Σε «σπασμένα αβγά» θα πατάει από τώρα μέχρι και τον Ιανουάριο η κυβέρνηση, καθώς η δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός δεν στάθηκε αρκετή για να παράσχουν οι αγορές ψήφο εμπιστοσύνης στην «ελληνική συνταγή» επίτευξης δημοσιονομικής σταθερότητας.

Παρά τις χαμηλές προσδοκίες, μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες, οι εξαγγελίες του κ. Παπανδρέου δεν στάθηκαν ικανές, σύμφωνα με χρηματιστές και τραπεζικά στελέχη, να αλλάξουν το κλίμα στις αγορές για την Ελλάδα.

Έτσι, για το επόμενο διάστημα μέχρι τον Ιανουάριο και την κατάθεση του συμφώνου σταθερότητας και σύγκλισης, οι ενέργειες της κυβέρνησης στα θέματα της οικονομίας θα βρίσκονται υπό την άγρυπνη παρακολούθηση των αγορών.

Η αδυναμία αλλαγής του κλίματος συνεπάγεται, σύμφωνα με τραπεζίτες, την αύξηση του εκνευρισμού γύρω από τις ελληνικές αξίες. Χαρακτηριστικό της νευρικότητας είναι ότι κατά τις δύο τελευταίες συνεδριάσεις τα spreads των ομολόγων πιέστηκαν ανοδικά λόγω και των πληροφοριών, που τελικώς επιβεβαιώθηκαν, για την έκδοση 5ετούς ομολόγου από το ελληνικό δημόσιο με private placement.

Η αγορά ανησύχησε ιδιαίτερα μήπως η έκδοση διενεργείται για να καλυφθούν ταμειακές ανάγκες του Δεκεμβρίου και παρά το γεγονός ότι χθες διευκρινίστηκε πως πρόκειται περί προληπτικής έκδοσης για τις ανάγκες του 2010, η νευρικότητα της αγοράς ελάχιστα υποχώρησε.

Η ένταση της πίεσης των ξένων αγορών για την ελληνική οικονομία, παρότι δεν φαίνεται, έχει ήδη αυξηθεί. Στο εξής, οι αγορές δεν θα «τιμωρούν», μέσω της εκτίναξης των spreads, μόνο ενδεχόμενες κυβερνητικές παλινωδίες, αλλά και τις καθυστερήσεις στην προώθηση των υπεσχημένων ή την απουσία πειστικής εξειδίκευσης των μέτρων.

Χαρακτηριστική είναι η χθεσινή δήλωση του υπουργού Οικονομικών, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Λίγο πριν από τη συνάντησή του με τον Γερμανό ομόλογό του, κ. Βόλφανγκ Σόιμπλε, ο κ. Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι «χρειάζεται να αποδεικνύουμε την αποτελεσματικότητά μας σε καθημερινή βάση», συμπληρώνοντας πως τα μέτρα αντιπροσωπεύουν «μια πολύ σημαντική αφετηρία πολιτικών».


Κρίσιμες παρουσιάσεις σε Goldman Sachs, Barclays και Deutsche Bank

Το πρώτο σοβαρό crash test στη νέα μορφή πίεσης που ασκούν οι αγορές στην ελληνική οικονομία θα διενεργηθεί σήμερα στο Λονδίνο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου και οι κ. Σπ. Παπανικολάου και Γ. Ζανιάς που τον συνοδεύουν θα πραγματοποιήσουν παρουσιάσεις της ελληνικής οικονομίας σε πελάτες των Goldman Sachs, Barclays και Deutsche Bank.

Η ελληνική αντιπροσωπεία αναμένεται να πιεστεί ιδιαίτερα για να παράσχει διευκρινίσεις σε σχέση με τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες και να δώσει αναλυτικότερα στοιχεία για το πώς θα επιτευχθούν οι βασικοί στόχοι της μείωσης του ελλείμματος κατά 2% ετησίως την τριετία 2011 - 2013.

Οι τρεις τράπεζες συγκεντρώνουν ως πελάτες μερικούς από τους μεγαλύτερους πιστωτές της Ελλάδας και οι ερωτήσεις τους αναμένεται να επικεντρωθούν στα μέτρα που προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση μέσα στον επόμενο μήνα προκειμένου να αποφευχθεί μια άγρια υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από την S&P.


Ο εφιάλτης ενδεχόμενης υποβάθμισης από την S&P

Ξένοι και εγχώριοι διαχειριστές «τρέμουν» στην πιθανότητα ο ξένος οίκος αξιολόγησης, ακολουθώντας τη Fitch, να υποβαθμίσει την ελληνική οικονομία στο «BBB+».

Αν συμβεί κάτι τέτοιο, εκατοντάδες χαρτοφυλάκια τα οποία ακολουθούν τους δείκτες της S&P θα σπεύσουν να ρευστοποιήσουν, προληπτικά, ελληνικά ομόλογα καθώς μια νέα υποβάθμιση (σ.σ. σε «BBB-») θα τα οδηγούσε σε αναγκαστική ρευστοποίηση όλων των ελληνικών ομολόγων.

Το σενάριο αποτελεί «εφιάλτη» για την ελληνική οικονομία καθώς ο όγκος των ομολόγων που θα βγουν προς πώληση δύσκολα θα μπορούσε να απορροφηθεί. Και αυτό γιατί τα index funds που τοποθετούνται σε τίτλους με αξιολόγηση «BBB-» είναι κυρίως αναδυόμενων αγορών και διαθέτουν πολύ μικρότερη χωρητικότητα από αυτά των ανεπτυγμένων αγορών που κατέχουν σήμερα την πλειονότητα των ελληνικών ομολόγων.

Διαχειριστές εικάζουν ότι σε περίπτωση που ενεργοποιηθούν «αναγκαστικές» πωλήσεις θα βγει προσφορά ελληνικών ομολόγων αξίας ως 120 δισ. ευρώ! Αν σε αυτά συνυπολογιστούν και οι νέες εκδόσεις ύψους 55 δισ. ευρώ για το 2010, το σκηνικό θα καταστεί εφιαλτικό.

Τα spreads των ελληνικών ομολόγων θα εκτιναχτούν, σε αυτήν την περίπτωση, σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα και η χώρα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες ομαλής αναχρηματοδότησης του χρέους, εκτιμά έμπειρο στέλεχος της αγοράς ομολόγων.

Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση, έστω και με τα αργά αντανακλαστικά της, επιδιώκει να έχει ολοκληρώσει τον διάλογο και να καταθέσει το φορολογικό νομοσχέδιο ως τα τέλη Φεβρουαρίου. Πριν δηλαδή από τον Μάρτιο, κατά τη διάρκεια του οποίου, βάσει του προγραμματισμού, το Δημόσιο καλείται να αντλήσει από τις αγορές 17 δισ. ευρώ από τα 55 δισ. ευρώ που προβλέπονται για το σύνολο του 2010.

Μέχρι τον Γενάρη, όταν ο κορυφαίος οίκος αξιολόγησης θα διατυπώσει την αξιολόγησή του για την ελληνική οικονομία, τα ομόλογα θα είναι διαπραγματεύσιμα, σύμφωνα με έμπειρο διαχειριστή κεφαλαίων, σταθερά με υψηλό premium έναντι των γερμανικών και οι μετοχές με discount έναντι των μεγάλων ανεπτυγμένων αγορών.

Η σταδιακή διεύρυνση του spread των ελληνικών δεκαετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών μετά την Παρασκευή είναι ενδεικτική των ανησυχιών των ξένων. Αντίστοιχα, το Χ.Α. ανοίγει την «ψαλίδα» της υποαπόδοσής του σε σχέση με τις ανεπτυγμένες αγορές, παρά το μικρό short covering που εκδηλώνεται κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις.