Ενώπιον της χειρότερης ύφεσης των τελευταίων ετών βρίσκεται πλέον η εγχώρια βιομηχανία και οι διοικήσεις των εταιριών αποφασίζουν ήδη μέτρα μείωσης της απασχόλησης, περικόπτοντας βάρδιες ή κλείνοντας τα εργοστάσια για μερικές ημέρες.

Την ώρα που η κυβέρνηση σκιαμαχεί για το πού διαμορφώθηκε ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ κατά το γ΄ τρίμηνο, τα μηνύματα που στέλνουν οι μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας είναι εξαιρετικά ανησυχητικά, προδιαθέτοντας για άμεση κάμψη της παραγωγής και της απασχόλησης.

Ο συνδυασμός κάθετης μείωσης της ζήτησης στην Ευρώπη και στην Αμερική και άπνοιας που επικρατεί στην "ατμομηχανή" της ελληνικής οικονομίας, στην οικοδομή, λειτουργεί σαν μέγγενη για τις εγχώριες βιομηχανίες. Οι εξαγωγές στις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής και στα Βαλκάνια, παρότι μειούμενες, επίσης αποτελούν προς το παρόν όαση.

Βιομηχανίες τσιμέντου, βιομηχανικών ορυκτών, επεξεργασίας μετάλλων, αλουμινίου, συσκευασίας και άλλοι μικρότεροι σε βαρύτητα για την ελληνική οικονομία κλάδοι είδαν ήδη κατά το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου τις παραγγελίες τους να μειώνονται, σε κάποιες περιπτώσεις κάθετα, λόγω της ταχύτατης σε εξάπλωση μείωσης στη ζήτηση διεθνώς και της εγχώριας κάμψης στην κατανάλωση.

Η κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία έχει χτυπήσει ήδη σειρά κλάδους. Οι μεγάλοι χαλυβουργικοί όμιλοι διεθνώς έχουν ανακοινώσει εδώ και ένα δίμηνο μείωση του βαθμού απασχόλησης των μονάδων τους ως και 25%. Στην Ελλάδα αντίστοιχα η διοίκηση της Σιδενόρ δήλωσε στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές ότι ξεκίνησε να μειώνει τον βαθμό απασχόλησης των γραμμών παραγωγής της, απέχει όμως μακράν από τα επίπεδα της περικοπής του capacity κατά 25%.

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στις υπόλοιπες θυγατρικές του μεγαλύτερου βιομηχανικού ομίλου της χώρας τηΒιοχάλκο. Η ΕΛΒΑΛ πλήττεται από την κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ η ΕΤΕΜ και η Χαλκόρ από τον συνδυασμό μείωσης της ζήτησης στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Η Σωληνουργεία Κορίνθου έχει προς το παρόν εξασφαλισμένες παραγγελίες, η ανησυχία όμως των αναλυτών έγκειται στο αν τα μεγάλα projects αγωγών συνεχιστούν λόγω της πτώσης στην τιμή του αργού κάτω από τα 80 δολάρια το βαρέλι.

Τις επιπτώσεις της περικοπής του βαθμού απασχόλησης που έχουν ανακοινώσει ήδη μεγάλοι χαλυβουργικοί όμιλοι θα εισπράξει σύμφωνα με αναλυτές και η S&B Βιομηχανικά Ορυκτά. Η κάθετη μείωση των ναύλων, η οποία θεωρητικά την ευνοεί, αποτυπώνει σύμφωνα με αναλυτές τη μείωση της ζήτησης για βιομηχανικά ορυκτά, όπως ο μπεντονίτης και ο περλίτης.

Η Τιτάν έχει ήδη εισπράξει σε μεγάλο βαθμό το κόστος της μειωμένης ζήτησης στις ΗΠΑ, καθώς η κρίση στην αγορά ακινήτων προηγήθηκε χρονικά και αναμένεται να συνεχιστεί με χαμηλότερους ρυθμούς και το 2009.

Μείωση της ζήτησης λόγω καιρικών συνθηκών και επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών εμφανίζει ήδη εδώ και μερικούς μήνες η Coca Cola 3Ε, εξέλιξη που την οδήγησε στο να περικόψει τις επενδύσεις σε δίκτυο ψυγείων μειώνοντας και τις παραγγελίες της ομόσταυλης
Frigoglass. Η τελευταία έχει πληγεί και από τις μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμής και από ακυρώσεις παραγγελιών ρωσικών βιομηχανιών ζύθου.

Σημαντική μείωση παραγγελιών και ζήτησης αντιμετωπίζει και μία από τις πλέον εξαγωγικές ελληνικές βιομηχανίες, η Μ. Ι. Μαΐλλης, καθώς είναι απόλυτα εξαρτημένη από την πορεία της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρώπη. Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στις ΗΠΑ καθώς παρά τη σημαντική αποκλιμάκωση του ευρώ έναντι του δολαρίου οι εξαγωγές μεταλλικής ταινίας περίδεσης στην Αμερική δεν ενισχύθηκαν λόγω της χαμηλής ζήτησης.

Την κατάσταση για τις περισσότερες μεγάλες βιομηχανίες δυσχεραίνει η απότομη πτώση των τιμών των πρώτων υλών, η οποία σε συνδυασμό με την κάθετη μείωση της ζήτησης καθιστά δύσκολη τη χωρίς ζημία επεξεργασία και πώληση αποθεμάτων πρώτης ύλης αγορασμένων σε υψηλότερες τιμές.

Οι μεγάλες προβλέψεις υποτίμησης αποθεμάτων που πήραν στο γ΄ τρίμηνο μεγάλες βιομηχανίες (Σιδενόρ) και διυλιστήρια (ΕΛΠΕ, Motor Oil) εκτιμάται ότι θα λειτουργήσουν σαν μαξιλάρια για το ιδιαίτερα δυσχερές λόγω των παραπάνω συνθηκών τρέχον δ΄ τρίμηνο της χρήσης.

Τέλος, σήματα SOS εκπέμπουν ήδη κάποιες από τις βιομηχανίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία της οικοδομής και των μικρών δημοσίων έργων στην Ελλάδα . Ήδη βιομηχανία πλαστικών γύρισε σε 4ήμερη απασχόληση λόγω της κάθετης πτώσης των παραγγελιών μια και τα μικρά δημόσια έργα έχουν παγώσει εδώ και μήνες, ενώ η άπνοια στην οικοδομή συνεχίζεται εδώ και ενάμιση χρόνο.

Σε κάποιες περιπτώσεις εξετάζονται μέχρι και ακραία σενάρια αποχώρησης πολυεθνικών εταιριών από την αγορά. Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι βιομηχανίες αλουμινίου που εξαρτώνται από την οικοδομή (κουφώματα αλουμινίου) καθώς και οι βιομηχανίες ξύλου.

Το πρόβλημα της βιομηχανίας άρχισε να περνά και στη ζήτηση για καύσιμα. Η ΕΛΠΕ και η Motor Oil εμφανίζουν ήδη μείωση της ζήτησης για μαζούτ, παρά το γεγονός ότι οι βιομηχανίες τον τελευταίο καιρό προτιμούν το μαζούτ και τη νάφθα σε σχέση με το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου υποχωρεί λιγότερο σε σχέση με το πετρέλαιο.

Η λύση των αναγκαστικών αδειών είναι προς το παρόν η πρώτη γραμμή άμυνας των βιομηχανιών. Μερικές επιλέγουν να δίνουν αναγκαστικές άδειες σε μέρος του προσωπικού, ενώ κάποιες άλλες σταματούν τη λειτουργία των εργοστασίων τους για μερικές ημέρες. Ενδεικτικό είναι ότι μεγάλη βιομηχανία συσκευασίας έκλεισε το εργοστάσιό της στα Οινόφυτα από τις 19 έως τις 29 Οκτωβρίου με αφορμή την εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου.

Οι αναγκαστικές άδειες και η προσωρινή αναστολή λειτουργίας μονάδων αναμένεται να ενταθούν τον Δεκέμβριο λόγω της εορταστικής περιόδου. Πέραν των παραπάνω όμως, ξεκίνησαν ήδη και οι απολύσεις ή στην καλύτερη περίπτωση η υπαγωγή προσωπικού σε διαθεσιμότητα.