Οι 5+2 προκλήσεις στην αγορά ενέργειας

Κρίσιμη θεωρείται η νέα χρονιά για την ολοκλήρωση σειράς ενεργειακών μεταρρυθμίσεων στην ελληνική αγορά, καθώς και για τη δρομολόγηση μεγάλων έργων που θα καταστήσουν τη χώρα σε κόμβο μεταφοράς ποσοτήτων φυσικού αερίου αλλά και σε παραγωγό.

Για το 2019, οι προκλήσεις απαριθμούνται σε επτά. Οι πέντε αφορούν τις αποκρατικοποιήσεις των ΕΛ.ΠΕ και ΔΕΠΑ, την έκβαση της πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, την τύχη της ίδιας της δημόσιας εταιρείας ηλεκτρισμού και τη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Κι αν αυτές οι πέντε έχουν να κάνουν με τον τομέα των μεταρρυθμίσεων, οι άλλες δύο προκλήσεις αφορούν τον στρατηγικό ρόλο της χώρας στη διεθνή ενεργειακή σκακιέρα. Πρόκειται για τα μεγάλα ενεργειακά projects και τις πρώτες μετά από δεκαετίες γεωτρήσεις για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη χώρα μας.

Η αποκρατικοποίηση των ΕΛ.ΠΕ

Για το τέλος του Ιανουαρίου, το ΤΑΙΠΕΔ, εκτός νέου απρόοπτου, έχει προγραμματίσει την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών για την απόκτηση του 50,1% των μετοχών των «Ελληνικών Πετρελαίων».
Οι δύο υποψήφιοι επενδυτές, η ελβετικών συμφερόντων Glencore και η ολλανδική Vitol, θα διεκδικήσουν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών του ελληνικού πετρελαϊκού ομίλου, έχοντας ταυτόχρονα χτίσει και συμμαχίες. Η πρώτη με τον αμερικανικό επενδυτικό όμιλο Carlyle και η δεύτερη με την αλγερινή Sonatrach.
Οι οικονομικές επιδόσεις των ΕΛ.ΠΕ ανεβάζουν ψηλά τον πήχη του τιμήματος καθώς εκτιμάται ότι για το 2018. τα EBΙΤDA θα έχουν κλείσει λίγο κάτω από το 1 δισ. ευρώ.

Το μεγάλο στοίχημα των λιγνιτικών

Ο Ιανουάριος επίσης είναι ο καθοριστικός μήνας και για τις πωλούμενες λιγνιτικές μονάδες της ΔEH στη Μεγαλόπολη και τη Μελίτη.

Πρόκειται για μία σημαντική δοκιμασία που θα καθορίσει εν πολλοίς και το μέλλον της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Τα υποψήφια επενδυτικά σχήματα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - SevenEnergy (Τσεχία), Όμιλος Κοπελούζου - Shenhua, Μυτιληναίος, EPH (Τσεχία) και ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΩΡ είναι εκείνα που καλούνται να συμμετάσχουν στη διαδικασία της υποβολής των δεσμευτικών προσφορών.

Οι ημερομηνίες για την πώληση των λιγνιτικών, μετατίθενται συνεχώς, καθώς το οικονομικό περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό για τις αποεπενδύσεις από τον άνθρακα. Οι υψηλές τιμές δικαιωμάτων CO2, η στροφή της ευρωπαϊκής αγοράς σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, τα άσχημα οικονομικά μεγέθη των ΑΗΣ Μελίτης και Μεγαλόπολης προκαλούν προβληματισμούς ως προς την επιτυχή έκβαση της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης.
Αν κι επισήμως η ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών είναι η 7η Ιανουαρίου, εντούτοις προκειμένου να τρέξει το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου εργαζομένων των δύο σταθμών, δεν αποκλείεται τελικά ο διαγωνισμός να πάει για τις 25 Ιανουαρίου.

Το ενδεχόμενο αποτυχίας πώλησης των μονάδων δεν αποκλείεται να ανοίξει το θέμα της πώλησης υδροηλεκτρικών σταθμών της ΔEH.

Προετοιμάζεται η ΔΕΠΑ

Μέσα στον Ιανουάριο, επίσης, αναμένεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να καταθέσει το νομοσχέδιο και για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ.

Η κυβέρνηση, πιστή στο δόγμα της για τη διατήρηση των δικτύων υπό δημόσιο έλεγχο, προχωρά στο σπάσιμο του ομίλου σε δύο εταιρείες. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας θα είναι και η πρώτη για την οποία το ΤΑΙΠΕΔ θα σημάνει την εκκίνηση του διαγωνισμού πώλησης πλειοψηφικού πακέτου μετοχών, θα περιλαμβάνει τις δραστηριότητες στη χονδρική, στην ΕΠΑ Αττικής καθώς και τις διεθνείς συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου.

Η δεύτερη εταιρεία, που προκύπτει από το split, είναι η ΔΕΠΑ Υποδομών με τις συμμετοχές στα δίκτυα διανομής Αττικής, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Εκεί επίσης θα υπαχθούν και τα διεθνή επενδυτικά σχέδια των αγωγών. Στην εταιρία αυτή, το δημόσιο θα διατηρήσει μειοψηφικό πακέτο μετοχών.

Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας δεν αναμένεται νωρίτερα από το πρώτο εξάμηνο του έτους.

Το Χρηματιστήριο Ενέργειας

Μία από τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην εγχώρια αγορά ενέργειας είναι η ολοκλήρωση της απελευθέρωσης με τη μείωση της δεσπόζουσας θέσης της ΔEΗ κάτω από το 50% στο τέλος του 2019, καθώς και η έναρξη λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Ο πρώτος στόχος είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, ενώ μέχρι το τέλος της Άνοιξης, στο πλαίσιο της υλοποίησης και της Αγοράς Στόχου (Target Model), αναμένεται να λειτουργήσει και το Χρηματιστήριο Ενέργειας στην αγορά ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου.

Η «νάρκη» της ΔEΗ

Τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΔEH, όπως αυτά αποτυπώθηκαν και στο εννιάμηνο με τις ζημίες μετά από φόρους να διευρύνονται στα 255,1 εκατ. ευρώ αλλά και από το μέγεθος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εταιρεία που ξεπερνούν τα 2,5 δισ. ευρώ είναι η επόμενη πρόκληση στον τομέα της ενέργειας.

Η ΔΕH έχει θέσει σε εφαρμογή το στρατηγικό κι επιχειρησιακό σχέδιο της McKinsey για τη στροφή της στις ΑΠΕ, ενώ εντός του έτους θα αναζητήσει και την ευκαιρία για την έξοδό της στις αγορές, με σκοπό τον δανεισμό της.

Τα μεγάλα projects

Η δρομολόγηση διεθνών αγωγών και υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου θα κυριαρχήσει μέσα στο 2019.
Τη χρονιά αυτή αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή του ελληνικού τμήματος του αγωγού TAP, ώστε από το 2020 να ξεκινήσει η διαμετακόμιση ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ιταλία.

Εντός του πρώτου τριμήνου του έτους εκτιμάται ότι θα προκηρυχθούν και οι διαγωνισμοί για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου Βουλγαρίας - Ελλάδας (IGB).

Επιπλέον, μετά τα πρώτα θετικά αποτελέσματα του market test για το έργο επαναεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, μέσα στο έτος υπολογίζεται ότι θα ληφθεί και η επενδυτική απόφαση για την κατασκευή της υποδομής.

Οι πρώτες γεωτρήσεις

Εντός του έτους επίσης αναμένονται μετά από δεκαετίες και οι πρώτες γεωτρήσεις για κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ελληνική επικράτεια. Δεν αποκλείεται η κοινοπραξία ΕΛΠΕ - Edison να πραγματοποιήσει την πρώτη της ερευνητική γεώτρηση στην περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου.

Για την παραχώρηση στο Κατάκολο, η Energean Oil & Gas έχει καταθέσει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων όπως και τις λοιπές αιτήσεις αδειών, ώστε να προχωρήσει στην πρώτη γεώτρηση για την παραγωγή. Η εταιρία αναμένεται μέσα στο 2019 να πάρει την επενδυτική της απόφαση, αφού βέβαια προηγηθούν όλες οι αναγκαίες αδειοδοτήσεις. Η ίδια εταιρεία έχει σε εξέλιξη τις σεισμικές έρευνες στη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων, ενώ ξεκίνησε και την προετοιμασία για την Αιτωλοακαρνανία.

Επιπλέον η Energean Oil & Gas μέσα στις επόμενες μέρες θα ξεκινήσει και την παραγωγή πετρελαίου από το κοίτασμα Έψιλον, όπου τα βεβαιωμένα αποθέματα ανέρχονται στα 18 εκατ. βαρέλια. Θα είναι οι πρώτες ποσότητες που θα παραχθούν μετά το 1996, όταν ξεκίνησε ο Πρίνος.