Ατομα με Αναπηρία: Βήμα προς βήμα η διαδικασία συνταξιοδότησης

Εκ νέου, θα πρέπει να υποβάλλουν αιτήσεις συνταξιοδότησης προς τον ΕΦΚΑ τα άτομα με αναπηρία που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν και να συνεχίσουν να εργάζονται, καθώς ψηφίστηκε από τη Βουλή, η διάταξη του υπουργείου Εργασίας με την οποία επιλύεται ένα σημαντικό πρόβλημα των ΑμεΑ που μέχρι πρότινος αναγκάζονταν να διακόψουν την εργασία τους ως προϋπόθεση για να λάβουν την σύνταξή τους.

Συγκεκριμένα, διάταξη που συμπεριελήφθη στο νόμο για τον προσωπικό γιατρό, προβλέπει ότι οι ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ που δικαιούνται κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας, δεν θα χρειάζεται εφεξής να διακόπτουν την εργασία τους για να γίνουν αποδέκτες της.

Μάλιστα, το μέτρο ισχύει αναδρομικά, καθώς προβλέπεται ότι οι αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί από 1η Ιανουαρίου 2024 και έχουν απορριφθεί λόγω μη προηγούμενης διακοπής της ασφαλιστέας απασχόλησης, θα υποβάλλονται εκ νέου εντός έξι μηνών και οι συνέπειές τους θα ανατρέχουν στον χρόνο υποβολής της αρχικής αίτησης.

Η συγκεκριμένη διάταξη εναρμονίζεται με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που έχει ήδη θεσπίσει το υπουργείο Εργασίας για όσους συνταξιούχους επιλέξουν να εργάζονται, δεν περικόπτεται η σύνταξή τους κατά 30% όπως ίσχυε πριν την εφαρμογή του μέτρου, αλλά καταβάλλουν πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο μέτρο έτυχε ευρείας αποδοχής, καθώς πάνω από 190.000 συνταξιούχοι έχουν δηλώσει την απασχόλησή τους στη σχετική πλατφόρμα.

Προσοχή όμως. Για τα άτομα με αναπηρία, δεν υφίσταται ως προϋπόθεση η παρακράτηση του 10% επί των εισοδημάτων από την εργασία που ισχύει για τους υπόλοιπους εργαζόμενους συνταξιούχους.

Η υπουργός Εργασίας υπερασπίστηκε τη διάταξη στη Βουλή κάνοντας λόγο για μία σημαντική θετική αλλαγή στη ζωή και την καθημερινότητα χιλιάδων ατόμων με αναπηρία, με στόχο «ένα ακόμη σημαντικό βήμα στην καλλιέργεια μιας συλλογικής νοοτροπίας ουσιαστικής ισότητας και ευκαιριών για όλους».

Αναλυτικά πλέον, για την συνταξιοδότηση ΑμεΑ ορίζονται τα εξής:

«1. Οι ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ δικαιούνται κύρια σύνταξη λόγω αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%, στο οποίο περιλαμβάνεται και η τυχόν προσαύξηση, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει σε κλάδο κύριας ασφάλισης:

α) τουλάχιστον 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης, ή

β) τουλάχιστον 5 έτη ή 1.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 2 έτη ή 600 ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων 5 ετών πριν από την ημερομηνία έναρξης της αναπηρίας ή πριν από το έτος έναρξης της αναπηρίας, ή

γ) τουλάχιστον 1 έτος ή 300 ημέρες ασφάλισης και δεν έχει συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας. Οι ημέρες ασφάλισης αυξάνονται προοδευτικά σε 1.500 με την προσθήκη 120 ημερών ασφάλισης για κάθε έτος ηλικίας πέραν του 21ου και μέχρι τη συμπλήρωση του 31ου».

Απασχόληση στο Δημόσιο και Σύνταξη αναπηρίας

Εν τω μεταξύ, μετά από ερώτημα του ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ΑμεΑ και δημιουργό της διαδικτυακής κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ», Ανδρέα Μπαρδάκη, προς τα υπουργεία Εργασίας και Υγείας σχετικά με το εάν διακόπτεται η σύνταξη αναπηρίας σε περιπτώσεις διορισμού/πρόσληψης στο Δημόσιο ή στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, ο ΕΦΚΑ ξεκαθάρισε ότι η καταβολή συντάξεων αναπηρίας δεν διακόπτεται όταν κάποιος έχει διορισθεί/προσληφθεί στο Δημόσιο ή στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα καθόσον για τον e-ΕΦΚΑ είναι άνευ σημασίας, αν ο συνταξιούχος λόγω αναπηρίας εργασθεί στο Δημόσιο ή στον Ιδιωτικό τομέα ούτε ενδιαφέρει το είδος της εργασιακής του σχέσης.

Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚΑ απάντησε σε ερώτηση του ενδιαφερόμενου ότι με τη διάταξη του άρθρ. 114 του ν. 5078/2023 που κοινοποιήθηκε με την με αρ. 1/2024 εγκύκλιο του e- ΕΦΚΑ, ο συνταξιούχος λόγω αναπηρίας αποκτά το δικαίωμα να εργασθεί, χωρίς περιορισμούς και χωρίς να υπόκειται σε έλεγχο ασφαλιστικής αναπηρίας με κίνδυνο τη διακοπή της σύνταξης ή τη μείωση του ποσού αυτής.

Για τον e-ΕΦΚΑ είναι άνευ σημασίας, αν ο συνταξιούχος λόγω αναπηρίας εργασθεί στο Δημόσιο ή στον Ιδιωτικό τομέα ούτε ενδιαφέρει το είδος της εργασιακής του σχέσης (μόνιμη, με σύμβαση ορισμένου χρόνου ή αορίστου χρόνου κ.λπ.).

Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο πλαίσιο της διαδικασίας επιλογής προσωπικού εκδίδεται από το υπουργείο Εσωτερικών κατόπιν σύμφωνης γνώμης του ΑΣΕΠ. Επομένως, ξεκάθαρα η επιλογή προσωπικού προς πρόσληψη σε δημόσιο ή Ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, σύμφωνα με όρους και κριτήρια που οφείλει να πληροί ο υποψήφιος, δεν είναι διαδικασία στην οποία παρεμβαίνει ο Φορέας, ακόμα και όταν, τυγχάνει να είναι φορέας συνταξιοδότησης του υποψηφίου ΑΜΕΑ για πρόσληψή του σε θέση εργασίας στο Δημόσιο ή στον ΕΔΤ.

Ο εργοδότης, είτε πρόκειται για το Δημόσιο, τον ΕΔΤ ή για ιδιώτη είναι αποκλειστικά υπεύθυνος να εφαρμόζει την υφιστάμενη νομοθεσία πρόσληψης ατόμων με ειδικές ανάγκες, που ισχύει για όλους τους υποψηφίους ΑΜΕΑ χωρίς διακρίσεις ή διαφοροποίηση κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του ΑΣΕΠ. Αν μεταξύ των κριτηρίων πρόσληψης στην προκήρυξη που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι προβλέπεται να μην έχουν την ιδιότητα του συνταξιούχου δεν είναι ζήτημα στο οποίο εμπλέκεται ή μπορεί να παρέμβει ο e- ΕΦΚΑ.