς ομίλους της κρουαζιέρας (κυρίως αμερικανικοί) για να τα χρησιμοποιήσουν ως ορμητήρια στη Μεσόγειο παραπέμπει περισσότερο σε… πρόχειρο φτιασίδωμα και σε πολιτικάντικη προσπάθεια να φανεί πως γίνεται κάτι, χωρίς να θιγούν τα κεκτημένα.

Περίπου ό,τι παρατηρείται και σε άλλα θέματα ανοίγματος κλειστών επαγγελμάτων, με ενδεικτικότερη περίπτωση αυτή των μεταφορών.

Δυστυχώς, σε μία ιδιαίτερα πιεστική συγκυρία η πολιτική ηγεσία εμφανίζεται αδύναμη να πιάσει τον παλμό της αγοράς και να προχωρήσει σε ρηξικέλευθες ενέργειες. Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι μια μεγάλη διαρθρωτική παρέμβαση -στην οποία είχε επενδύσει και επικοινωνιακά- κατέληξε σε σχέδιο αλλαγών από το οποίο κανείς δεν είναι ικανοποιημένος.

Ούτε οι εταιρίες κρουαζιερών, ούτε οι ναυτικοί της ΠΝΟ, αλλά ούτε και οι φορείς του τουρισμού υποδέχονται θετικά τις κυβερνητικές ρυθμίσεις.

Με αυτόν τον τρόπο, όπως υποστηρίζουν κορυφαίοι παράγοντες του τουρισμού, ακυρώνεται ουσιαστικά η όποια οικονομική δυναμική θα μπορούσε να προκύψει από τις αλλαγές. Επιπλέον, υποστηρίζουν πως η Ελλάδα δεν αναβαθμίζει τη θέση της στην αγορά κρουαζιέρας της Μεσογείου παραχωρώντας de facto την πρωτοβουλία των κινήσεων στις γειτονικές Ιταλία, Κροατία και Τουρκία.

Τι λέει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων…

Χρονική μετάθεση και διαιώνιση του προβλήματος του cabotage είναι το περιεχόμενο του σχεδίου νόμου για την "εκτέλεση περιηγητικών πλόων από πλοία με σημαία τρίτων χωρών με αφετηρία ελληνικό λιμένα".

Το σχέδιο νόμου επιβεβαιώνει την έλλειψη ξεκάθαρων στόχων και βούλησης από την πλευρά της κυβέρνησης για πραγματική απελευθέρωση της αγοράς της κρουαζιέρας.

Το σχέδιο νόμου, αντί να περιγράφει ξεκάθαρα και με λεπτομέρειες το πλαίσιο απελευθέρωσης και ανάπτυξης της κρουαζιέρας στη χώρα μας, επί της ουσίας παραπέμπει στο μέλλον μια σειρά θεμάτων, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν θα έπρεπε να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης για το αν θα πραγματοποιείται ή όχι μια κρουαζιέρα.

Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι το μέλλον της κρουαζιέρας θα εξαρτάται από τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες των ΥΠΟΙΑΝ και ΥΠΟΤ. Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένες τις συχνές αλλαγές στις ηγεσίες οι διαπραγματεύσεις θα γίνονται κατά κανόνα από άπειρους και ανενημέρωτους για το θέμα εκπροσώπους της Πολιτείας. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ιδιότυπη αδειοδότηση, χωρίς οι όροι και οι προϋποθέσεις να είναι εκ των προτέρων γνωστοί.

Συμπερασματικά, άλλη μία ευκαιρία για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας, του τουρισμού και τόνωσης της εθνικής οικονομίας χάνεται και μάλιστα σε μια περίοδο όπου η χώρα μας το έχει ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη φορά.

Στον… αέρα ο σχεδιασμός του ΟΛΠ

Έμπειροι γνώστες της αγοράς κρουαζιέρας υποστηρίζουν ότι οι προωθούμενες αλλαγές δεν πρόκειται να καταφέρουν να προσελκύσουν τους μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους κρουαζιερόπλοιων (κυρίως αμερικανικών).

Αν, όμως, επιβεβαιωθεί αυτή η εκτίμηση, τότε θα βρεθεί στον αέρα και όλος ο επενδυτικός σχεδιασμός του ΟΛΠ, ο οποίος προβλέπει τη δημιουργία ολοκληρωμένων υποδομών για την υποδοχή και φιλοξενία μεγάλων κρουαζιερόπλοιων. Αυτός ο σχεδιασμός προβλέπει ότι οι υποδομές θα είναι έτοιμες εντός των επόμενων τεσσάρων ετών.

Πρακτικά, σχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων ότι οι εταιρίες κρουαζιερών με πλοία τρίτων χωρών (πλην της Ε.Ε.) θα αδειοδοτούνται για περίοδο έως τριών ετών και θα μπορούν να επιβιβάζουν και να αποβιβάζουν ελεύθερα επιβάτες μεταξύ ελληνικών λιμανιών, θα εξασφαλίζουν απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές των Ελλήνων ναυτικών που θα απασχολούν, ενώ τα πλοία τους θα πρέπει να παραμένουν υποχρεωτικά τουλάχιστον δώδεκα ώρες στο λιμάνι αφετηρίας.

Ταυτόχρονα, προβλέπεται ότι κάθε επιβάτης που θα επιβιβάζεται στο πλοίο στο λιμάνι αφετηρίας θα πληρώνει μια ειδική εισφορά, η οποία θα κατατίθεται σε ένα ειδικό ταμείο το οποίο θα δημιουργηθεί και θα ονομάζεται "Κεφάλαιο Ανεργίας και Ασθενείας Ναυτικών" (ΚΑΑΝ). Το ύψος της εισφοράς θα ορίζεται με απόφαση του υπ. Οικονομίας (ΥΠΟΙΑΝ).

Το κυβερνητικό σχέδιο δέχεται, παράλληλα, κριτική για το γεγονός ότι δεν βασίζεται σε ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα. Επισημαίνεται, για παράδειγμα, ότι δεν γίνεται αναφορά στο κρίσιμο θέμα της φέρουσας ικανότητας των λιμανιών, κυρίως στα νησιά. Με αποτέλεσμα να φθάνουν ταυτόχρονα πολλά πλοία σε συγκεκριμένα λιμάνια (Μύκονος, Σαντορίνη, Κως, Ρόδος, Ηράκλειο, Κέρκυρα) και να προκαλείται πανδαιμόνιο για ελάχιστες ώρες, με κακή εξυπηρέτηση των τουριστών, και να δυσφημείται η χώρα.

Στο κυβερνητικό σχέδιο δεν γίνεται καν λόγος για το ενδεχόμενο να οριστούν slots στα λιμάνια (δηλαδή χρονοθυρίδες όπως στα αεροδρόμια), που θα αντιστοιχούν στις ώρες όπου θα μπορεί ένα πλοίο να φθάνει σε ένα λιμάνι, στον χρόνο κατά τον οποίο θα παραμένει σε αυτό και στην ώρα αναχώρησής του. Με ένα τέτοιο σύστημα slots, εξηγούν στελέχη της τουριστικής αγοράς, η Ελλάδα θα μπορούσε να βάλει τάξη στην άφιξη και στην αναχώρηση των πλοίων, ενώ το Δημόσιο θα μπορούσε να βάλει αρκετά χρήματα στα ταμεία του, αφού τα slots θα παραχωρούνται στις εταιρίες με οικονομικό αντάλλαγμα.

Παράγοντες της αγοράς θεωρούν λανθασμένη την επιλογή της κυβέρνησης να ανοίξει το συγκεκριμένο θέμα λίγο πριν αρχίσει η τουριστική περίοδος, καθώς προκάλεσε την άμεση αντίδραση των ναυτικών της ΠΝΟ, οι οποίοι επιδιώκουν δικαιολογημένα να διασφαλίσουν ότι στα πλοία θα προσληφθούν όσο γίνεται περισσότεροι Έλληνες ναυτικοί, οι οποίοι άλλωστε θεωρούνται από τους καλύτερους στη διεθνή αγορά.

Οι ίδιοι παράγοντες σημειώνουν ότι η χρονική στιγμή που επιλέχτηκε για να ανακοινωθεί η άρση του καμποτάζ και οι κινητοποιήσεις των ναυτικών προκάλεσε αρνητικά αντανακλαστικά στις ξένες εταιρίες κρουαζιερόπλοιων.

Είναι χαρακτηριστικό, υποστηρίζουν, ότι η Royal Carribbean International απέσυρε το πλοίο Ζενίθ (το οποίο προκάλεσε τις αντιδράσεις των ναυτικών) από τον Πειραιά και αποφάσισε να ορίσει για το 2011 ως λιμάνι αφετηρίας του την Κων/πολη. Στο ίδιο μήκος κύματος είχε κινηθεί νωρίτερα και η γερμανικών συμφερόντων εταιρία Aida, η οποία απέσυρε το πλοίο της από το Ηράκλειο Κρήτης, το οποίο είχε αποφασίσει αρχικά να χρησιμοποιεί ως ορμητήριο.