Δραματικές οι οικονομικές επιπτώσεις του δημογραφικού

Στην ίδρυση Ινστιτούτου οικονομικών της γήρανσης προχώρησαν καθηγητές από τα Πανεπιστήμια της Αθήνας και του Πειραιά, με στόχο την εκπόνηση μελετών για τις εντονότατες επιπτώσεις που θα έχει στην ελληνική οικονομία το δημογραφικό πρόβλημα και η ολοένα και μεγαλύτερη γήρανση του γηγενούς πληθυσμού της χώρας.

Ενδεικτικά είναι τα όσα ανέφερε ο καθηγητής Μιλτιάδης Νεκτάριος σε εκδήλωση για το πρόβλημα της υπογεννητικότητας (παρουσίαση μελέτης της Hope Genesis σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά και τη συνδρομή της ασφαλιστικής εταιρείας Eurolife), καθώς αναμένεται να δούμε τις επόμενες δεκαετίες σχολεία να αδειάζουν, εκατομμύρια υπερηλίκων να χρειάζονται υποστήριξη και το εργατικό δυναμικό να συρρικνώνεται, καταδικάζοντας σε χαμηλά επίπεδα τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι θέσεις του προέδρου της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος κ. Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου: «Σήμερα υπάρχουν άτομα που μπορεί να ζήσουν έως και 150 χρόνια. Με βάση τις εκτιμήσεις, το 2050 η πλειονότητα των Ελλήνων θα ξεπερνά την ηλικία των 65 ετών, ενώ παράλληλα οι εργαζόμενοι θα είναι λιγότεροι από σήμερα λόγω της μείωσης του πληθυσμού (από τα 10 εκατ. σήμερα, εκτιμάται ότι θα πάμε στα 7-8 εκατ. το 2050, με πολύ υψηλότερο μέσο ηλικιακό όρο). Αν θέλουμε να συνεχίσουν τα άτομα της τρίτης ηλικίας να απολαμβάνουν μια αξιοπρεπή διαβίωση, τότε δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να συνεργαστούν στην αντιμετώπιση του συνταξιοδοτικού ζητήματος. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε να εθελοτυφλούμε».

«Θα έχουμε εντονότατες αλλαγές σε όλα τα μέτωπα και για το λόγο αυτό θα πρέπει να αρχίσουμε να δρούμε από τώρα» σημείωσε ο κ. Νεκτάριος, αναφέροντας μεταξύ άλλων:

• Το δημογραφικό πρόβλημα είναι το μεγαλύτερο που απασχολεί τη χώρα, καθώς αποτελεί ζήτημα εθνικής επιβίωσης. Ενώ απαιτούνται 2,5 παιδιά ανά γυναίκα προκειμένου να υπάρξει κατάσταση ισορροπίας, ο δείκτης αυτός υποχώρησε στο 1,35 προ τριετίας και στο 1,3 σήμερα. Πρόκειται για το χαμηλότερο δείκτη στην Ευρώπη. Επίσης, ενώ οι γεννήσεις επικεντρωνόταν παλαιότερα σε ηλικίες γυναικών από 20-24 ετών, σήμερα έχουν μεταφερθεί στο ηλικιακό διάστημα μεταξύ των 30 και των 35.

• Τα εκατομμύρια των Ελλήνων υπερήλικων ατόμων που θα χρειάζονται υποστήριξη θα χρειάζονται την βοήθεια των νεότερων ατόμων (με ότι αυτό σημαίνει για τις μεταβολές στη δομή της αγοράς εργασίας), ή ακόμη και ρομπότ, όπως έχει ήδη αρχίσει να παρατηρείται στην Ιαπωνία.

• Το σύστημα υγείας της χώρας δεν θα αντέξει, αν δεν αλλάξει τη σημερινή του μορφή.

• Ο αριθμός των εργαζομένων θα συρρικνώνεται και αυτό θα καταδικάσει το μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της χώρας να σέρνεται σε ανεπιθύμητα χαμηλά επίπεδα. Θα πρέπει να γίνουν σημαντικές κινήσεις μέσα στη δεκαετία 2020-2030 σε πολλά μέτωπα για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης της Hope Genesis σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά «δεν υπάρχουν γενικές λύσεις για όλες τις περιπτώσεις σε σχέση με το γηγενή πληθυσμό, αλλά θα πρέπει να σχεδιαστούν επιμέρους πολιτικές για την βελτίωση του δείκτη γεννήσεων ανάλογα με το επίπεδο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης των περιφερειών της χώρας.

Οι πολιτικές υγείας οφείλουν να στοχεύουν στο να αυξάνουν το σχετικό εισόδημα, το οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της γεννητικότητας. Και οι πολιτικές προσαρμογές οφείλουν να στοχεύουν στην αύξηση του σχετικού εισοδήματος ώστε να μειώσουν το οικονομικό φορτίο των νοικοκυριών.

Για την ανατροπή της υπογεννητικότητας του πληθυσμού στη χώρα, θα πρέπει να εκπονηθεί μια συνολική στρατηγική που θα βασίζεται στο γεγονός της υπερεπάρκειας πόρων από την πλευρά της προσφοράς υπηρεσιών υγείας με μία πολιτική οικονομικής υποστήριξης και υποδομών».