Εκρηκτικό μείγμα που απειλεί πλέον τα θεμέλια της οικονομίας δημιουργεί ο συνδυασμός κυβερνητικών καθυστερήσεων και λαθών με την εντεινόμενη αρνητική
δημοσιότητα καθώς οι ξένοι επενδυτές αποχωρούν από ομόλογα και μετοχές, δημιουργώντας προϋποθέσεις κρίσης ρευστότητας.

Χθες, η προσπάθεια στήριξης, που εκδηλώθηκε αρχικά στη διατραπεζική και εν συνεχεία στο Χ.Α., δεν κατόρθωσε να αναστρέψει το εντεινόμενο κλίμα ανησυχίας για την ελληνική οικονομία. Τα spreads των 10ετών ομολόγων έκλεισαν στις 287 μονάδες, ενώ το Χ.Α. υποχώρησε εκ νέου χάνοντας και τη στήριξη των χαμηλών του περασμένου Ιουλίου.

Το εξαιρετικά ανησυχητικό για την Ελλάδα είναι ότι συνεχίζεται το ξεπούλημα ελληνικών τίτλων από μακροχρόνιου ορίζοντα ξένα χαρτοφυλάκια. Σε αντίθεση με το πρώτο μέρος της κρίσης (Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2009), την τάση τώρα δεν την καθορίζουν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια αλλά συνταξιοδοτικά ταμεία, τμήματα διαχείρισης κεφαλαίων τραπεζών, Αμοιβαία Κεφάλαια και ασφαλιστικές.

Πιστωτές του ελληνικού δημοσίου και μέτοχοι των εισηγμένων στο Χ.Α. επιχειρήσεων φεύγουν από την Ελλάδα είτε γιατί, υπό το βάρος των συνεχών αρνητικών δημοσιευμάτων, ακολουθούν τακτική «φύλα τα ρούχα σου να έχεις τα μισά» είτε επειδή εφαρμόζουν stop losses μετά τις μεγάλες ζημίες του τελευταίου τριμήνου.

Όσοι αγόρασαν ελληνικά ομόλογα πέρυσι -στην ονομαστική τους αξία- εγγράφουν μεσοσταθμική απώλεια κεφαλαίου της τάξης του 14%, ενώ από τον Οκτώβριο οι ζημίες είναι ακόμη μεγαλύτερες. Το βασικότερο, όμως, είναι ότι οι προοπτικές δείχνουν, προς το παρόν, χειρότερες.

Το outlook για την Ελλάδα επιδεινώνεται ραγδαία, τις τελευταίες ημέρες, καθώς το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ενέτεινε τη δυσπιστία για την αποτελεσματικότητα της ελληνικής «συνταγής» προσαρμογής.

Χαρακτηριστικό είναι ότι η πρώτη ερώτηση που υποβάλλουν οι ξένοι στις συναντήσεις τους ή στις «φιλικές» συνομιλίες τους με Έλληνες τραπεζίτες, διαχειριστές κεφαλαίων, επιχειρηματίες και χρηματιστές είναι αν η χώρα θα οδηγηθεί σε πτώχευση.

Ελλείψει άλλου αρνητικού νέου, τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας κυριαρχούν σε όλα τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι αναλύσεις, μάλιστα, των τελευταίων ημερών συνδέουν τη διολίσθηση του ευρώ, έναντι του δολαρίου, με το «ελληνικό πρόβλημα» ή -ακόμη χειρότερα- διατυπώνουν εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα από χρεοκοπία της Ελλάδας.


Αλλαγή μείγματος πολιτικής ζητούν οι ξένοι

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τραπεζίτες, αγνόησε το ήδη βαρύ για την ελληνική οικονομία κλίμα, παρουσιάζοντας ένα μείγμα προσαρμογής που όχι μόνο δεν έπεισε τις αγορές, αλλά ενίσχυσε τις ανησυχίες τους. Τώρα οι αγορές απαιτούν άμεση αλλαγή του μείγματος οικονομικής πολιτικής για να διακόψουν το ξεπούλημα.

Πρώτο ζητούμενο είναι η ανακοίνωση ύπαρξης plan B το οποίο προβλέπει περαιτέρω περικοπές δαπανών στην περίπτωση που υπάρξουν αποκλίσεις. Μέτρα τα οποία δεν αποκλείεται να επιβληθούν τελικώς απευθείας από τους εταίρους μας με εισήγηση της Κομισιόν με χρήση για πρώτη φορά στην Ε.Ε. των δυνατοτήτων που παρέχει η αυστηρή επιτήρηση.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Ζ. - Κλ. Τρισέ επιφύλαξε επαίνους για το
«ιρλανδικό» μοντέλο, όχι όμως για το αντίστοιχο ελληνικό, ενώ κυκλοφορεί ευρέως ότι το κλιμάκιο της Eurostat που επισκέφθηκε στις αρχές Ιανουαρίου την Ελλάδα επέμεινε σε μεγαλύτερη μείωση των δημόσιων δαπανών για να καταστεί πειστικό το πρόγραμμα.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τους ίδιους, απαιτείται επίδειξη αποφασιστικής στάσης από πλευράς κυβέρνησης απέναντι στις διεκδικήσεις παροχών από τους αγρότες και έστω και στο και πέντε απόσυρση των διατάξεων σχετικά με τη ρύθμιση ενήμερων οφειλών του νομοσχεδίου για την παροχή ρευστότητας.

Σε μια περίοδο όπου οι ξένοι φοβούνται ότι ακόμη και το ήπιο ελληνικό σχέδιο προσαρμογής θα προσκρούσει σε αντιδράσεις, οι διεκδικήσεις εθνικής ενίσχυσης από τους αγρότες εντείνουν την ανησυχία περί κοινωνικής αναταραχής.


Ενημέρωση για επίπτωση στις τιτλοποιήσεις ζητά η Moody’s

Το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση χρεών επιχειρήσεων απειλεί να μεταστήσει το πρόβλημα της οικονομίας στις τράπεζες καθώς η μετατροπή ενήμερων σήμερα δανείων σε ληξιπρόθεσμα θα χτυπήσει τις τιτλοποιήσεις.

Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, η Moody’s έχει ζητήσει από ελληνικές τράπεζες εικόνα για την επίπτωση των διατάξεων του νομοσχεδίου στις τιτλοποιήσεις, κίνηση που δείχνει τον προβληματισμό του οίκου αξιολόγησης.

Σε τέτοιο περιβάλλον είναι απαγορευτική η διενέργεια μεγάλων δημοπρασιών ομολόγων και για τον λόγο αυτόν το υπουργείο Οικονομικών έχει προγραμματίσει τις μεγάλες εκδόσεις για μετά τις 16 Φεβρουαρίου, όταν και τυπικά θα έχει εγκριθεί από το Ecofin το ΠΣΑ. Άλλωστε, η δυσκολότερη φάση για την ελληνική οικονομία θα είναι το δίμηνο Μάρτιος - Απρίλιος 2009, καθώς τότε λήγουν υποχρεώσεις ύψους 26 δισ. ευρώ!


Πού ποντάρει η κυβέρνηση

Για την κάλυψη των πρώτων δύσκολων ομολογιακών εκδόσεων το υπουργείο ποντάρει στις μεγάλες short θέσεις που διατηρούν επί των ελληνικών ομολόγων μεγάλες ξένες τράπεζες και οι πελάτες τους.

Κλειδί του σχεδίου, σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου και treasurers, είναι οι μεγάλες short θέσεις που είναι γνωστό ότι διατηρούν επί ελληνικών ομολόγων μεγάλες τράπεζες και πελάτες τους. Οι ξένες τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να κλείσουν -με τεράστια κέρδη- τις ανοικτές θέσεις πώλησης καλύπτοντας νέες εκδόσεις και προχωρώντας μετά σε κινήσεις reverse repos.

Αν η κάλυψη σημαντικού μέρους των πρώτων μεγάλων δημοπρασιών ομολόγων διενεργηθεί με τον παραπάνω τρόπο, τότε τα spreads δεν θα κλείσουν σε σημαντικό βαθμό αμέσως, αλλά το Δημόσιο θα έχει εξασφαλίσει το αναγκαίο χρήμα για την ομαλή αναχρηματοδότηση του χρέους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο μία μεγάλη ξένη τράπεζα διατηρεί σήμερα short θέσεις επί ελληνικών ομολόγων αξίας περίπου 5 δισ. ευρώ και από τη θέση της γράφει τεράστιες υπεραξίες.

Το καλύτερο σενάριο για την Ελλάδα θα είναι στην πρώτη δημοπρασία μετά την έγκριση του ΠΣΑ να προσφερθούν πολύ περισσότερα κεφάλαια από αυτά που ζητά η χώρα και όχι μόνο για κλείσιμο short θέσεων, ώστε τα spreads να υποχωρήσουν τουλάχιστον στην περιοχή των 170 μονάδων βάσης όπου διαπραγματεύονται τα δεκαετή τουρκικά ομόλογα!