Το σχέδιο εκτάκτου ανάγκης ΔΕΣΦΑ αν κοπεί η ροή φυσικού αερίου

Ένα εφιαλτικό σενάριο στην περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας της χώρας με φυσικό αέριο ξεδιπλώνει ο ΔΕΣΦΑ.

Όπως προκύπτει από το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης που κατήρτισε ο Διαχειριστής, υπό τη σκιά της δολιοφθοράς στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, αλλά και δυνητικών έκτακτων καταστάσεων (πόλεμος, τρομοκρατία, βανδαλισμούς στο εθνικό σύστημα μεταφοράς κ.λπ.), κατά τον «κόκκινο» συναγερμό δεν θα μείνει κανείς ανεπηρέαστος, έστω κι αν προβλέπεται κλιμάκωση των επιπτώσεων ανά κατηγορία χρηστών.

Το φυσικό αέριο για την εγχώρια ενεργειακή αγορά παραμένει κυρίαρχο εισαγόμενο καύσιμο και υπό αυτή την έννοια, η οποιαδήποτε απειλή στον εφοδιασμό του θέτει εκ προοιμίου σε σοβαρό διακύβευμα την ηλεκτροδότηση, τη θέρμανση και την παραγωγική μηχανή.

Η απευκταία περίπτωση αφορά στην κήρυξη κατάστασης συναγερμού 3, δηλαδή, να προκύψει σοβαρή διαταραχή στην τροφοδοσία με φυσικό αέριο, παράλληλα με την ανάγκη υψηλής ζήτησης. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα μπορούσε να γίνει ορατό, για παράδειγμα, εάν σταματούσαν οι ροές του ρωσικού φυσικού αερίου, ειδικά κατά τη χειμερινή περίοδο.

Ωστόσο, στο Σχέδιο του ΔΕΣΦΑ λαμβάνεται μέριμνα με σχεδιασμό μιας σειράς ενεργειών και στα δύο προηγούμενα επίπεδα συναγερμού: το 1, όταν υπάρξουν ενδείξεις για την επιδείνωση της τροφοδοσίας και το 2 όταν έχουμε εισέλθει πλέον σε διαταραχή του εφοδιασμού.

Πάντως και στις δύο αυτές καταστάσεις τα μέτρα είναι ακόμη ήπια. Κρίσιμοι παράγοντες για την κήρυξη κάθε επιπέδου θεωρούνται η αξιολόγηση των παραδόσεων ποσοτήτων στα σημεία εισόδου του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, η αποθηκευμένη ποσότητα εντός αυτού και το εκτιμώμενο απόθεμα ασφαλείας υγροποιημένου φυσικού αερίου για την παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης.

Μεταξύ των μέτρων που προβλέπονται στην Κατάσταση Συναγερμού 1 είναι η ενημέρωση και ο συντονισμός όλων των αρμόδιων εμπλεκόμενων φορέων, η κατάρτιση από τον ΔΕΣΦΑ ισοζυγίου προσφοράς-ζήτησης με ορίζοντα μίας εβδομάδας και συστάσεις στους καταναλωτές για μείωση της άσκοπης κατανάλωσης αερίου.

Τα πράγματα αρχίζουν και δυσκολεύουν στην Κατάσταση Συναγερμού 2, οπότε ενεργοποιούνται και Δράσεις του Σχεδίου Προληπτικής Δράσης της ΡΑΕ, όπως, όσοι ηλεκτροπαραγωγοί δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως καύσιμο το πετρέλαιο, μπορούν να κάνουν χρήση του αποθέματος ασφαλείας της Ρεβυθούσας, άμεσες ενέργειες για τη δυνατότητα αύξησης των ποσοτήτων αερίου μέσω αγωγών, καθώς και προμήθεια επιπλέον φορτίων LNG, αλλά και εφαρμογή του μέτρου της διακοψιμότητας σε μεγάλους καταναλωτές, προκειμένου να περιορίσουν μέσα σε 6 ώρες τη ζήτησή τους σε επίπεδα χαμηλότερα του 60% της ημερήσιας κατανάλωσης.

Η εικόνα αλλάζει εντελώς στην Κατάσταση Συναγερμού 3. Ανάμεσα στα άμεσα μέτρα είναι η μετατροπή των πέντε μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο (της ΔΕΗ, της Elpedison και της ΗΡΩΝ) σε πετρέλαιο, διακοπή ή περιορισμός ζήτησης σε μεγάλους καταναλωτές με κλίμακα προτεραιότητας (βιομηχανίες, επιχειρήσεις), υποχρεωτική αεριοποίηση ποσοτήτων LNG που ανήκουν σε χρήστες ΥΦΑ της Ρεβυθούσας, για την εξυπηρέτηση προστατευόμενων καταναλωτών (νοικοκυριά, σχολεία, νοσοκομεία, κ.λπ.), περικοπές ζήτησης στα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου. Επίσης, ρίχνονται στη μάχη όλες οι λιγνιτικές μονάδες και τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ενεργοποιούνται οι εφεδρείες, κόβονται οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας και αυξάνονται οι εισαγωγές, ενεργοποιείται ο μηχανισμός μείωσης κατανάλωσης κυρίως στις ώρες αιχμής, μέσω της απόκρισης ζήτησης που προβλέπει συμμετοχή κατανεμόμενου φορτίου στην Αγορά Εξισορρόπησης, ενεργοποιούνται συμβάσεις υπηρεσίας διακοπτόμενου φορτίου και αναστέλλονται οι προγραμματισμένες συντηρήσεις μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που καίνε άλλο καύσιμο από το φυσικό αέριο.

Ήδη, στο πλαίσιο του Σχεδίου Προληπτικής Δράσης της ΡΑΕ, έχει ζητηθεί από ηλεκτροπαραγωγούς που δεν μπορούν να γυρίσουν τις μονάδες τους σε διαφορετικό καύσιμο να διατηρούν απόθεμα ασφαλείας αερίου στη Ρεβυθούσα, ενώ σε εκείνες που θα μετατραπούν σε πετρελαίου, να αυξήσουν τα αποθέματά τους σε diesel.

Αρμόδιος φορέας για την κήρυξη των επιπέδων συναγερμού θα είναι η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων, την οποία θα στελεχώσουν ανώτερα και ανώτατα στελέχη του ΔΕΣΦΑ. Το Σχέδιο Δράσης του Διαχειριστή έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τη ΡΑΕ, που θα λάβει και την απόφαση για τη θέσπισή του. Η διαβούλευση θα διαρκέσει έως τις 10 Οκτωβρίου.