Όρια στα «μαξιλάρια» των κεντρικών τραπεζών

Λιγότερα πυρομαχικά διαθέτουν οι κεντρικές τράπεζες για να αναχαιτίσουν μια νέα οικονομική κρίση, αναφέρουν διεθνείς αναλυτές. Η επιδημία του κορωνοϊού ξεσκεπάζει μια σειρά από δομικά προβλήματα τα οποία είχαν κρυφτεί κάτω από το χαλί της χρηματιστηριακής ευφορίας διεθνώς και τώρα βγαίνουν στην επιφάνεια: με τρόμο...

Το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής (IIF) υποβάθμισε την πρόβλεψή του για την παγκόσμια ανάπτυξη, προειδοποιώντας ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί με τον βραδύτερο ρυθμό από την περίοδο της παγκόσμιας κρίσης. Βλέπει κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης το 2020.

Οι κεντρικές τράπεζες εμφανίζονται έτοιμες να εμβαθύνουν τη χρήση εργαλείων τους για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού.

Ενώ οι μειώσεις των επιτοκίων -το παραδοσιακό και ισχυρότερο νομισματικό εργαλείο- εξακολουθούν να βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής εξετάζουν επίσης στοχευμένα μέτρα που μπορεί να είναι πιο κατάλληλα για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Τράπεζα της Αγγλίας και η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BOJ) υποστηρίζουν ότι έχουν τέτοια πυρομαχικά στη φαρέτρα τους, αναφέρει το Bloomberg.

H μεγάλη ανησυχία είναι ότι οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες δεν έχουν πολλά περιθώρια για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων. Τόσο σε ευρωζώνη και Ιαπωνία τα επιτόκια είναι ήδη κάτω από το μηδέν και στη Βρετανία είναι στο 0,75%.

Η μείωση έκτακτης ανάγκης κατά 0,5% των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed, σπρώχνει τους κεντρικούς τραπεζίτες ανά τον κόσμο στα όριά τους.

Γνωρίζουν, βέβαια, ότι η δράση της Fed μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν είναι αρκετή για να μετριάσει τις ανησυχίες της αγοράς για τον νέο ιό.

Πλήττει σημαντικά τμήματα της παγκόσμιας οικονομίας. Ένα από αυτά αφορά το διεθνές εμπόριο, χτυπώντας  τη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα. Το αποτέλεσμα είναι πολλές επιχειρήσεις να έχουν έλλειμμα στις προμήθειες εξαρτημάτων και άλλων προϊόντων (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανίες - ανταλλακτικά)  που έρχονται κυρίως από το μεγάλο παγκόσμιο εξαγωγικό εργοστάσιο της Κίνας.

Αλλά πλήττει και τμήματα της οικονομίας που βασίζονται περισσότερο σε τραπεζικά δάνεια παρά σε χρηματοδότηση από τις αγορές. Εν δυνάμει χτυπά και τις τράπεζες, αποδυναμώνοντας τις βασικές δραστηριότητές τους στις αγορές και στις επιχειρήσεις, όπως ομολογεί πρόσφατη έκθεση της Fitch.

Επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με επικίνδυνες ελλείψεις και αδυναμίες κάλυψης χρηματοδότης και χρεών που μπορούν να δημιουργήσουν επιπλέον διαταραχές εντείνοντας το πτωτικό σπιράλ, σχολιάζουν αναλυτές. "Επιχειρήσεις-ζόμπι", ζωντανές-νεκρές, επιβιώνουν με υψηλό δανεισμό και τώρα αναβιώνει ξανά το δυσμενές σενάριο: το φάσμα της χρεοκοπίας. 

"Οι επιχειρήσεις χρειάζονται βοήθεια για να ξεπεράσουν τα προβλήματα βραχυπρόθεσμων ταμειακών ροών", δήλωσε στο Bloomberg ο επικεφαλής οικονομολόγος της UBS για την παγκόσμια οικονομία Paul Donovan. "Να στέκεστε στην οροφή του κτιρίου της Federal Reserve και κάνεις ντους στους περαστικούς με περικοπές επιτοκίων μπορεί να κάνει κάτι, αλλά είναι ασαφές".

Νέα QE - Προγράμματα δανεισμού

Η Τράπεζα της Ιαπωνίας επεξεργάζεται νέα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών. Πιθανόν να εξετάσουν την εισαγωγή ενός νέου δανειοδοτικού προγράμματος αυτό το μήνα για να βοηθήσουν τις εταιρείες που έχουν πληγεί από την έξαρση, αναφέρουν πληροφορίες του Bloomberg.

Η τράπεζα έχει τρία κύρια προγράμματα δανεισμού. Συζητιέται ένα θα τα προσαρμόσουν ή θα δημιουργήσουν ένα νέο πρόγραμμα. Το ένα αφορά τα δάνεια για τη στήριξη των βιομηχανιών για οικονομική ανάπτυξη, ένα άλλο σχετίζεται με την ενθάρρυνση των τραπεζικών δανείων και το άλλο με τη στήριξη τραπεζών σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές.

Η Τράπεζα της Ν. Κορέας συνέχισε απροσδόκητα να διατηρεί αμετάβλητο το επιτόκιο αναφοράς την περασμένη εβδομάδα, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να διευκολύνει αποτελεσματικότερα τον πόνο από τον ιό, προσφέροντας άμεση στήριξη στις επιχειρήσεις, με φθηνά δάνεια.

Στην ΕΚΤ, όπου οι επενδυτές αναμένουν μείωση των επιτοκίων κατά 10 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρτντ έχει υποσχεθεί μια "κατάλληλη και στοχευμένη" απάντηση.

Αυτό υποδηλώνει ότι θα εξετάσει, επίσης, άλλα μέτρα. Η κεντρική τράπεζα έχει ήδη ένα πρόγραμμα τριετών δανείων προς τις τράπεζες, με τον επόμενο γύρο να γίνει αργότερα αυτό το μήνα.

Το σίγουρο είναι ότι η ΕΚΤ αντιλαμβάνεται πως πρέπει να κάνει κάτι για να τονώσει την οικονομία της ευρωζώνης, που εμφανίζει αδυναμία μετά την πρόσφατη διακοπή της αγοράς νέων κινητών αξιών από την ίδια.

Μπορεί να καταστήσει τους όρους πιο ευνοϊκούς ή να προσφέρει μια εναλλακτική πιστωτική γραμμή που συγκεκριμένα ενθαρρύνει τη χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πληγεί από ιούς.

Ωστόσο, η εφαρμογή αυτών των αλλαγών θα χρειαζόταν χρόνο. Αλλιώς, θα μπορούσε να επιτρέψει στις εθνικές κεντρικές τράπεζες να δέχονται ως εγγύηση δάνεια που έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τον ιό, ώστε να αρθούν οι ανησυχίες μεταξύ των τραπεζών για την ανάληψη υπερβολικού κινδύνου.

O εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ θα μπορούσε να παράσχει κάποια ανακούφιση μέσω της χαλάρωσης των κριτηρίων για τα κεφάλαια που πρέπει να διακρατούν οι τράπεζες ως εξασφάλιση για τα προβληματικά δάνεια, όπως έχει ζητήσει η Ιταλική Ένωση Τραπεζών. Τούτο θα απελευθέρωνε πόρους για χορήγηση δανείων, αν και αντιβαίνει στο επιχείρημα της ΕΚΤ ότι οι τράπεζες πρέπει να αντιμετωπίσουν άμεσα το πρόβλημα των κόκκινων δανείων.

Οι εποπτικές αρχές θα μπορούσαν επίσης να δείξουν μεγαλύτερη ευελιξία σε όσες τράπεζες περάσουν κάτω από τον πήχη της κεφαλαιακής επάρκειας.

Εν τω μεταξύ, η καταπολέμηση του κορωνοϊού μπορεί να απαιτήσει πιο εκτεταμένη συνεργασία με τις κυβερνήσεις από ό,τι έχουν συνηθίσει οι κεντρικές τράπεζες. Η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας (BOE) δήλωσε ότι θα εργαστεί με το Υπουργείο Οικονομικών για να καταπολεμήσουν την οικονομική επιβάρυνση.

Ο Άντριου Μπέιλι, ο νέος διοικητής της BOE, πρότεινε την ανάγκη για "κάποιο είδος χρηματοδότησης της αλυσίδας εφοδιασμού" για να μετριάσει το σοκ, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Τόνισε επίσης ότι η BOE διαθέτει πολλά εργαλεία στη διάθεσή της πέρα από τις περικοπές των επιτοκίων.

Η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει τον προϋπολογισμό της στις 11 Μαρτίου και οι αναλυτές όλο και περισσότερο εικάζουν ότι το BOE θα εγκαταστήσει μια σειρά μέτρων που θα το συμπληρώσουν. Θα μπορούσαν να έρθουν στη συνεδρίαση της 26ης Μαρτίου, ή νωρίτερα.

Η ιδέα ξεκινάει από την εισαγωγή ενός νέου προγράμματος επιχορηγήσεων, το οποίο δίνει στις τράπεζες φθηνή χρηματοδότηση για δάνεια σε επιχειρήσεις και απελευθερώνοντας τη ροή ρευστού μειώνοντας το υποχρεωτικό «μαξιλάρι» αποθέματος κεφαλαίων το οποίο απαιτείται να διαθέτουν οι τράπεζες σε περίπτωση κρίσεων.

Οι κεντρικές τραπεζίτες είναι σε αναμμένα κάρβουνα. Χρησιμοποίησαν μαζικά τα όπλα για την αναχαίτιση της κρίσης του 2008 και τώρα οι δυνατότητες περιορίζονται,