Χαμηλές πτήσεις στις αιτήσεις για παραγραφή οφειλών στον ΕΦΚΑ

Σε αργούς ρυθμούς κινείται η διαδικασία παραγραφής ασφαλιστικών χρεών μετά τη 10ετία και εφόσον οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δεν έχουν κινήσει κάποια διαδικασία αναζήτησής τους, καθώς δεν είναι μόνον οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) ιδιαίτερα προσεκτικές, είναι και οι ενδιαφερόμενοι επιφυλακτικοί.

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, οι αιτήσεις για παραγραφή οφειλών μετά τη 10ετία, σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο, δεν έχουν ξεπεράσει τις 6.000, εκ των οποίων τελικά μόλις οι 2.246 έχουν εγκριθεί ενώ άλλες 1.232 έχουν απορριφθεί.

Στην πράξη, ο ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ, παρά τους αργούς ρυθμούς που ακολουθούν, καθώς απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στη διαδικασία, έχουν ήδη επεξεργαστεί 3.478 αιτήσεις από τις συνολικά 5.986 που έχουν υποβληθεί, ήτοι το 58% των συνολικά υποβληθέντων έως σήμερα. Αλλά και η διαδικασία επανένταξης σε παλαιές, απολεσθείσες ρυθμίσεις καθώς και η δημοσιοποίηση της λίστας των μεγαλοοφειλετών που ακολούθησε, δεν είχαν ιδιαίτερα θετική κατάληξη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, από τις 259.910 ρυθμίσεις για ασφαλιστικές οφειλές που χάθηκαν, μόλις 18.667 αναβίωσαν μέχρι τις 31 Ιουλίου που έληξε η προθεσμία ένταξης στη ρύθμιση. Πλέον, οι οφειλέτες, για να αποφύγουν τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, θα πρέπει να κάνουν χρήση της πάγιας ρύθμισης οφειλών, αποπληρώνοντας σε έως 24 δόσεις.

Να σημειωθεί ότι το ΚΕΑΟ έχει ενεργοποιήσει μια εφαρμογή προκειμένου να απλουστευθεί και κατά συνέπεια να επισπευσθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης αιτημάτων διαγραφής λόγω παραγραφής οφειλών των μη μισθωτών ασφαλισμένων. Σε αυτήν έχουν πρόσβαση οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ και πλέον αυτοματοποιήθηκε η αναζήτηση των διακοπτικών γεγονότων, που βάσει νόμου οδηγούν αυτόματα στη διακοπή της παραγραφής. Εφόσον δηλαδή διαπιστωθεί ότι έχει συντελεστεί ένα από αυτά τα διακοπτικά γεγονότα, η διαγραφή καθίσταται ανενεργή.

Αυτή είναι άλλωστε και η κύρια αιτία που 1.232 αιτήσεις έχουν απορριφθεί, ενώ σύμφωνα με στελέχη του ΕΦΚΑ, η ύπαρξη διακοπτικών γεγονότων είναι αυτή που τελικά αποτρέπει αυτούς που νόμιζαν ότι μπορούν να προχωρήσουν στην παραγραφή, να μην υποβάλουν τελικά αίτηση.

Υπενθυμίζεται ότι η παραγραφή αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες). Η δεκαετής παραγραφή αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ενώ για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που πρόκειται να παρασχεθεί μετά την 1/1/2026, η παραγραφή θα είναι πενταετής.

Βέβαια, η παραγραφή αφορά απαιτήσεις (χρέη) που δεν έχουν βεβαιωθεί (αναζητηθεί) μέσα στο χρονικό διάστημα της 10ετίας.

Για παράδειγμα, αυτοαπασχολούμενος που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν του έχει καταλογίσει μέχρι τη στιγμή της αίτησης. Αυτές οι εισφορές αφορούν διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα είναι παραγεγραμμένες.

Εστω ότι για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ο αυτοαπασχολούμενος χρειάζεται ακόμη πέντε χρόνια ενσήμων. Τότε έχει τη δυνατότητα να πληρώσει τα πέντε από τα δέκα παραγεγραμμένα χρόνια, ώστε να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο. Αντιθέτως, εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής), τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.

Τα πλέον συνηθισμένα γεγονότα που διακόπτουν την παραγραφή είναι:

• Καταβολή από πλευράς του οφειλέτη είτε ποσών έναντι της εκτός ρύθμισης οφειλής του είτε δόσεων ρύθμισης μετά από αίτηση/απόφαση ρύθμισης.
• Εγγραφή από το ΚΕΑΟ στο οικείο Ειρηνοδικείο/ Υποθηκοφυλακείο-Κτηματολόγιο κατάσχεσης κινητής/ακίνητης περιουσίας εις χείρας του οφειλέτη ή με την επίδοση σε τρίτο ή σε πιστωτικό ίδρυμα κατάσχεσης απαίτησης εις χείρας του.
• Εγγραφή από το ΚΕΑΟ στο οικείο Υποθηκοφυλακείο /Κτηματολόγιο υποθήκης επί ακινήτου περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη για τη διασφάλιση της απαίτησης (οφειλής).
• Επίδοση (μετά την 1/1/2015) από το ΚΕΑΟ στον οφειλέτη της προβλεπόμενης από τον ΚΕΔΕ ατομικής ειδοποίησης περί έναρξης της αναγκαστικής εις βάρος του εκτέλεσης.
• Επίδοση στον αρμόδιο υπάλληλο του πλειστηριασμού (συμβολαιογράφο) αναγγελίας του ΚΕΑΟ για την κατάταξη της απαίτησης (οφειλής) στον πίνακα κατάταξης του πλειστηριασμού.
• Επίδοση στον σύνδικο της πτώχευσης αναγγελίας του ΚΕΑΟ για την κατάταξη της απαίτησης (οφειλής) στον πίνακα διανομής της πτώχευσης.