Στην περαιτέρω εξομάλυνση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με τον περιορισμό της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ, την ενίσχυση του ρόλου του ΔΕΣΜΗΕ και της ΡΑΕ αλλά και τη διασφάλιση της ισόρροπης συμμετοχής τόσο των υφιστάμενων παικτών όσο και των δυνητικών, που αναμένεται να ενταχθούν μελλοντικά στο σύστημα, στοχεύουν οι τροποποιήσεις διατάξεων του Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, τις οποίες φέρνει σήμερα η ΡΑΕ σε δημόσια διαβούλευση.

Δεν θεωρείται αναίτιο το γεγονός ότι ήδη η χώρα μας έχει δεχτεί αρκετές κρούσεις έως τώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ανοίξει ουσιαστικά τον ανταγωνισμό στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Έτσι, ύστερα από σχετικές εισηγήσεις του διαχειριστή του συστήματος, τον ΔΕΣΜΗΕ, η ΡΑΕ κατάρτισε σχέδιο τροποποιήσεων που θα συζητηθούν σήμερα το μεσημέρι σε ειδική εκδήλωση, προκειμένου στη συνέχεια να υποβληθεί η τελική γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής προς το υπουργείο Ανάπτυξης.

Οι τροποποιήσεις αυτές αφορούν στη διαχείριση της παραγωγής από υδροηλεκτρικές μονάδες, καθώς και στον τρόπο συμμετοχής των εισαγωγών και εξαγωγών στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό. Αρχικά αυτά αφορούν άμεσα στη ΔΕΗ, στην Ενεργειακή Θεσσαλονίκης, στα ΕΛΠΕ και στην Ήρων Θερμοηλεκτρική, του ομίλου ΤΕΡΝΑ - ΓΕΚ.

Στους δυνητικούς ανεξάρτητους παραγωγούς συμπεριλαμβάνονται οι μονάδες της Endesa Hellas, της Endison, της Χαλυβουργικής και της Enelco.

Η μείωση των υδάτινων αποθεμάτων της ΔΕΗ, που διαθέτει αποκλειστικά αυτή τη στιγμή παραγωγή από υδροηλεκτρικές μονάδες, έχει δημιουργήσει ανησυχία τόσο στον ΔΕΣΜΗΕ όσο και στη ΡΑΕ. Εξαιτίας αυτού πιστεύεται πως η χρήση των υδροηλεκτρικών μονάδων από τη ΔΕΗ δεν μπορεί να γίνει με τρόπο που να επηρεάσει και να στρεβλώσει έντονα τον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό, συνεπώς δεν θα πρέπει να λειτουργούν σε καθημερινή βάση πέραν ενός ορίου.

Αναγνωρίζεται, βέβαια, ότι οι υδροηλεκτρικές μονάδες είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της παροχής ενέργειας, αλλά το θέμα που προκύπτει είναι αφενός η σωστή διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων και αφετέρου η συμμετοχή του διαχειριστή του συστήματος στον προγραμματισμό της χρήσης των νερών.

Η ΡΑΕ θεωρεί πως η χρήση των νερών δεν μπορεί να γίνεται μόνο με σκοπό τη βελτιστοποίηση του οφέλους της ΔΕΗ, αλλά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και οι ανάγκες του συστήματος.

Έτσι, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις, και ιδιαίτερα η εισαγωγή της έννοιας της μέγιστης ποσότητας ενέργειας που μπορεί να προσφέρει η ΔΕΗ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό από τις υδροηλεκτρικές μονάδες, σχετίζονται τόσο με τη μείωση της δύναμης της αγοράς που κατέχει η ΔΕΗ όσο και με τον συντονισμό των επιδιωκόμενων στόχων της Επιχείρησης και του ΔΕΣΜΗΕ.

Το δεύτερο σκέλος των σημαντικών τροποποιήσεων έχει να κάνει με τον τρόπο συμμετοχής των εισαγωγών και εξαγωγών στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό.

Με άλλα λόγια, αφορά στις διασυνδέσεις για εισαγωγές και εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και στο πώς η διαχείρισή τους ενσωματώνεται στον ημερήσιο προγραμματισμό μέσω των προσφορών έγχυσης και των δηλώσεων φορτίου που υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενες εταιρίες.
Σήμερα μαζί με τη ΔΕΗ οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ανέρχονται στους 27. Η Επιχείρηση επιδιώκει να διατηρήσει την κυρίαρχη θέση της και στο κομμάτι αυτό και ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στον διαγωνισμό του ΔΕΣΜΗΕ για εισαγωγές ρεύματος τον Απρίλιο δέσμευσε περισσότερο από το 50% της μεταφορικής ικανότητας που είχε διατεθεί.

Ο ισχύων μηχανισμός αποσκοπεί στο να διασφαλίσει δυνητικά τη μέγιστη αξιοποίηση της διαθέσιμης διασυνδετικής ισχύος, καθορίζοντας ότι η πρόσβαση στις διασυνδέσεις πραγματοποιείται βάσει των προσφορών που υποβάλλονται στον ημερήσιο προγραμματισμό.

Τούτο όμως σημαίνει ότι όσοι έχουν δεσμεύσει ικανότητα μεταφοράς εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα, με συνέπεια, όπως εκτιμά η ΡΑΕ, να δημιουργούνται ερωτήματα για τα «πλεονεκτήματα» που αποκτούν όσοι διαθέτουν μακροχρόνια δέσμευση.

Στο πλαίσιο αυτών των προβληματισμών θα τεθούν υπό διαβούλευση τρεις δυνατότητες:
α) Η διατήρηση ή μη του ισχύοντος μοντέλου.
β) Η προσαρμογή του ώστε τα φυσικά δικαιώματα να έχουν προτεραιότητα ένταξης ανεξάρτητα από την τιμή προσφοράς έγχυσης σε σχέση με τη δήλωση του φορτίου. 
γ) Η υιοθέτηση ενός μοντέλου αποκλειστικής πρόσβασης στις διασυνδέσεις μέσω φυσικών δικαιωμάτων που θα κατανέμονται κατόπιν διακριτής διαγωνιστικής διαδικασίας.

Εξάλλου, η ΡΑΕ θα προτείνει μηχανισμό αποζημίωσης για όσες μονάδες δεν εντάχθηκαν στον ημερήσιο προγραμματισμό αλλά κλήθηκαν να παράσχουν εφεδρεία στο πρόγραμμα κατανομής, κάτι το οποίο ευνοεί τους υφιστάμενους ανεξάρτητους παραγωγούς, ενώ θα προταθούν τροποποιήσεις και για την κατανομή του ετήσιου κόστους του συστήματος μεταφοράς.

Να σημειωθεί ότι όλες αυτές οι τροποποιήσεις εντάσσονται σε ένα «πρώτο κύμα», ενώ η ΡΑΕ σχεδιάζει και άλλες σε επιμέρους τμήματα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της αγοράς και της συμμετοχής όλων των χρηστών του συστήματος.