Κλιμάκωση του πληθωρισμού στο 3,7% το τρέχον έτος αλλά και ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 3,5% εκτιμά η Eurobank Sec. στην τριμηνιαία έκθεσή της για την ελληνική οικονομία.

Η Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank EFG εξέδωσε σήμερα τη νέα τριμηνιαία έκθεσή της για την ελληνική οικονομία ”Macro Monitor: A Quarterly Economic Review of the Greek Economy”. Την έκδοση επιμελείται ο οικονομικός σύμβουλος του ομίλου, κ. Γκίκας Χαρδούβελης, καθώς και ο επικεφαλής της διεύθυνσης κ. Πλάτων Μονοκρούσος. Στη μελέτη, επίσης, συνέβαλαν με αναλύσεις τους οι κ. Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, σύμβουλος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Κώστας Βορλόου, οικονομολόγος, και ο κ. Θεοδόσης Σαμπανιώτης, οικονομικός αναλυτής.

Στην έκθεση επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας παρέμεινε ισχυρός το 2007 με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας να αυξάνεται κατά 4,0% σε ετήσια βάση. Πιο αναλυτικά, ο πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης της καταναλωτικής δαπάνης διαμορφώθηκε στο 3,2% από 4,2% το 2006, ενώ η συνολική δαπάνη για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκε κατά 5,8% κατόπιν ανόδου 12,9% το 2006.

Η επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης των επενδύσεων το 2007 ήταν κυρίως απόρροια της σχετικής επιδείνωσης των συνθηκών στην αγορά κατοικίας. Αντίθετα, οι επιχειρηματικές επενδύσεις συνέχισαν να αυξάνονται με γοργό ρυθμό, ευνοούμενες από την ισχυρή κερδοφορία των εγχώριων επιχειρήσεων, την ενίσχυση του ρυθμού απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων και τις ευνοϊκές διατάξεις του νέου επενδυτικού νόμου.

Τέλος, παρά την επιτάχυνση (σε εθνολογιστική βάση) του πραγματικού ρυθμού αύξησης των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, η καθαρή συνεισφορά του εξωτερικού τομέα στην ανάπτυξη του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος παρέμεινε αρνητική, αν και υποχώρησε στη -1,5 από τις -2,0 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ που ήταν το 2006.

Για το τρέχον έτος, η βασική μας εκτίμηση αφορά σε ρυθμό ανάπτυξης 3,5% του ΑΕΠ της χώρας, έναντι μέσης προβλεπόμενης (από την ΕΚΤ) αύξησης του μέσου ακαθάριστου εθνικού προϊόντος της ζώνης ευρώ κατά 1,7%.

Παρά την αναμενόμενη σχετική επιβράδυνση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η ελληνική οικονομία διαθέτει ορισμένες επιπρόσθετες αντιστάσεις (σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη), οι οποίες θα τείνουν να μετριάσουν τυχόν ακραίες αρνητικές επιπτώσεις. Σ’ αυτές περιλαμβάνονται οι προγραμματισμένες συνεχιζόμενες εισροές κοινοτικών κονδυλίων, η σχετικά χαμηλή εξάρτηση από τις εξαγωγές και οι σχετικά θετικές προοπτικές των δύο κυριότερων κλάδων της οικονομίας, ήτοι της ναυτιλίας και του τουρισμού (αν και ο τελευταίος, καίτοι πιο εξαρτώμενος από την ευρωπαϊκή παρά από την αμερικανική αγορά, παραμένει και αυτός, ως έναν βαθμό, όμηρος των εξελίξεων).

Ο ρυθμός αύξησης της καταναλωτικής δαπάνης αναμένεται να παρουσιάσει μικρή υποχώρηση σε σχέση με το 2007, αν και αναμένεται να παραμείνει σε σχετικά υψηλά επίπεδα (γύρω στο 3%), ευνοούμενος από την περαιτέρω σημαντική άνοδο των πραγματικών μισθών και εισοδημάτων των νοικοκυριών, την αύξηση της απασχόλησης και τη συνέχιση των ισχυρών ρυθμών πιστωτικής επέκτασης.

Η συνολική δαπάνη για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου θα συνεχίσει να τροφοδοτείται από τις επιχειρηματικές και δημόσιες επενδύσεις, ενώ ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων σε κατοικίες θα παραμείνει αναιμικός.

Τέλος, η συμβολή του εξωτερικού τομέα θα παραμείνει αρνητική το 2008, καθώς η επίδραση από την αναμενόμενη μείωση του ρυθμού αύξησης των εξαγωγών θα ισοσκελιστεί από την παράλληλη επιβράδυνση των εισαγωγών. Μεταξύ των κύριων παραγόντων αβεβαιότητας στις ανωτέρω προβλέψεις συμπεριλαμβάνονται: (i) η συνεχιζόμενη διεθνής πιστωτική κρίση, η περαιτέρω επιδείνωση της οποίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου της καταναλωτικής & στεγαστικής πίστης καθώς και σε επιδείνωση των οικονομιών των κύριων εμπορικών εταίρων της χώρας, και (ii) η παραμονή του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα, με αρνητικές συνέπειες για την εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις.

Σχετικά με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δεν αναμένουμε αισθητή βελτίωση του ελλείμματος σε σχέση με το 2007 (14% του αναθεωρημένου ΑΕΠ).

Όπως έχουμε τονίσει και στο παρελθόν, η μεγάλη διεύρυνση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που παρατηρείται τα τελευταία έτη αποτελεί συνέπεια της αδυναμίας της εγχώριας αποταμίευσης να χρηματοδοτήσει τις όλο και αυξανόμενες επενδυτικές ανάγκες της οικονομίας. Αντικατοπτρίζει επίσης σειρά παραγόντων κυκλικής αλλά και διαρθρωτικής φύσης, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η συνεχιζόμενη απώλεια ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και η ανατίμηση της ονομαστικής σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ σε σχέση με τα νομίσματα των κύριων εμπορικών εταίρων της Ελλάδας.

Αν και η συμμετοχή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ εξασφαλίζει ουσιαστικά την άνετη χρηματοδότηση του εξωτερικού χρέους της, η συνεχιζόμενη επιδείνωση του εξωτερικού τομέα -στον βαθμό που αυτή δεν συμβάλλει στην περαιτέρω αύξηση του παραγωγικού δυναμικού της οικονομίας- υπονομεύει τις μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομικής σταθερότητας και ανάπτυξης της χώρας.

Στο μέτωπο του πληθωρισμού αναμένουμε σημαντική άνοδο του μέσου ετήσιου ρυθμού αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή (ΔτΚ) το τρέχον έτος στο 3,7% περίπου από 2,9% το 2007.

Συγκεκριμένα, προβλέπουμε παραμονή του πληθωρισμού στο 4,0%-4,5% κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του έτους και σταδιακή αποκλιμάκωσή του το δεύτερο εξάμηνο κυρίως λόγω θετικών επιδράσεων βάσης. Η παραμονή του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα τους πρώτους μήνες του 2008 εκτιμάται ότι θα είναι κυρίως απόρροια των υψηλότερων τιμών καυσίμων και τροφίμων σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Επιπλέον, η περαιτέρω επιτάχυνση του κόστους εργασίας ανά μονάδα παραγόμενου προϊόντος θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τη διαφορά του εγχώριίου πληθωρισμού από τον μέσο πληθωρισμό των κύριων εμπορικών εταίρων της χώρας, με αρνητικές επιπτώσεις για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Στον δημοσιονομικό τομέα, ο προϋπολογισμός του 2008 προβλέπει σημαντική συμβολή των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού στην περαιτέρω μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης που αναμένεται το 2008. (Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία για το ελληνικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να υποχωρήσει στο 1,6% του ΑΕΠ το τρέχον έτος από 2,7% του ΑΕΠ το 2007). Συγκεκριμένα, η συμβολή της -κατά 11% και πλέον- προγραμματιζόμενης αύξησης των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού στη μείωση του συνολικού ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης το έτος 2008 εκτιμάται σε μία ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ έναντι θετικής σωρευτικής συμβολής μόλις 0,4 ποσοστιαίας μονάδας του ΑΕΠ την τριετία 2005 - 2007. Ο στόχος αυτός κρίνεται εφικτός αλλά ιδιαίτερα αισιόδοξος, κυρίως εάν ληφθεί υπόψη η προγραμματιζόμενη μείωση των φορολογικών συντελεστών των εισοδημάτων φυσικών προσώπων.

Κατά την άποψή μας, το μεγάλο στοίχημα για την επίτευξη των στόχων του νέου προϋπολογισμού έγκειται στη δραστική μείωση της φοροδιαφυγής, στην πάταξη της παράνομης εμπορίας καυσίμων αλλά και στη συγκράτηση των λειτουργικών και λοιπών δαπανών της κυβέρνησης. Χωρίς ουσιαστική πρόοδο στους προαναφερόμενους τομείς, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων κρίνεται ιδιαίτερα δύσκολη χωρίς την προσφυγή σε νέα μέτρα έμμεσης φορολογίας.

Όσον αφορά στη μέχρι τώρα σημαντικότερη μεταρρύθμιση της τετραετίας, το Ασφαλιστικό, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση, παρόλο που το περιεχόμενό τους θα μπορούσε να είναι ευρύτερο και τα οικονομικά τους σαφώς καλύτερα προσδιορισμένα. Το 2008 απαιτείται σημαντική επιτάχυνση (κατά περίπου 36%) του ρυθμού εκτέλεσης του Γ΄ ΚΠΣ σε σχέση με το 2007 ώστε να αποφευχθεί η απώλεια κοινοτικών πόρων.

Η επιτάχυνση αυτή είναι απαραίτητη παρά την παράταση ενός έτους που δόθηκε από την Ε.Ε. για την εκτέλεση τεσσάρων περιφερειακών προγραμμάτων ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες των πυρκαγιών του Αυγούστου 2007. Η κυβέρνηση προτίθεται επιπλέον να προχωρήσει στην 4η αναθεώρηση της κατανομής πόρων στα προγράμματα του Γ΄ ΚΠΣ σε μια προσπάθεια να επιταχύνει την απορρόφηση κονδυλίων.

Όσον αφορά στο Δ΄ ΚΠΣ, που βρίσκεται στον 2ο προγραμματικό χρόνο του, από τον Μάρτιο του 2008 αρχίζει η εκτέλεσή του και ήδη καταβλήθηκε η προκαταβολή ύψους 400 εκατ. ευρώ. Χάρη, όμως, στην έγκριση από την Ε.Ε. μιας λίστας έργων-γέφυρας συνολικής αξίας 7 δισ. ευρώ για συγχρηματοδότηση και από τα δύο προγράμματα, η εκτέλεση του προγράμματος έχει πρακτικά ξεκινήσει ήδη και επιπλέον διευκολύνεται και η απορρόφηση πόρων του Γ΄ ΚΠΣ.

Τέλος, σε ειδική μελέτη που συμπεριλαμβάνεται στην παρούσα έκθεση επισημαίνεται ότι η ελληνική τουριστική βιομηχανία και ιδιαίτερα ο ξενοδοχειακός κλάδος επηρεάστηκαν θετικά από την αύξηση της ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία έτη. Ωστόσο, η διεθνής πιστωτική κρίση, οι προοπτικές οικονομικής ύφεσης στις ΗΠΑ και η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ε.Ε. συνθέτουν ένα δυσοίωνο περιβάλλον, ιδίως για την ερχόμενη καλοκαιρινή περίοδο.

Αν η τουριστική ζήτηση ακολουθήσει τις αρνητικές τάσεις της προηγούμενης ύφεσης του 2001 στις ΗΠΑ, ενδέχεται οι αφίξεις σε ξενοδοχεία στην Ελλάδα να επηρεαστούν σημαντικά. Σε ένα τέτοιο σενάριο, θα μπορούσε ο ξενοδοχειακός κλάδος να «δει» περίπου μισό εκατομμύριο λιγότερους ξένους τουρίστες κατά την περίοδο αιχμής, ενώ δεν αποκλείεται σε επίπεδο έτους η επιδείνωση αυτή να διπλασιαστεί. Συνεπώς, απαιτείται πιο επιθετική πολιτική προώθησης του τουριστικού προϊόντος μας ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης μείωσης των αφίξεων.