Ελεγκτικό Συνέδριο: Αντισυνταγματική η εισφορά αλληλεγγύης σε συνταξιούχους Δημοσίου

Σε νέες δικαστικές και δημοσιονομικές… περιπέτειες εισέρχεται ο ΕΦΚΑ, με την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπ' αριθμ. 504/2021, που έκρινε μεταξύ άλλων ως αντισυνταγματική την παρακράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης από τις συντάξεις των συνταξιούχων του δημοσίου και κυρίως των στρατιωτικών.

Για να είναι, δε, κανείς πιο ακριβής, δεν πρόκειται για νέες αλλά για παλαιές περιπέτειες, καθώς για το θέμα της αντισυνταγματικότητας της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων είχε εκδοθεί και η υπ' αριθμ. 244/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που έκρινε την κράτηση αυτή ως αντιτιθέμενη στις ρυθμίσεις του Συντάγματος. Μάλιστα, ενώ η εισφορά επιβλήθηκε το 2010, το Ελεγκτικό όρισε ως χρονικό σημείο επέλευσης των αποτελεσμάτων διάγνωσης της αντισυνταγματικότητας την 8-2-2017, ημερομηνία που δημοσιεύθηκε η απόφασή του.

Να σημειωθεί εδώ ότι η Εισφορά Αλληλεγγύης κρατείται στο ποσό της μηνιαίας σύνταξης που υπερβαίνει στην κύρια σύνταξη τα 1.400 ευρώ και ανάλογα με το ύψος της σύνταξης, ανέρχεται από 3% έως 14%. Αντίστοιχη κράτηση για ποσά πάνω από 300 ευρώ υπάρχει και για τις επικουρικές συντάξεις, για τις οποίες η συγκεκριμένη απόφαση δεν αναφέρει τίποτε, θα μπορούσε όμως κανείς να εκτιμήσει ότι ισχύει το ίδιο σκεπτικό.

Η εισφορά αλληλεγγύης ξεκίνησε από 1-8-2010 και συνεχίσθηκε και μετά τη θέσπιση των ρυθμίσεων του νόμου Κατρούγκαλου. Στην πρώτη φάση και μέχρι 31-12-2018, τηρείται σε Λογαριασμό με οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια, στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), σκοπός του οποίου (μέχρι 31-12-2018) είναι η κάλυψη ελλειμμάτων των κλάδων κύριας σύνταξης των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης καθώς και η χρηματοδότηση του προγράμματος «Πρόγραμμα κατ' οίκον φροντίδας συνταξιούχων». Από την 1-1-2019 όμως και εφεξής, τα ποσά της Εισφοράς Αλληλεγγύης μεταφέρονται και αποτελούν έσοδο του ΑΚΑΓΕ.

Τις προηγούμενες ημέρες, δημοσιεύθηκε και νέα απόφαση, που όπως επισημαίνει μιλώντας στο Euro2day.gr ο γνωστός δικηγόρος που ειδικεύεται σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης Δημήτρης Μπούρλος, είναι ιδιαίτερα σημαντική. «Αναμφίβολα η απόφαση ανοίγει -ή συνεχίζει- θέμα διεκδίκησης των παρακρατήσεων από τις συντάξεις του Δημοσίου, όσων ενέπιπταν στη ρύθμιση αυτή», δηλώνει χαρακτηριστικά και υπογραμμίζει ότι αναμένουμε και τις αντιδράσεις της Πολιτείας στο θέμα αυτό, το οποίο αφορά σημαντικό αριθμό συνταξιούχων.

Αναλυτικά, όπως εξηγεί ο κ. Μπούρλος, το Δικαστήριο κλήθηκε να αποφανθεί επί προδικαστικού ερωτήματος, το οποίο υποβλήθηκε από το 3ο Τμήμα (του ίδιου Δικαστηρίου) και αφορούσε:

α) το αν έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα η, σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου, ένταξη των στρατιωτικών (υπαλλήλων και συνταξιούχων) στο ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και

β) το αν είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα, μετά την ένταξή τους στο ενιαίο καθεστώς, η παρακράτηση από τη σύνταξή τους, της Εισφοράς Αλληλεγγύης.

Η νέα απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αποφάνθηκε ότι η ίδρυση του ΕΦΚΑ και η ανάληψη από αυτόν της υποχρέωσης καταβολής συντάξεων στους δημόσιους υπαλλήλους και λειτουργούς, ο τρόπος χρηματοδότησης καθώς και ο τρόπος υπολογισμού, δεν παραβιάζει ούτε το Σύνταγμα ούτε άλλους σημαντικούς νομοθετικούς κανόνες. Συνεπώς, επισημαίνει ο γνωστός δικηγόρος, ως προς το πρώτο ερώτημα, το δικαστήριο έκρινε πως ορθώς και νομίμως υπήχθησαν στον ΕΦΚΑ.

Όσον αφορά το δεύτερο θέμα, την εισφορά Αλληλεγγύης δηλαδή, έκρινε ότι η παρακράτησή της από τις συντάξεις, από τότε που εντάχθηκαν οι συνταξιούχοι στον ΕΦΚΑ και μέχρι 31-12-2018, είναι αντισυνταγματική, δεδομένου ότι αντίκειται στην αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου, της ισότητας στα δημόσια βάρη καθώς και της αναλογικότητας. Συνεπώς, η νέα απόφαση κρίνει εκ νέου αντισυνταγματική την κράτηση της εισφοράς αλληλεγγύης, για το διάστημα από 1η Ιανουαρίου 2017 έως και 31 Δεκεμβρίου 2018, ήτοι για 24 μήνες. Βάσει των αρχικών υπολογισμών, αν και στο οικονομικό επιτελείο δεν είναι ακόμη ενημερωμένοι για το πιθανό δημοσιονομικό κόστος και το ύψος των δικαιούχων, εκτιμάται ότι η απόφαση αφορά εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους του δημοσίου, με κόστος πάνω από 500 με 600 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο κ. Μπούρλος, για το χρονικό διάστημα από 1-1-2019, το Δικαστήριο δεν αποφάνθηκε με την απόφαση αυτή. Εκτιμά όμως πως και για το διάστημα αυτό θα υπάρξει νέα δικαστική κρίση.