Οι ελλείψεις φαρμάκων που υπάρχουν σήμερα στην αγορά δεν έχουν σχέση με τις παράλληλες εξαγωγές ελλειπτικών φαρμάκων, που έχουν ούτως ή άλλως απαγορευτεί. Aυτό ειπώθηκε στην πρόσφατη συνάντηση που είχε το υπουργείο Υγείας με παράγοντες της αγοράς φαρμάκου από όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, στην οποία συμμετείχε και ο εκπρόσωπος των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος έκανε και την άνωθεν δήλωση.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Σκυλακάκης, γενικός γραμματέας στον Πανελλήνιο Σύλλογο Φαρμακαποθηκαρίων, επιβεβαίωσε στο iatronet.gr τη φήμη περί προσφυγής στo Eυρωπαϊκό Δικαστήριο, τονίζοντας κατ' αρχάς ότι όλα τα μέτρα που εξήγγειλε το υπουργείο Υγείας για τη μείωση των ελλείψεων είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως, όπως ανέφερε οι ελλείψεις που σήμερα υπάρχουν και οι οποίες είναι πάρα πολλές δεν έχουν καμία σχέση με τις παράλληλες εξαγωγές. Ούτε, όπως είπε, Depon εξάγεται ούτε Augmentin.
Το θέμα είναι ένα: Δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς σε φάρμακα. Αυτή είναι η αλήθεια, τουλάχιστον όσον αφορά τα σκευάσματα που σήμερα είναι στο peak της ζήτησης λόγω των εποχικών λοιμώξεων, όπως τα αντιβηχικά, τα αντιπυρετικά, αντιβιώσεις, εισπνεόμενα κ.λπ., καθώς δεν υπάρχουν δραστικές ουσίες και αυτό αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Θυμίζουμε ότι το 60-80% των προϊόντων που χρησιμοποιούνται στα φάρμακα παράγεται στην Κίνα αλλά και στην Ινδία. Η Κίνα, αντιμέτωπη με ένα νέο ανεξέλεγκτο κύμα κορωνοϊού και θέλοντας να διατηρήσει τα φάρμακα για δική της χρήση, έχει μειώσει τις εξαγωγές στον υπόλοιπο κόσμο. Η Ινδία, δε, έχει ξεκινήσει από το 2020 το μπλόκο στις εξαγωγές δραστικών ουσιών στον υπόλοιπο κόσμο. Μόνο εκείνη τη χρονιά απαγόρευσε την εξαγωγή 30 και πλέον δραστικών ουσιών (και μάλιστα όχι όλη τη χρονιά αλλά το τελευταίο τρίμηνο, με το ξέσπασμα της πανδημίας). Από την άλλη, δεν μπορεί κανείς να μη δεχτεί ότι οι ελλείψεις θα ήταν πενταπλάσιες, αν δεν υπήρχαν τα γενόσημα.
Τι γίνεται τώρα;
Η απάντηση είναι αλαλούμ! Σε συνομιλία που είχαμε με παράγοντα από φαρμακαποθήκη, μας ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή λείπουν από την αγορά περί τα 950 σκευάσματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται 139 που έχουν απαγορευτεί οι εξαγωγές τους, καθώς και 100 που είναι πλήρως άφαντα από την αγορά. Συνολικά αυτά αποφέρουν περί το 40% των πωλήσεων που κάνει η συγκεκριμένη φαρμακαποθήκη.
Σύμφωνα με το στέλεχος της φαρμακαποθήκης. δεν υπάρχει περίπτωση να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς σε φάρμακα, αντικρούοντας την -αντίθετη- άποψη παραγόντων του Υπουργείου Υγείας ότι μέχρι τα τέλη του Ιανουαρίου θα έχει ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Χαρακτηριστικά, τόνισε ότι ο βασικός παίκτης φαρμάκων με παρακεταμόλη τούς έχει ήδη ενημερώσει ότι η ομαλοποίηση της αγοράς στα συγκεκριμένα φάρμακα θα γίνει από τον Μάρτιο και έπειτα. Το ερώτημα είναι: υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές; Η απάντηση είναι «ναι» αλλά και σε αυτές τις επιλογές ήδη έχουν αρχίσει να καταγράφονται ελλείψεις.
Την ίδια στιγμή, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα διανομής φαρμάκων θα διαθέσει τα πρώτα σκευάσματα προς χονδρεμπορικές εταιρείες σήμερα (5/1/2023), για να γίνει η διανομή τους στα φαρμακεία πότε; -όταν ακολουθεί η γιορτή των Φώτων.
Μονόδρομος η επιλογή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Με 4,67% μικτό περιθώριο κέρδους που έχουν οι φαρμακαποθήκες, η επιλογή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου κατά της υπουργικής απόφασης για απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών που είναι τονωτική ένεση ρευστότητας για αυτές, δείχνει μονόδρομος.
Για το θέμα της προσφυγής ζητήσαμε την άποψη του προέδρου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολου Βαλτά, ο οποίος μας τόνισε ότι «οποιαδήποτε φαρμακαποθήκη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιβεβαιώνει την άποψη του ΠΦΣ ότι το πρόβλημα των ελλείψεων οφείλεται αποκλειστικά στις παράλληλες εξαγωγές. Στην πραγματικότητα, οι φαρμακαποθήκες δεν ενδιαφέρονται για την υγεία των ασθενών παρά μόνο για το κέρδος».
Ελλείψεις και στις εναλλακτικές επιλογές
Στο μεταξύ, ήδη έχουν ξεκινήσει να εμφανίζονται ελλείψεις και στα σκευάσματα που αποτελούν για τους πελάτες δεύτερη εναλλακτική επιλογή. Ο λόγος είναι ότι η ζήτηση είναι υπερδιπλάσια της προσφερόμενης ποσότητας. Αυτό δεν μπορεί να ανατραπεί, καθώς επί παραδείγματι στην παρακεταμόλη δεν υπάρχει η δραστική και επίσης μιλάμε για μια θεραπευτική κατηγορία στην οποία ο βασικός παίκτης ελέγχει κατά πληροφορίες μερίδιο αγοράς πάνω από 70%, για να μην πούμε 80%. Αντίστοιχα ισχύουν και στις αντιβιώσεις αλλά και στα παιδικά σιρόπια. Ειδικά δε στα τελευταία, αναφέρουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, υπάρχουν σκέψεις απόσυρσης κάποιων σκευασμάτων από την αγορά λόγω χαμηλής τιμής.
Θυμίζουμε ότι 3.973 κωδικοί ΕΟΦ έχουν καταργηθεί από το ΔΤ τα έτη 2015-2021. Τα 3.805 (95,8%) ήταν αποζημιούμενα σκευάσματα και περίπου το 73% κόστιζαν κάτω από 50 ευρώ.
Το ΙΦΕΤ πήρε εντολή να ψάξει για σιρόπια και εισπνεόμενα
Την Τετάρτη το απόγευμα μαθαίνουμε ότι το ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Ερευνας & Τεχνολογίας) έλαβε εντολή από τον ΕΟΦ να ξεκινήσει την έρευνα για ελλειπτικά φάρμακα και συγκεκριμένα για σιρόπια και εισπνεόμενα για παιδιά. Πληροφορίες λένε ότι μιλάμε για 14 σκευάσματα, τα οποία και θα αναζητήσει σε Ευρώπη και Αμερική και ο στόχος είναι να βρει τις απαιτούμενες ποσότητες για να καλύψει την περίοδο μέχρι τον Μάρτιο.
Εξέλιξη σαφώς θετική, ενώ παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι άμεσα πρέπει να ετοιμαστεί και να δημοσιευτεί η λίστα των φαρμάκων με τις πιθανές αντικαταστάσεις τους και αυτή να δημοσιοποιηθεί προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τους γιατρούς. Ετσι, οι τελευταίοι δεν θα συνταγογραφούν φάρμακα που είναι σε έλλειψη. Παράλληλα, να προχωρήσει η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, προκειμένου να αποτραπεί η μανία των πολιτών να δημιουργούν αποθήκες σκευασμάτων στο σπίτι τους, αφαιρώντας έτσι το δικαίωμα να τα προμηθευτούν άνθρωποι που τα έχουν ανάγκη για την υγεία τους.
Πηγή: iatronet.gr