Εργασιακός νόμος: Νέο τοπίο σε άδειες, διαλείμματα και αργίες

Μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές σε θέματα όπως οι άδειες, τα διαλείμματα και οι αργίες περιλαμβάνονται στο νέο εργασιακό νόμο. Αλλαγές που ίσως πέρασαν στα... ψιλά, όμως πλέον, αποτελούν τη νέα εργασιακή πραγματικότητα και αναμένεται να καθορίσουν τον χρόνο εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα.

Αναλυτικά, όπως προκύπτει και από την πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, σε εφαρμογή του εργασιακού νόμου Χατζηδάκη, θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στο εθνικό μας δίκαιο, η χορήγηση ετήσιας άδειας άνευ αποδοχών, στον ιδιωτικό τομέα.

Συγκεκριμένα, αφού υποβληθεί σχετική αίτηση του εργαζόμενου προς τον εργοδότη, μπορεί να χορηγείται και να έχει χρονική διάρκεια ενός έτους. Η σχετική συμφωνία που θα προκύψει, θα πρέπει να αναρτηθεί από τον εργοδότη στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ». Μάλιστα, ξεκαθαρίζεται ότι το μέτρο αυτό αφορά εργαζόμενους όχι μόνο με πλήρη αλλά και με μερική απασχόληση. Και προβλέπει ότι εάν υπάρξει νεότερη συμφωνία των δύο μερών, η συγκεκριμένη άδεια μπορεί να παραταθεί και πέραν του έτους.

Κατά τη διάρκεια της άδειας, η σύμβαση εργασίας του εργαζόμενου τίθεται σε αναστολή. Ο εργαζόμενος δεν πληρώνεται, ενώ δεν καταβάλλονται και οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Μετά τη λήξη της άδειας, συνεχίζουν να υφίστανται όλα τα δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις των δύο μερών, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στη σύμβαση εργασίας, η οποία ενεργοποιείται εκ νέου.

Προσοχή όμως. Για να λάβει στη συνέχεια, ήτοι μετά τη λήξη της άδειας άνευ αποδοχών, ο εργαζόμενος κανονική άδεια, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο ο αιτών τελούσε υπό αυτή την ειδική συνθήκη.

Ετήσια άδεια

Αλλαγές υπήρξαν και όσον αφορά την ετήσια άδεια των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς παρατάθηκε το διάστημα εντός του οποίου οφείλει ο μισθωτός να λάβει την άδειά του. Συγκεκριμένα, παρέχεται στο εξής η δυνατότητα εξάντλησης των προβλεπόμενων ημερών ετήσιας κανονικής άδειας, για κάθε έτος χωριστά, έως την ολοκλήρωση του α’ τριμήνου του επόμενου ημερολογιακού έτους. Διατηρείται όμως η προστατευτική διάταξη που ίσχυε, που αφορά την προκαθορισμένη (δήλη) ημέρα χορήγησης του συνόλου της άδειας. Μόνο που πια, ως τέτοια δεν είναι η 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, αλλά η 31η Μαρτίου του επόμενου. Να σημειωθεί εδώ ότι δεν αλλάζουν οι διατάξεις που προβλέπουν

Α) Να υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στον εργαζόμενο και στον εργοδότη για να χορηγηθεί η ετήσια κανονική άδεια.

Β) Να χορηγείται εντός διμήνου από την υποβολή του σχετικού αιτήματος από πλευράς εργαζόμενου. Βέβαια, η υποβολή αιτήματος δεν αποτελεί τυπική προϋπόθεση για τη λήψη της άδειας.

Γ) Να λαμβάνει άδεια εντός του θέρους, το 50% των εργαζομένων μιας επιχείρησης. Το διάστημα ορίζεται μεταξύ 1ης Μαΐου και 30ής Σεπτεμβρίου κάθε χρονιάς.

Διαλείμματα

Δυνατότητα διαλείμματος, μετά από 4 ώρες δουλειάς, αντί των 6 ωρών που ίσχυε πριν, προβλέπει για τους μισθωτούς ο νέος εργασιακός νόμος. Το ανώτατο όριο του διαλείμματος δεν μπορεί να ξεπερνά τα 30 λεπτά την ημέρα. Να σημειωθεί εδώ ότι τόσο με το νόμο όσο και την εγκύκλιο της προηγούμενης εβδομάδας, αποσαφηνίζεται ότι ο χρόνος του διαλείμματος δεν αποτελεί χρόνο εργασίας.

Προσοχή όμως. Σε περίπτωση που υπάρχει συμφωνία, ώστε το διάλειμμα να έχει ενταχθεί στο ημερήσιο ωράριο του εργαζόμενου και να αποτελεί χρόνο εργασίας, είναι ευνόητο ότι ισχύει η ευνοϊκότερη αυτή πρόβλεψη και ο νόμος δεν μπορεί να τροποποιήσει επί το δυσμενέστερον τη χορήγηση του διαλείμματος.

Σε επιχειρήσεις στις οποίες λόγω της φύσης και της έντασης της εργασίας απαιτείται η χορήγηση διαλείμματος μεγαλύτερης διάρκειας των 30 λεπτών, αυτή είναι δυνατή στο πλαίσιο της διαβούλευσης μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων.

Στη διαβούλευση αυτή, εκτιμώνται κίνδυνοι που συνδέονται με την οργάνωση του χρόνου εργασίας και λαμβάνονται υπόψη στη σχετική γραπτή εκτίμηση κινδύνου που άπτεται της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων (Π.Δ.17/1996).

Ενιαία τρίωρη διακοπή εργασίας

Με τον εργασιακό νόμο, όπως φαίνεται και στη σχετική εγκύκλιο, καθιερώθηκε και ισχύει πλέον η δυνατότητα ενιαίας διακοπής, χρονικής διάρκειας τουλάχιστον 3 ωρών για τους εργαζόμενους που απασχολούνται κατά πλήρες ημερήσιο αλλά διακεκομμένο ωράριο για μέρος ή για το σύνολο των εργάσιμων ημερών της εβδομάδας.

Με τον τρόπο αυτό εφαρμόζεται, πλέον, για όλες τις επιχειρήσεις και τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, στους οποίους έχει συμφωνηθεί διακεκομμένο ωράριο απασχόλησης στους εργαζόμενούς τους, ενιαίο χρονικό διάστημα διακοπής.

Αργίες

Στον εργασιακό νόμο, αναφέρονται αναλυτικά οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις, σε ετήσια βάση. Πλέον, αυτές είναι οι εξής εννέα:

α) Η 1η Ιανουαρίου.

β) Η 6η Ιανουαρίου (Θεοφάνεια).

γ) Η 25η Μαρτίου.

δ) Η Δευτέρα του Πάσχα.

ε) Η 1η Μαΐου.

στ) Η 15η Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου).

ζ) Η 28η Οκτωβρίου.

η) Η 25η Δεκεμβρίου (Χριστούγεννα).

θ) Η 26η Δεκεμβρίου (δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων).

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι προστέθηκαν στις επίσημες αργίες η 1η Ιανουαρίου (Πρωτοχρονιά) και η 6η Ιανουαρίου (Θεοφάνεια).

Δίνεται επίσης το δικαίωμα να προστεθούν σε αυτή τη λίστα άλλες πέντε ημέρες υποχρεωτικής ή προαιρετικής άδειας, ανά έτος, για το σύνολο της χώρας. Θα πρέπει όμως να υπάρξει σχετική γνωμοδότηση από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ΑΣΕ) και να ακολουθήσει ανάλογη απόφαση του υπουργού Εργασίας.

Για τον καθορισμό τυχόν τοπικών αργιών (π.χ. τις ημέρες των πολιούχων των πόλεων), το σχετικό δικαίωμα θα έχει ο περιφερειάρχης, χωρίς να απαιτείται γνωμοδότηση του ΑΣΕ.