Πού ελπίζει ο ΕΦΚΑ να βρει πλεόνασμα 1 δισ. ευρώ το 2022

Πλεόνασμα άνω του 1 δισ. ευρώ προβλέπει για τα ασφαλιστικά ταμεία και τους φορείς κοινωνικής πολιτικής, το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022, με τον ΕΦΚΑ να μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης και τα έσοδά του να... εκτινάσσονται ήδη από το τρέχον έτος.

Συγκεκριμένα, οι ευοίωνες προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού για σημαντική αύξηση της απασχόλησης, μείωση της ανεργίας αλλά και αύξηση των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα κατά 4,1% πάνω από το επίπεδο του τρέχοντος έτους, αναμένεται να εκτινάξει το πλεόνασμα των ασφαλιστικών ταμείων, για το 2022, σε πάνω από 1 δισ. ευρώ.

Έτσι, στο προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, εκτιμάται ότι το πλεόνασμα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) θα ανέλθει σε 1,039 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της πρόβλεψης για σημαντική μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 14,3% (από 16% φέτος) αλλά και αντίστοιχη αύξηση της απασχόλησης κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες.

Είναι δε χαρακτηριστικό ότι ενώ και το 2022 θα διατηρηθεί η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ΟΚΑ θα βελτιωθεί σε σχέση με την εκτίμηση του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος, κατά 654 εκατ. ευρώ.

Η υπεραισιόδοξη αυτή εκτίμηση στηρίζεται στην πρόβλεψη για αύξηση των εσόδων κατά 969 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου. Οι παράγοντες που οδηγούν το οικονομικό επιτελείο να αναθεωρεί προς το καλύτερο τις αρχικές του προβλέψεις είναι, αφενός, η εκτίμηση για αύξηση κατά 749 εκατ. ευρώ των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, ως απόρροια της αναμενόμενης αύξησης της απασχόλησης. Αφετέρου, η αύξηση, κατά 209 εκατ. ευρώ, των μεταβιβάσεων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, κυρίως λόγω της αυξημένης χρηματοδότησης που θα λάβει ο ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη της δαπάνης συμψηφισμού της αυτόματης επιστροφής (clawback) φαρμακευτικής δαπάνης, με ποσοστά επί των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης.

Βέβαια και οι δαπάνες των ΟΚΑ θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 314 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Μεσοπρόθεσμο, καθώς θα αυξηθούν οι δικαιούχοι κύριων συντάξεων, εφάπαξ παροχών και παροχών ασθένειας σε είδος. Στο προσχέδιο φωτογραφίζεται και η αγωνία για το κύμα μαζικών αιτήσεων συνταξιοδότησης, καθώς αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η αύξηση των δαπανών «αντικατοπτρίζει την αναμενόμενη αύξηση του αριθμού των νέων συνταξιούχων», καθώς και τις αυξημένες συντάξεις λόγω των νέων ποσοστών αναπλήρωσης.

Βελτιωμένο αναμένεται να «κλείσει» και για το 2021 το δημοσιονομικό αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων. Εκτιμάται έτσι ότι θα κλείσει με πλεόνασμα ύψους 442 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 304 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου. Ειδικότερα, τα συνολικά έσοδα εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 710 εκατ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας κατά κύριο λόγο την εκτιμώμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 671 εκατ. ευρώ. Η αναθεωρημένη εκτίμηση οφείλεται, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, «στην επίδραση του αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας επί των εισφορών, σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις».

Βέβαια, εκτιμάται ότι θα αυξηθούν και οι δαπάνες κατά 406 εκατ. ευρώ έναντι των προβλέψεων του Μεσοπρόθεσμου. Συγκεκριμένα, κατά 188 εκατ. ευρώ θα αυξηθούν οι δαπάνες για καταβολή κύριων συντάξεων αλλά και εφάπαξ, ως αποτέλεσμα της επιτάχυνσης του ρυθμού εκκαθάρισης εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης αλλά και στα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. Επιπλέον 143 εκατ. ευρώ αναμένεται να καταβληθούν για παροχές σε είδος, με την πανδημία να έχει αυξήσει τη ζήτηση για συγκεκριμένες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.

Τέλος, μείωση παρατηρείται και στις οφειλές από εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης, ως αποτέλεσμα των προσπαθειών του υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ, με την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εκκαθαρίσεων των σχετικών αιτήσεων. Ειδικότερα, το ύψος των οφειλών αυτών κατά τον μήνα Ιούλιο 2021 ανήλθε στα 359 εκατ. ευρώ και αν εξαιρεθούν οι εισφορές ύψους 92 εκατ. ευρώ που παρακρατούνται υπέρ του Δημοσίου, του Ασφαλιστικού Κεφαλαίου Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), το καθαρό ποσό ανέρχεται στα 267 εκατ. ευρώ.