Αναδρομικά: Πώς οι δικαστικές αποφάσεις ανατρέπουν τα δεδομένα στις συντάξεις

Σε ένα νέο πρόσθετο σπιράλ δικαστικών αποφάσεων και δημοσιονομικών επιβαρύνσεων εισέρχεται το ασφαλιστικό, αυτή τη φορά με αφορμή τις πρόσφατες πρωτόδικες αποφάσεις για τα ειδικά μισθολόγια των γιατρών του ΕΣΥ.

Ειδικοί εκφράζουν φόβους πως οι αποφάσεις που επιδικάζουν νέα αναδρομικά ποσά σε γιατρούς του ΕΣΥ, κρίνοντας ως αντισυνταγματικές τις αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια που ψηφίστηκαν το 2017, ενδέχεται να συμπαρασύρουν και τις συντάξεις, εκτροχιάζοντας τα δημόσια οικονομικά.

Βέβαια, ξεκαθαρίζουν πως πρόκειται για πρωτόδικες αποφάσεις, οι οποίες θα πρέπει να επιβεβαιωθούν στο εφετείο και πιθανότατα να φθάσουν και σε ανώτατο βαθμό. Κρούουν όμως τον κώδωνα του δημοσιονομικού κινδύνου προς την κυβέρνηση, όποια κι αν κληθεί να το αντιμετωπίσει, επισημαίνοντας αφενός ότι αφορούν νέες συντάξεις, που εκδίδονται από το 2017 και μετά, αφετέρου ότι προστίθεται στις άλλες υπό έκδοση αποφάσεις που αφορούν συντάξεις αλλά και δώρα εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων.

Ο νέος δικαστικός κύκλος αφορά αρχικά γιατρούς του ΕΣΥ που είχαν προσφύγει για τον νόμο της κυβέρνησης του 2017, μέσω του οποίου καθορίστηκαν οι αμοιβές των νέων ειδικών μισθολογίων. Να σημειωθεί ότι είχε προηγηθεί απόφαση του ΣτΕ το 2015, που είχε κρίνει ότι οι περικοπές στις αποδοχές τους από το 2012 και μετά ήταν αντισυνταγματικές και είχε υποχρεώσει το δημόσιο να καταβάλει αναδρομικά.

Η σημερινή κυβέρνηση, με νόμο του 2017, καθόρισε νέες αμοιβές στα ειδικά μισθολόγια. Κατά αυτού του νόμου προσέφυγαν γιατροί του ΕΣΥ, υποστηρίζοντας ότι τελικά οι καθαρές τους αποδοχές είναι μικρότερες και δεν εφαρμόζονται στην πράξη οι αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ του 2015. Κάποιες από αυτές τις πρωτόδικες αποφάσεις βλέπουν σιγά σιγά το φως της δημοσιότητας, κρίνοντας το νόμο του 2017 αντισυνταγματικό. Στην πράξη δικαιώνουν τους γιατρούς για το διάστημα 2017-2018 και τους επιδικάζονται ποσά ως αναδρομικά από 19.000 ως και 24.000 ευρώ στον καθένα, ανάλογα με τον μισθό και την προϋπηρεσία του.

Σύμφωνα με γνωστούς δικηγόρους, η υπόθεση αναμένεται να αγγίξει και τους συνταξιούχους, όσους συνταξιοδοτήθηκαν από το 2017 και μετά, καθώς το ποσό της σύνταξής τους υπολογίζεται βάσει των συντάξιμων αποδοχών του από το 2002 έως και τη στιγμή της αποχώρησης. Εάν λοιπόν κριθεί τελεσίδικα ότι ο μισθός ήταν μειωμένος αντισυνταγματικά, και η σύνταξη θα είναι αντίστοιχα μειωμένη. Όσο αργότερα από το 2017 βγήκε κάποιος στη σύνταξη, τόσο μεγαλύτερες θα είναι και οι αξιώσεις τους. Αντίστοιχα, οι ειδικοί επισημαίνουν πως εάν τα δικαστήρια διατυπώσουν αντίστοιχη κρίση και για άλλους κλάδους ειδικών μισθολογίων, τότε αντίστοιχες αξιώσεις μπορούν να εγερθούν και από συνταξιούχους των αντίστοιχων κλάδων.

Δημοσιονομικός εκτροχιασμός

Οι αποφάσεις αυτές έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά υπό αναμονή δικαστικές αποφάσεις, όπως είναι η απόφαση του ΣτΕ για τα δώρα των εν ενεργεία Δημοσίων Υπαλλήλων, η απόφαση του ΣτΕ για το νόμο Κατρούγκαλου αλλά και η επικείμενη απόφαση για τα αναδρομικά των συντάξεων, που ήδη κρίθηκαν από το 2015 ότι κόπηκαν παράνομα.

Μάλιστα, πρόσφατα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμούσε την πιθανή δημοσιονομική επιβάρυνση κοντά στα 9,5 δισ. ευρώ για αναδρομικές πληρωμές επιδομάτων και συντάξεων, αλλά και πρόσθετες μόνιμες δαπάνες κοντά στο 1% του ΑΕΠ κατ’ έτος, εξαιτίας των δικαστικών αποφάσεων που ανατρέπουν παλαιότερες μεταρρυθμίσεις και επιβάλλουν αναδρομικές πληρωμές.

Μάλιστα, σε αυτά, το ΔΝΤ δεν υπολόγιζε τις συνέπειες μιας πιθανής δικαστικής κρίσης για μη εφαρμογή των βασικών διατάξεων της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του 2016, που έμεινε γνωστή και ως Νόμος Κατρούγκαλου, την οποία εκτιμούσε σε επιπλέον επιβάρυνση 2% με 4% του ΑΕΠ.