Τις λεγόμενες "ευκαιρίες της κρίσης" θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, οι ισχυρές επιχειρηματικές δυνάμεις, προκειμένου -όπως ισχυρίζονται- να είναι ενισχυμένες όταν θα αρχίσει η ανάκαμψη της οικονομίας.

Δεν είναι λίγες, λοιπόν, οι εισηγμένες εταιρίες στο Χ.Α. που έχουν διατυπώσει ανάλογους στόχους κατά το παρελθόν, ωστόσο τόσο κύκλοι της χρηματιστηριακής αγοράς, όσο και στελέχη των επιχειρήσεων, παρουσιάζονται ιδιαιτέρα συγκρατημένοι στο συγκεκριμένο πεδίο: "Μπορεί να κλαιγόμαστε συνεχώς ότι κλείνουμε, αλλά όταν μας γίνεται κρούση για εξαγορά ή συγχώνευση, θυμόμαστε επίπεδα απαιτήσεων που ενδεχομένως να ίσχυαν και προ της κρίσης!", δηλώνει στον "Μ" υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένου ομίλου που δραστηριοποιείται στον χώρο του εμπορίου...

Κι όσο οι αποτιμήσεις δεν πέφτουν τόσο τα deals αναβάλλονται. Το ίδιο ισχύει και με τις εισηγμένες του real estate, καθώς δεν είναι λίγες οι εισηγμένες του κλάδου (π.χ. Eurobank Properties, Lamda Development, Trastor κ.ά.) που διαθέτουν σημαντικά κεφάλαια για απόκτηση νέων ακινήτων «στα χαμηλά», ωστόσο, όμως "χαμηλά" στην αγορά ακινήτων δεν είδαμε ακόμη.

Το μόνο που παρατηρείται είναι απλώς ελαφρά πλαγιοπτωτική πορεία στις τιμές και πολύ πιο ήπια διόρθωση στα ενοίκια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι από τις τόσες εισηγμένες που προτίθενται να ρευστοποιήσουν ακίνητα, μόνο δύο-τρεις (π.χ. Fourlis, Έλαστρον) κατάφεραν κάτι τέτοιο από την αρχή του έτους, ενώ κάποιες άλλες, που αναζητούν ρευστότητα, προτίθενται να τα "φορτώσουν" είτε στους βασικούς τους μετόχους είτε στις τράπεζες.

"Έχουμε διαθέσιμα κεφάλαια για εξαγορές, αλλά θα πρέπει πρώτα να πειστούμε για τα καλά ότι αξίζει τον κόπο να προχωρήσουμε σε μια τέτοια κίνηση και προσωπικά δεν πιστεύω πως υπάρχουν αρκετές τέτοιες περιπτώσεις", είχε δηλώσει στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του Ιουνίου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Singularlogic, κ. Ι. Καρακαδάς.

--- Σπανίζουν τα deals

Οι δυο αυτές απόψεις απεικονίζουν την τρέχουσα κατάσταση στην αγορά, καθώς οι αγοραστές είτε περιμένουν με την προσδοκία να αγοράσουν σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα τιμών από τα τρέχοντα, είτε διαπιστώνουν ότι σε περίοδο κρίσης είναι λίγες οι περιπτώσεις των εταιρειών που θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύ σημαντικά πράγματα.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα βασικού μετόχου μικρομεσαίας εισηγμένης εταιρείας που προχώρησε, στα τέλη του 2008, σε μια εξαγορά. Σήμερα... χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο, καθώς λόγω της κρίσης οι επιδόσεις της εξαγορασθείσας εταιρείας έχουν πιάσει πάτο και όλα δείχνουν ότι η περυσινή ζημία θα διευρυνθεί φέτος για τα καλά. "Το μόνο που κατάφερα, ήταν να φορτωθώ ζημίες και δάνεια", λέει στους στενούς του συνεργάτες...

Γενικότερα, πάντως, παρά το γεγονός ότι η εμφάνιση της οικονομικής κρίσης στην πραγματική ελληνική οικονομία κοντεύει να κλείσει ένα ολόκληρο έτος, τα deals που είδαμε να υλοποιούνται το τελευταίο δωδεκάμηνο, ήταν ελάχιστα σε αριθμό, διαψεύδοντας -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- όσους πίστευαν ότι η δυσμενής οικονομική συγκυρία θα υποχρεώσει πολλές επιχειρήσεις είτε να συγχωνευθούν είτε να εξαγοραστούν.

Σύμφωνα με επιχειρηματικούς κύκλους, ένας ακόμη λόγος που δεν γίνονται deals (πλην του κλάδου των τηλεπικοινωνιών, που ούτως ή άλλως θα πρέπει να δρομολογηθούν εξελίξεις), είναι και ότι δεν αρκεί πλέον στις μέρες μας να συμφωνήσουν οι διοικήσεις των δύο πλευρών, αλλά επιπλέον θα πρέπει πολλές φορές να δώσουν το "ΟΚ" και οι εμπλεκόμενες τράπεζες. Και οι τελευταίες συχνά δεν δείχνουν πάντα ιδιαίτερα πρόθυμες, όταν βλέπουν ότι οι εταιρείες στις οποίες έχουν δανείσει κεφάλαια προχωρούν σε κινήσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να αυξήσουν το ρίσκο".

ΤΟ ΣΙΡΙΑΛ… ΞΕΘΥΜΑΙΝΕΙ

Ειδικότερα στις τράπεζες, το σίριαλ των συγχωνεύσεων που έχει ξεκινήσει, για τα καλά, από τις αρχές της δεκαετίας(!) ούτε και μέσα στην κρίση φαίνεται να ευοδώνεται παρά το όσα λέχτηκαν και γράφτηκαν. Το 1997 ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς είχε δηλώσει ότι «δεν βλέπω deals στον κλάδο, από τη στιγμή που οι χορηγήσεις έτρεχαν με ετήσιο ρυθμό 20% ή και 30%». Όμως, δεν είδαμε deals στον κλάδο ούτε και μέσα στο 2009, ακόμη και όταν τα καταστροφικά σενάρια γύρω από το μέλλον του, είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους... Σήμερα, όταν τα πράγματα δείχνουν αρκετά καλύτερα σε σχέση με το πρώτο πεντάμηνο του 2009, τα σενάρια για deals μεταξύ των μεγάλων του κλάδου φαίνεται να έχουν ξεθωριάσει...


ΤΟ ΤΑΜΕΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΟΝ...

Oσο πάντως κι αν οι εισηγμένες εταιρείες προσπαθούν να επωφεληθούν της κρίσης, οι περισσότερες εξ αυτών διαπιστώνουν ότι "το ισοζύγιο είναι αρνητικό" ή, αλλιώς, ότι οι όποιες θετικές επιδράσεις της δυσμενούς συγκυρίας δεν αντισταθμίζουν τις πολλαπλάσιες απώλειες που προκάλεσε.

Το πρόβλημα είναι ότι η ζήτηση σε πολλούς κλάδους έχει πέσει τόσο πολύ, ώστε όσο και αν αυξηθούν τα μερίδια αγοράς μιας εισηγμένης εταιρείας, το κενό να μην καλύπτεται με τίποτε...

Ακόμη χειρότερη εξέλιξη είναι ότι σε πολλές επιχειρήσεις, η κρίση δεν μείωσε απλώς τα κέρδη, αλλά περίπου τα... εξαφάνισε, καθώς το ποσοστό πτώσης υπερβαίνει κατά πολύ το 50% ή και το 70%! Αν μάλιστα συνεκτιμηθεί και το γεγονός ότι δεν αναμένεται ουσιαστική ανάκαμψη επιδόσεων ούτε και μέσα στο 2010, για τους περισσότερους κλάδους της οικονομίας, τότε το «ταμείον» βγαίνει «μείον» και μάλιστα κατά πολύ...

* Αναδημοσίευση από το 596ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 21-25 Αυγούστου 2009.