Από την αγορά, δηλαδή, τους καταναλωτές, ανακτάται ένα μέρος της ζημίας από τα ληξιπρόθεσμα χρέη και τις επισφάλειες που αθροίζουν οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Στο ασφάλιστρο κινδύνου που ενσωματώνουν κάθε μήνα στην τιμή του ρεύματος περιλαμβάνεται, με άλλα λόγια, και το κόστος που επωμίζονται από τη μη πληρωμή των λογαριασμών.
«Οι καλοπληρωτές χρηματοδοτούν τους μπαταχτσήδες», είπε χαρακτηριστικά στο Euro2day.gr εκπρόσωπος εταιρείας προμήθειας μεγάλου ενεργειακού ομίλου. «Βάζουμε καπέλο στα τιμολόγια εξαιτίας των κακοπληρωτών», πρόσθεσε ο ίδιος.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, ληξιπρόθεσμα χρέη και επισφάλειες υπολογίζονται μαζί περί το 1,5 δισ. ευρώ αυτή τη στιγμή. Ληξιπρόθεσμα θεωρούνται τα χρέη που δεν έχουν καταβληθεί από έναν έως έξι μήνες, ενώ επισφάλειες θεωρούνται τα χρέη εκείνα που συσσωρεύονται για μεγαλύτερο διάστημα. Όταν οι υπόχρεοι δεν ανταποκρίνονται στις οχλήσεις των εταιρειών από έξι μήνες έως και ένα χρόνο.
Συνολικά επιμέρους στοιχεία, δηλαδή, ξεχωριστά για ληξιπρόθεσμα και για επισφάλειες, δεν υπάρχουν. Κάθε εταιρεία μπορεί να γνωρίζει τι γίνεται στα του οίκου της, αλλά για το σύνολο της αγοράς διατυπώνονται εκτιμήσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγή που έχει σφαιρική αντίληψη για τα συμβαίνοντα, εκτιμάται ότι το 60-75% των επισφαλειών προέρχεται από τους λεγόμενους «ενεργειακούς τουρίστες». Το ποσοστό ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος της εταιρείας. Όσο πιο μικρή και μη καθετοποιημένη τόσο μεγαλύτερες οι επισφάλειές της.
Επισφάλειες για μια εταιρεία σημαίνει, επίσης, ότι πολύ δύσκολα έως και καθόλου θα εισπράξει αυτά τα χρήματα. Αυτός ο «βραχνάς», όπως εκλαμβάνεται από την αγορά, αποδίδεται αποκλειστικά στους κακοπληρωτές, που στεγάζονται και στην Καθολική Υπηρεσία. Δεν είναι, λέει η αγορά, μόνον αυτοί που αλλάζουν πάροχο αφήνοντας «φέσι» στον προηγούμενο, δηλαδή, οι «ενεργειακοί τουρίστες». Αντίθετα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προέρχονται από την πραγματική οικονομική αδυναμία νοικοκυριών και επιχειρήσεων να πληρώσουν στην ώρα τους τον λογαριασμό του ρεύματος που καταναλώνουν. Και αναγκάζονται να στρέφονται σε διακανονισμούς, που διαρκώς αυξάνονται.
Το πρόβλημα με τους «ενεργειακούς τουρίστες» έχει αναδείξει εδώ και πολύ καιρό η λιανική αγορά του ρεύματος. Και ζητά επιτακτικά να ρυθμιστεί το όλο θέμα με την τροποποίηση του άρθρου 42 του Κώδικα Προμήθειας, γιατί δεν διορθώνεται, όλο και επιβαρύνεται. Ειδικά μετά τη σύσταση του ίδιου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, από το περασμένο καλοκαίρι, μετά την εφαρμογή του νέου μηχανισμού για τον προσδιορισμό των τιμών προμήθειας, οι καταναλωτές να μετακινούνται ελεύθερα, χωρίς πέναλτι.
«Προστατεύουν τους μπαταχτσήδες», ήταν η εκρηκτική αντίδραση προμηθευτή. «Δεν πληρώνουν ποτέ, δημιουργείται ζημία για μας, πού θα πάει αυτή η ζημία; Καταλήγει να την πληρώνουν οι καλοπληρωτές. Αυτό γίνεται».
Το ΥΠΕΝ, σε μια προσπάθεια να επιλυθεί το ζήτημα αυτό, αλλά και να ρυθμιστεί ο χρόνος παραμονής στην Καθολική Υπηρεσία, δημιούργησε δύο άτυπες ομάδες εργασίας, με τη συμμετοχή προμηθευτών και της ΡΑΕ. Συναντήθηκαν, τα είπαν μεταξύ τους, συμφώνησαν για τα αναγκαία μέτρα και… περιμένουν. Το ΥΠΕΝ να αποφασίσει. Διότι η τροποποίηση του Κώδικα Προμήθειας ανήκει στην ευθύνη του και όχι στη ΡΑΕ, παρά το πάγιο αίτημά της να περάσει σε αυτήν η συγκεκριμένη αρμοδιότητα.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, πρώτα θα τακτοποιηθεί το θέμα της Καθολικής Υπηρεσίας, πιθανόν εντός του πρώτου διμήνου του 2023. Όσο για τα μέτρα «φραγής» του «ενεργειακού τουρισμού», η αγορά λέει ότι όσο πλησιάζουν οι εκλογές τόσο θα απομακρύνονται. Γιατί προφανώς η κυβέρνηση δεν θα ήθελε να επωμιστεί πολιτικό κόστος από την επιβολή αυστηρών κανόνων για τις μετακινήσεις καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο. Ακόμη κι αν είναι κακοπληρωτές.