Ακριβότερο κόστος χρήματος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και κυρίως περαιτέρω σφίξιμο της κάνουλας των χορηγήσεων σηματοδοτεί η προχθεσινή «τσουχτερή» σε κόστος έκδοση 5ετών ομολόγων ελληνικού δημοσίου, καθώς αποτελεί έμπρακτο «οδηγό» για το πού κοστολογείται πλέον ο μεσοπρόθεσμου ορίζοντα ελληνικός κίνδυνος.

Το ελληνικό δημόσιο δανείστηκε προχθές, για πέντε χρόνια, με σταθερό επιτόκιο 6,1%. Κόστος ιδιαίτερα «τσουχτερό», σύμφωνα με τους τραπεζίτες, το οποίο μετακυλίεται αυτόματα και στην οικονομία.

«Αν σήμερα κάποια εταιρία επιδιώξει να λάβει πενταετές δάνειο σταθερού επιτοκίου, το επιτόκιό του θα είναι υψηλότερο του 6,1% καθώς καμία ελληνική επιχείρηση -με εξαίρεση πιθανώς την Coca Cola- δεν έχει ρίσκο μικρότερο του Δημοσίου», αναφέρει χαρακτηριστικά επικεφαλής εταιρικών χορηγήσεων τράπεζας, συμπληρώνοντας ότι η «ακριβή» έκδοση παρατείνει το πάγωμα στις χορηγήσεις.

Η λύση σήμερα, σύμφωνα με τον ίδιο, για τις επιχειρήσεις που πιέζονται από τις τράπεζες να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση δανεισμού, επειδή έσπασαν όρους καλύψεων δανείων (π.χ. καθαρός δανεισμός προς EBITDA), είναι, πέραν της καθυστέρησης, η επιλογή δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Αν το ελληνικό δημόσιο μετατρέψει με παράγωγο ανταλλαγής τα πενταετή ομόλογα από σταθερού σε κυμαινόμενου επιτοκίου, τότε το κόστος του σήμερα θα περιοριστεί στο 4,25%. Αναλαμβάνει, όμως, τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ.

Αντίστοιχα, για την επιχείρηση που επιδιώκει να συνάψει σήμερα δάνειο μεσοπρόθεσμου ορίζοντα με κυμαινόμενο επιτόκιο η βάση υπολογισμού είναι το 4,25%. Πάνω σε αυτήν προστίθεται το spread της αξιολόγησης του κινδύνου της επιχείρησης.

Εταιρία με αξιολόγηση «ΑΑΑ» θα δανειστεί με κυμαινόμενο επιτόκιο της τάξης του 5%, αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, ενώ για μικρομεσαίες επιχειρήσεις με υψηλό δανεισμό τα επιτόκια φτάνουν σήμερα και στο 9%. Σε επίπεδα δηλαδή χρεώσεων πιστωτικής κάρτας!

Το κόστος μειώνεται, εφόσον διατίθενται επαρκείς εξασφαλίσεις στις τράπεζες (π.χ. ελεύθερα προσημειώσεων ακίνητα). Άνετη σχετικά πρόσβαση σε χρηματοδότηση έχουν και οι επιχειρήσεις των οποίων οι βασικοί μέτοχοι διατηρούν μεγάλα ποσά σε προθεσμιακές καταθέσεις στις πιστώτριες τράπεζες.

Χαρακτηριστικό της άμεσης επίδρασης από την εκτίναξη των spreads στο κόστος δανεισμού της αγοράς είναι ότι ακόμη και ισχυρές δημόσιες επιχειρήσεις διαπραγματεύονται τις τελευταίες ημέρες σύναψη δανείων με επιτόκιο της τάξης του 4,75%.

Στελέχη των τμημάτων εταιρικών χορηγήσεων συνιστούν ως προτιμητέα την επιλογή της σύναψης βραχυπρόθεσμου δανεισμού, με το σκεπτικό ότι κατά το β΄ εξάμηνο του έτους -και εφόσον ο προϋπολογισμός εκτελείται χωρίς αποκλίσεις- το κόστος δανεισμού θα υποχωρήσει σημαντικά.

Αυτήν τη στιγμή το Euribor έτους βρίσκεται στο 0,75%, ενώ το euribor πενταετίας στο 2,65%. Τα ετήσιας διάρκειας και κυμαινόμενου επιτοκίου δάνεια συμφέρουν τώρα λόγω του χαμηλότερου επιτοκίου, ενώ τυχόν υποχώρηση του spread θα εξασφαλίσει ακόμη χαμηλότερο κόστος και ομαλότερες συνθήκες αναχρηματοδότησης σε μερικούς μήνες.


Θα παραμείνουν παγωμένες οι χορηγήσεις δανείων

Από τον Νοέμβριο, όταν ξεκίνησε η ελληνική κρίση, μέχρι σήμερα οι δανειοδοτήσεις επιχειρήσεων -πλην αναχρηματοδοτήσεων και ρυθμίσεων- παραμένουν σχεδόν παγωμένες, καθώς η εκτίναξη των spreads των ομολόγων και η μείωση της άντλησης ρευστότητας από την ΕΚΤ περιορίζουν δραστικά τις δυνατότητες άντλησης φθηνού χρήματος από τις τράπεζες.

Ταυτόχρονα, οι λίγες ελληνικές επιχειρήσεις που μπορούν να δανειστούν από ξένες τράπεζες περίμεναν τη χθεσινή έκδοση προκειμένου να δουν πού διαμορφώνεται το κόστος μεσοπρόθεσμου ορίζοντα δανεισμού για το ελληνικό δημόσιο. Η πρώτη έκδοση πενταετών ομολόγων κάθε έτους χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως «οδηγός» για τα επιτόκια με τα οποία δανείζουν οι τράπεζες επιχειρήσεις και δευτερευόντως νοικοκυριά.

Οι ίδιοι εκτιμούν ότι για το επόμενο δίμηνο - τετράμηνο νέα επιχειρηματικά δάνεια θα δίνονται με το σταγονόμετρο και κυρίως σε επιχειρήσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν άμεση ανάγκη κεφαλαίου κίνησης ή σε εκείνες που διαθέτουν ικανοποιητικές εξασφαλίσεις.

Σε αυτήν την περίπτωση οι κάνουλες χορηγήσεων θα σφίξουν περισσότερο και είναι πιθανόν κατά τη διάρκεια του α΄ εξαμήνου οι εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων να παρουσιάσουν μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Το τελευταίο τρίμηνο οι τράπεζες περιόρισαν δραστικά τον εξωτερικό δανεισμό τους, μειώνοντας, ταυτόχρονα, και τις χορηγήσεις δανείων. Προκειμένου οι επιχειρήσεις να εξασφαλίσουν το απαραίτητο κεφάλαιο κίνησης αυξήθηκαν οι επιταγές διευκόλυνσης και επιμηκύνθηκε ο χρόνος εξόφλησης μεταχρονολογημένων επιταγών, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το «εικονικό» χρήμα με το οποίο κινείται η αγορά.

Με δεδομένο ότι οι τράπεζες βαρύνονται, φέτος, με μικρές λήξεις δανείων που πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν (σύμφωνα με πληροφορίες δεν ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ), η εξασφάλιση ρευστότητας δεν θα είναι δυσχερής εφόσον σταδιακά αποκατασταθεί η δημοσιονομική εικόνα της χώρας.

Μέχρι στιγμής, πάντως, εξαιτίας της αδυναμίας άντλησης φθηνής ρευστότητας από το εξωτερικό οι τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων. Έτσι τα επιτόκια τριμήνου για πολύ μεγάλα ποσά κυμαίνονται σήμερα μεταξύ 3,2% - 3,8%, όταν μερικούς μήνες πριν κινούνταν στο 2,5%, ενώ για μικρά ποσά έφτασαν έως και το 2,8% στις μικρές τράπεζες.

Ταυτόχρονα, για να καλύψουν τις ανάγκες τους οι τράπεζες προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια σε χώρες όπου δραστηριοποιούνται και δεν αποτελούν βασικές τους αγορές. Κίνηση που εξηγεί εν μέρει και την εκροή καταθετικών κεφαλαίων ύψους 8 - 10 δισ. ευρώ το τελευταίο τρίμηνο από την Ελλάδα σε αγορές όπως η Κύπρος, το Λουξεμβούργο και το Ηνωμένο Βασίλειο.