Πότε θα σημάνει συναγερμός για το ελληνικό σύστημα ενέργειας

Μπορεί η Ελλάδα θεωρητικά να βρίσκεται, προς το παρόν, εκτός κάδρου των ρωσικών πιέσεων, ωστόσο, η ενεργειακή ασφάλειά της θα συναρτηθεί άμεσα με τη βαρύτητα των συνεπειών που θα έχει για την Ευρώπη η τακτική Πούτιν.

Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σε επίπεδο Κομισιόν είναι σαφές, λένε καλά πληροφορημένες πηγές, ότι θα επηρεάσουν και τη χώρα μας, που συνεχίζει να παίρνει αδιάλειπτα ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του Turk Stream, σε αντίθεση με τα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, τα οποία εξαρτώνται από τον Nord Stream.

Πολύ σύντομα, εξάλλου, το ελληνικό ενεργειακό σύστημα θα ενισχυθεί με νέα ισχύ περίπου 1,5 GW, που θα προέλθει από δύο καινούριες μονάδες: την Πτολεμαΐδα V με καύσιμο τον λιγνίτη, της ΔEΗ, καθώς και τη νέα μονάδα φυσικού αερίου της Mytilineos.

Σε αυτή τη φάση, όπως προκύπτει από τη χθεσινή έκτακτη σύσκεψη στο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό, άμεση προτεραιότητα για την κυβέρνηση φαίνεται να είναι η συνέχιση των παροχών και επιδοτήσεων προς τους καταναλωτές, για την κάλυψη ενός μέρους του δυσθεώρητου ενεργειακού κόστους, συνεπώς και η εξασφάλιση των αναγκαίων πηγών χρηματοδότησης. Η διατήρηση αυτής της πολιτικής προφανώς συνδέεται και με τις επικείμενες ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, γι’ αυτό και η σύσκεψη έγινε λίγες μόνον ημέρες πριν από την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη.

Στην επίσημη ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα δεν υπάρχει καμία αναφορά για ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Μιλά γενικά για τις τελευταίες εξελίξεις στη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας φυσικού αερίου και την εξέταση εναλλακτικών λύσεων με βάση τη διακύμανση των τιμών. Αντίθετα, δίνεται βάρος στις πρωτοβουλίες και τις δράσεις για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου, καθώς και τα σενάρια ενίσχυσης για τους υπόλοιπους μήνες του φθινοπώρου και τον χειμώνα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκεινται και άλλες συσκέψεις εντός της εβδομάδας, με επίκεντρο την εξοικονόμηση ενέργειας.

Πότε θα σημάνει συναγερμός

Η πίεση στην εγχώρια ενεργειακή αγορά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανία, θα γίνει ορατή και θα σημάνει συναγερμός σε δύο περιπτώσεις. Εάν και εφόσον τεθεί φραγή και στη δίοδο τροφοδοσίας ρωσικού αερίου μέσω Τουρκίας, δηλαδή, στον Turk Stream, και εάν γίνει υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη η μείωση κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου τους χειμερινούς μήνες. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση εστιάζει προς το παρόν σε δυνητικά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας τόσο για το δημόσιο με υποχρεωτικό χαρακτήρα, όσο και για τους καταναλωτές σε εθελοντική βάση. Παράλληλα, έχει ζητηθεί, όπως έχει γράψει ήδη το Euro2day.gr, να εκπονηθούν σχέδια περιστολής της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού από τρεις κορυφαίες ενεργοβόρες βιομηχανίες, την Αλουμίνιον, τη Βιοχάλκο και την ΤΙΤΑΝ.

Σε ό,τι αφορά τις ροές μέσω Turk Stream φαίνεται ότι δεν απειλούνται. Μην ξεχνάμε και τον τουρκικό παράγοντα. Η Ρωσία δεν θα ήθελε να «ενοχλήσει» τον σύμμαχό της, Ερντογάν. Επιλέγει, συνεπώς, να κάνει παιχνίδι με την «καρδιά» της Ευρώπης, γεγονός που αποδεικνύεται και από τις χθεσινές δηλώσεις Πεσκόφ, που ήταν πιο ξεκάθαρες από ποτέ: «Άρετε τις κυρώσεις για τη Ρωσία, διαφορετικά Nord Stream δεν ξαναβλέπετε».

Για το 15%, σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών, έως και χθες, Δευτέρα, Κομισιόν και η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών εμφανίζονται να εκτιμούν ότι δεν υφίσταται ανάγκη προς το παρόν να καταστεί υποχρεωτικό. Προφανώς, λένε πηγές με άριστη γνώση, όλα θα κριθούν από την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος σε συνδυασμό με το μέγεθος της αποθήκευσης αερίου. Μπορεί σήμερα οι αποθήκες στην Ευρώπη να έχουν πληρότητα στο 80%, αλλά αυτές οι ποσότητες, όπως έχει ήδη αναγνωριστεί, δεν επαρκούν για διάστημα παραπάνω από δυόμισι μήνες.

Στο μεταξύ, πυκνώνουν όλο και περισσότερο οι φωνές στο παρασκήνιο, και από επιχειρηματικούς φορείς, κατά της ηγεσίας της Ε.Ε., την οποία επικρίνουν ως άτολμη και ανίκανη να διαχειριστεί μία από τις πιο σοβαρές κρίσεις στην ιστορία της ευρωπαϊκής οικογένειας. Ενδεικτικά, της καταλογίζουν ότι σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, όπως η τωρινή, επιλέγει τη διαρροή εγγράφων και ντοκουμέντων για προτιθέμενα μέτρα, σε μια προσπάθεια να «ζυγίσει» αντιδράσεις και να διασφαλίσει τη μέγιστη συναίνεση αντικρουόμενων και ασυμβίβαστων, σε πολλές περιπτώσεις, συμφερόντων.

Ενισχύεται το ελληνικό σύστημα

Σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, στο β’ 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η έναυση με λιγνίτη της υπερσύγχρονης μονάδας της ΔΕΗ, Πτολεμαΐδα V, ισχύος 660 MW και 140 MW για την τηλεθέρμανση της Πτολεμαΐδας. Είχε προηγηθεί τον Ιούλιο η έναυση με ντίζελ. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει ο συγχρονισμός της μονάδας με το Σύστημα, για να αρχίσει να δίνει τις πρώτες μεγαβατώρες. Η εμπορική λειτουργία της μονάδας Πτολεμαΐδα V προβλέπεται να ξεκινήσει το αργότερο έως τα τέλη Ιανουαρίου 2023. Με τη λειτουργία της εκτιμάται ότι θα συμβάλει αποφασιστικά στην ασφάλεια του εγχώριου συστήματος, υπό τις παρούσες συνθήκες.

Εξάλλου, σε δοκιμαστική λειτουργία βρίσκεται και η νέα μονάδα φυσικού αερίου της Mytilineos, στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας, ισχύος 826 MW. Πληροφορίες του Euro2day.gr αναφέρουν ότι θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία μέσα στους επόμενους μήνες, ενισχύοντας κι αυτή το ελληνικό σύστημα.

Έγκριση για έργα αποθήκευσης

Χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι εγκρίθηκε ελληνικό μέτρο, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 341 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη της κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η χρηματοδότηση θα προέλθει εν μέρει από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Το καθεστώς που κοινοποίησε η Ελλάδα θα προωθήσει τη δημιουργία διάφορων εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής δυναμικότητας έως και 900 MW, συνδεδεμένων με το δίκτυο υψηλής τάσης. Τα έργα θα επιλεγούν μέσω διαδικασίας υποβολής προσφορών. Προβλέπεται να γίνουν δύο διαγωνισμοί μέσα στο 2023. Η ανάθεση των συμβάσεων θα πρέπει να γίνει πριν το τέλος του 2023 και να είναι έτοιμα έως τα τέλη του 2025.