Με τιμή-σοκ για τους καταναλωτές αναμένεται να κάνει πρεμιέρα στα μέσα Οκτωβρίου το πετρέλαιο θέρμανσης.
Με τα σημερινά δεδομένα, παράγοντες της αγοράς «βλέπουν» την τιμή στο 1,55-1,57 ευρώ το λίτρο ενώ η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας δεν «βλέπει» επανάληψη του περυσινού σκηνικού με επιδότηση στην αντλία.
Οι ελπίδες των καταναλωτών εναπόκεινται τώρα σε τυχόν παρέμβαση των διυλιστηρίων και των εταιρειών εμπορίας, όπως έκαναν και πέρυσι, με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας να αποφεύγει να πάρει θέση. Όταν ρωτήθηκε χθες (στον ΣΚΑΪ 100,3) αν θα ασκηθεί πίεση στα διυλιστήρια να «βάλουν πλάτη», σημείωσε, «μας ακούνε τώρα αυτοί που λέτε», τονίζοντας πως η κυβέρνηση επέβαλε έκτακτη φορολόγηση 600 εκατ. ευρώ στα διυλιστήρια της χώρας.
Η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας αποκλείει το ενδεχόμενο νέας παρέμβασης στην αντλία, επικαλούμενη τις πρόσθετες πιέσεις που δέχθηκε ο προϋπολογισμός μετά το καταστροφικό πέρασμα της θεομηνίας Daniel και την ανάγκη τήρησης των δημοσιονομικών στόχων (πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ φέτος και 2,1% του χρόνου). Χαρακτηριστική η δήλωση του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας Θάνου Πετραλιά, κατά την εξειδίκευση των εξαγγελιών της ΔΕΘ. «Ο προϋπολογισμός δεν έχει άλλες δυνατότητες, οριζόντια μέτρα έχουν τελειώσει οριστικά», τόνισε, για να υπογραμμίσει λίγο αργότερα, «έχετε συνειδητοποιήσει τι ζημιά έγινε με τις φυσικές καταστροφές; Δεν είναι business as usual…».
Η αλήθεια είναι ότι η επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία δεν έχει κανένα τεράστιο δημοσιονομικό κόστος καθώς ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ τον μήνα, με το περυσινό μοντέλο των 20 λεπτών ανά λίτρο (25 μαζί με τον ΦΠΑ). Με 60 εκατ. ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί το διάστημα έως τέλος Νοεμβρίου -για το πρώτο γέμισμα-, αλλά ούτε αυτό το σενάριο παίζει επί του παρόντος.
Αντίθετα, το ΥΠΕΘΟ επιχειρηματολογεί γιατί δεν χρειάζεται παρέμβαση στην αντλία. Σε ενημερωτικό σημείωμα, υπό μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων για τις τελευταίες παρεμβάσεις της κυβέρνησης, σημειώνεται:
«Οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης πέρυσι -στην έναρξη της χειμερινής περιόδου-, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, διαμορφώνονταν σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις επικρατούσες εκτιμήσεις για την τιμή εκκίνησης του καυσίμου τον προσεχή Οκτώβριο, αν και η εν λόγω αγορά έχει πάντοτε τις δικές της αβεβαιότητες.
Πρακτικά η τιμή έναρξης πέρυσι, μετά την κρατική επιδότηση στην αντλία και τις επιπλέον εκπτώσεις από την αγορά, διαμορφώθηκε κοντά στα επίπεδα που εκτιμάται ότι θα κινηθεί εφέτος χωρίς τις επιδοτήσεις αυτές.
Συνεπώς, η κυβέρνηση αποφάσισε να διατηρήσει το επίδομα θέρμανσης με βελτιωμένα κριτήρια καταβολής για τις οικογένειες με παιδιά, αλλά, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή τάση για περιορισμό των οριζόντιων επιδοτήσεων, επιλέγει στον προϋπολογισμό του 2024 την προώθηση άλλων κοινωνικών πρωτοβουλιών (αύξηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, αύξηση αναπηρικών επιδομάτων, επίδομα προσωπικής διαφοράς για τους συνταξιούχους κ.λπ.).
Έτσι, για τη χειμερινή περίοδο 2023-2024 θα χορηγηθεί επίδομα θέρμανσης στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, δηλαδή 350 ευρώ πολλαπλασιαζόμενο με βαθμο-ημέρες. Το εισοδηματικό όριο παραμένει το ίδιο για τον άγαμο (16.000 ευρώ) και τον έγγαμο (24.000 ευρώ), αλλά αυξάνεται για τις οικογένειες με παιδιά από 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο, σε 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο».
Πέρυσι, μετά τις επιδοτήσεις, η αγορά πετρελαίου θέρμανσης άνοιξε στο 1,41 ευρώ το λίτρο. Φέτος, με τα σημερινά δεδομένα, πάει για 1,55-1,57 ευρώ. Στις 25 μέρες που απομένουν μέχρι την πρεμιέρα του καυσίμου πολλά μπορούν να συμβούν στις διεθνείς τιμές.
Το επικρατέστερο σενάριο, σύμφωνα με τους αναλυτές πάντως, δεν αφορά πτώση τιμών. Αντίθετα η Goldman Sachs χθες εκτίμησε ότι τα 100 δολάρια το βαρέλι είναι κοντά.