Πώς θα «τσεκάρει» το κράτος επιχειρήσεις και προϊόντα

Να επιτύχει τον συντονισμό είκοσι ελεγκτικών αρχών, ώστε να ελαφρύνει τις διαδικασίες ελέγχου των επιχειρήσεων και των προϊόντων που παράγουν, φιλοδοξεί το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, με το νομοσχέδιο «Νόμος Πλαίσιο για την Εποπτεία των Οικονομικών Δραστηριοτήτων και την Εποπτεία αγοράς προϊόντων», που τέθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση.

Βάσει του νομοσχεδίου, οι έλεγχοι θα είναι πλέον στοχευμένοι και βασισμένοι στην αρχή του επιπέδου της επικινδυνότητας της δραστηριότητας, ενώ παράλληλα, όλα τα στοιχεία και η μεθοδολογία θα αναρτώνται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ - ΑΔΕ).

Συνοπτικά, μέσω της υποχρεωτικής διασύνδεσης όλων των εποπτικών αρχών με το ΟΠΣ ΑΔΕ, επιδιώκεται η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού σχεδιασμού των ελέγχων με βάση την αξιολόγηση του επιπέδου του κινδύνου της κάθε εγκατάστασης και κάθε προϊόντος, ώστε να αποφεύγονται οι επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι στις περιπτώσεις που δεν παρατηρούνται υψηλά ποσοστά μη συμμόρφωσης ή υψηλά επίπεδα κινδύνου. Παράλληλα, μέσω του συστήματος, θα είναι προσβάσιμα όλα τα στοιχεία για τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί και το ιστορικό συμμόρφωσης κάθε επιχείρησης.

Διευκρινίζεται ότι στο ΟΠΣ - ΑΔΕ θα καταγράφονται όλα τα δεδομένα σχετικά με τον προγραμματισμό των ελέγχων καθώς και τα αποτελέσματα αυτών. Συνεπώς, η κάθε αρχή θα γνωρίζει ποιοι έλεγχοι έχουν πραγματοποιηθεί και ποιοι απομένουν. Για τον λόγο αυτόν, στην περίπτωση που κάποια εποπτεύουσα αρχή χρησιμοποιεί το δικό της πληροφοριακό σύστημα, θα πρέπει να διασυνδεθεί υποχρεωτικά και με το ΟΠΣ - ΑΔΕ.

Μέσω της διασύνδεσης των εποπτευουσών αρχών με το ΟΠΣ - ΑΔΕ εκτιμάται ότι θα επιτευχθούν:

- Ο συντονισμός μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εποπτευόντων αρχών καθώς και την παροχή δυνατότητας συνδυασμένων ελέγχων μεικτών κλιμακίων, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι διαρκείς διαφορετικοί έλεγχοι στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων.

- Η εισαγωγή ενιαίου τρόπου προσέγγισης μεταξύ των ελεγκτών με την εισαγωγή υποχρέωσης χρήσης φύλλων ελέγχου καθώς και με την παροχή γνώσης για την υποστήριξη λήψης αποφάσεων κατάλληλων και αναλογικών μέτρων συμμόρφωσης.

- Ο εντοπισμός και η ηλεκτρονική δημοσίευση όλων των νομοθετικών απαιτήσεων, των υποχρεωτικών τεχνικών κανόνων και η παροχή οδηγιών για τον τρόπο εφαρμογής των εν λόγω απαιτήσεων.

- Η διαχείριση της απόδοσης, ο έλεγχος της ποιότητας και η ανταλλαγή πληροφοριών με τις επιχειρήσεις μέσω παροχής σχολίων σχετικά με τους ελέγχους, παρέχοντας ταυτόχρονα στοιχεία απόδοσης για τη χρήση του ΟΠΣ-ΑΔΕ από τους ελεγκτές.

- Η εφαρμογή προληπτικών δράσεων και μηχανισμών αυτοσυμμόρφωσης, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις την ηλεκτρονική πρόσβαση στα αποτελέσματα των ελέγχων τους και παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με διάφορους τρόπους επίτευξης καλύτερης συμμόρφωσης και μείωσης των κινδύνων.

- Η παραγωγή ακριβών στατιστικών στοιχείων για τους ελέγχους που συμβάλλουν στην ανάλυση των αποτελεσμάτων των ελέγχων και τον καλύτερο σχεδιασμό μελλοντικών ελέγχων.

Ο έλεγχος των εγκαταστάσεων

Η πραγματοποίηση των ελέγχων με βάση τα δεδομένα που θα καταχωρούνται στο ΟΠΣ - ΑΔΕ είναι προφανές ότι θα έχει σημαντικό όφελος για τις επιχειρήσεις, οι οποίες ουσιαστικά θα καλούνται να απευθύνονται σε μία «αρχή» και θα ελέγχονται με προτυποποιημένες και ομογενοποιημένες παραμέτρους, καθώς η μεθοδολογία κατάρτισης του προγράμματος ελέγχων των εγκαταστάσεων θα βασίζεται ιδίως σε τέσσερα ειδικά κριτήρια.

Τα κριτήρια αυτά είναι τα εξής:

1. Ο βαθμός κινδύνου που ενέχει κάθε οικονομική δραστηριότητα.

2. Το μέγεθος της οικονομικής δραστηριότητας μιας συγκεκριμένης εγκατάστασης.

3. Το ιστορικό συμμόρφωσης του συγκεκριμένου οικονομικού φορέα ή της εγκατάστασης.

4. Η ύπαρξη συστήματος διαχείρισης κινδύνων ή η έλλειψη αυτού.

Τα κριτήρια για προϊόντα

Αντίστοιχα, η μεθοδολογία κατάρτισης του προγράμματος ελέγχων των προϊόντων θα βασίζεται στον συνδυασμό της σοβαρότητας και της πιθανότητας της βλάβης που το προϊόν δύναται να επιφέρει στην υγεία του καταναλωτή και περιλαμβάνει ιδίως δύο κριτήρια:

α) Τον βαθμό κινδύνου του προϊόντος, ο οποίος προσδιορίζεται με βάση την περιγραφή, τα χαρακτηριστικά και τη σκοπούμενη χρήση του, τον συνολικό χρόνο ζωής του και την ύπαρξη ή μη προειδοποιητικών ετικετών και επισημάνσεων στο προϊόν. Για τον προσδιορισμό του βαθμού κινδύνου θα λαμβάνονται υπόψη πληροφορίες από την αξιολόγηση της συμμόρφωσης για παρόμοια προϊόντα μέσω των διαφόρων ενωσιακών μηχανισμών ανταλλαγής πληροφοριών.

β) Την ομάδα και τον αριθμό των καταναλωτών για τους οποίους προορίζεται το προϊόν. Ιδίως θα εξετάζεται εάν το προϊόν χρησιμοποιείται ή όχι από ευάλωτες ομάδες καταναλωτών.

Όπως προαναφέρθηκε, η χρήση του ΟΠΣ-ΑΔΕ είναι υποχρεωτική για όλες τις εποπτεύουσες αρχές, συνεπώς με την εφαρμογή του νέου πλαισίου, με την ηλεκτρονική πλατφόρμα θα πρέπει υποχρεωτικά να διασυνδεθούν οι εξής εποπτεύουσες αρχές:

1. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

2. Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων

3. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης

4. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή και Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης.

5. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών

6. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας

7. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας

8. Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης

9. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

10. Το Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος, Δόμησης, Ενέργειας και Μεταλλείων (ΣΕΠΔΕΜ)

11. Το Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος

12. Η Ελληνική Αστυνομία

13. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών

14. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες των κατά τόπο Περιφερειών και Περιφερειακών Ενοτήτων

15. Οι αρμόδιες υπηρεσίες των κατά τόπο Δήμων

16. Οι Υπηρεσίες του Λιμενικού Σώματος, στη ζώνη δικαιοδοσίας τους.

17. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων

18. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισμού

19. Οι Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού (ΠΥΤ)

20. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού