Το μεταμνημονιακό σχέδιο της Αθήνας

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πολύ καλό για να είναι αληθινό. Είναι όμως ένα υπαρκτό σενάριο, το οποίο περιέγραψε με σχετική ευκρίνεια ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στη χθεσινή του συνέντευξη στο Reuters.

Σύμφωνα με αυτό, η Ελλάδα ολοκληρώνει με επιτυχία το τρίτο πρόγραμμα του ESM, επιτυγχάνει τον Αύγουστο καθαρή έξοδο, δεν ζητά (και προφανώς δεν παίρνει, αφού και οι δανειστές αναγνωρίζουν ότι πρέπει να υπάρξει ελληνικό αίτημα) προληπτική γραμμή πίστωσης, στο μεταξύ έχει χτιστεί ένα επαρκές -πέραν του ενός έτους- buffer ασφαλείας έως 19 δισ. ευρώ και οι μεταμνημομιακές δεσμεύσεις είναι Made in Greece. Ελληνικής κοπής και επομένως πλήρως ελληνικής «ιδιοκτησίας», όπως ζητούν οι δανειστές.

Στο μεσοδιάστημα, το EwG, το οποίο εξουσιοδοτήθηκε σχετικά από το Eurogroup στην τελευταία του συνεδρίαση, εκπονεί τον μηχανισμό μελλοντικής διευθέτησης του χρέους σε συνάρτηση με την ανάπτυξη, κατά το γαλλικό μοντέλο, με τρόπο που να καλύπτει τις απαιτήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το ΔΝΤ, με τη σειρά του, δίνει τη σφραγίδα της βιωσιμότητας στο ελληνικό χρέος, συνθήκη απαραίτητη για να διασφαλιστεί η αυτοδύναμη χρηματοδότηση των δανειακών αναγκών της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί το παραπάνω σενάριο; Θα το μάθουμε σύντομα και έχοντας κατά νου ότι ο διάβολος κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες. Προς το παρόν, ορισμένες παρατηρήσεις από πηγές με γνώση των διεργασιών φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Η πρώτη αφορά τη βούληση των Ευρωπαίων δανειστών να λύσουν τον γόρδιο δεσμό του ελληνικού χρέους, κόβοντάς τον. Οι δηλώσεις του Μάρτσελ Φράτσερ, επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών και άτυπου συμβούλου της καγκελαρίου Μέρκελ, με τις οποίες προδιέγραψε «κούρεμα» χρέους με άλλο όνομα, δεν πέρασαν απαρατήρητες. Το ίδιο και δημοσιεύματα του ξένου Τύπου υπέρ της αναγκαιότητας διευθέτησης του ελληνικού χρέους.

Η δεύτερη αφορά τις δεσμεύσεις που θα πρέπει «οικειοθελώς» να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση για να κερδίσει την ελάφρυνση χρέους, και οι οποίες, σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα εκτείνονται σε βάθος χρόνου. Οι δανειστές θα προκαλούσε μεγάλη έκπληξη να μη βάλουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο (ακόμα και εάν δεν είναι εμφανές) το χεράκι τους στις μεταρρυθμίσεις των επομένων ετών, που θα εισηγηθεί η αριστερή ελληνική κυβέρνηση.

Το πακέτο των μεταρρυθμίσεων θεωρείται «κλειδί», όπως άλλωστε και η ψηφισμένη υλοποίηση των μέτρων ύψους 5 δισ. ευρώ, με περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο τη διετία 2019-20. Δεν αποκλείεται η ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, να επιδιώξει να αναστρέψει κάποιες εξ αυτών (η έμφαση δίνεται στη νέα περικοπή συντάξεων), αλλά από την άλλη θα πρέπει να αντιμετωπίσει πιθανό αίτημα του ΔΝΤ για εμπροσθοβαρή εφαρμογή ακόμα και της μείωσης του αφορολόγητου που προγραμματίζεται για το 2020.

Η τρίτη επισήμανση αφορά το καθεστώς εποπτείας. Κλάους Ρέγκλινγκ και Τόμας Βίζερ έχουν προδιαγράψει ένα πιθανό καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, στο οποίο οι δανειστές θα πρέπει να παρακολουθούν την υλοποίηση των νέων δεσμεύσεων, ενώ αδιαπραγμάτευτα στοιχεία εμφανίζονται τα πρωτογενή -υψηλά- πλεονάσματα των επόμενων πολλών ετών.

Οι πρώτες συζητήσεις για τις παρεμβάσεις στο χρέος, πληροφορίες αναφέρουν πως έχουν ξεκινήσει στους κόλπους του ESM και αναμένεται να εντατικοποιηθούν, αρχής γενομένης από την επόμενη συνεδρίαση του EwG στις 8 Φεβρουαρίου. Σε επίπεδο Eurogroup, η συζήτηση αναμένεται να λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις στη συνεδρίαση του Μαρτίου.

Στα μέσα του επόμενου μήνα άλλωστε -γύρω στις 15 Μάρτη- αναμένεται στην Αθήνα για την έναρξη της τέταρτης αξιολόγησης το κουαρτέτο των δανειστών ενώ γύρω στο Πάσχα, σύμφωνα με τις δηλώσεις Τσακαλώτου, θα είναι έτοιμο το ελληνικό μεταμνημονιακό πλαίσιο μεταρρυθμίσεων.

Στις 21 Ιουνίου, σύμφωνα με το ιδανικό σενάριο, το οποίο φέρονται να συμμερίζονται τόσο η κυβέρνηση όσο και οι δανειστές, η συμφωνία για την επόμενη μέρα θα έχει κλείσει. Κανείς δεν μπορεί να δεσμευθεί όμως ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν κάπως έτσι, όπως περιγράφονται.

Οι γκρίζες ζώνες είναι πολλές και οι «επικίνδυνες» λεπτομέρειες περισσότερες...