Στις 17 Μαρτίου οι αποφάσεις για προσφυγικό - Η ανακοίνωση των ηγετών

Για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής παραπέμφθηκαν οι τελικές αποφάσεις για τις προτάσεις και τα αιτήματα που κατέθεσε η Τουρκία στη μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας, που ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες.
Βάζοντας στο τραπέζι την πρόταση να αποδεχτεί την επιστροφή όλων όσων μεταφέρονται στα ελληνικά νησιά πίσω στην Τουρκία, με αντάλλαγμα την αποστολή αυτόματα στην Ευρώπη αντίστοιχου αριθμού προσφύγων, η Αγκυρα δελέασε τους Ευρωπαίους.

Ωστόσο ζήτησε μεγάλα ανταλλάγματα. Διπλασιασμό της οικονομικής βοήθειας (άλλα τρία δισ. ευρώ), άνοιγμα πέντε κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας (γεγονός που προκάλεσε αντίδραση από Κύπρο-Ελλάδα) αλλά και απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας από τον Ιούνιο, κάτι που θα επιτρέψει στους Τούρκους πολίτες να ταξιδεύουν ελεύθερα στη ζώνη Σένγκεν.

Οι προτάσεις αυτές προκάλεσαν αναδίπλωση από την ΕΕ, που παρέπεμψε για αποφάσεις στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής που έχει προγραμματιστεί για τις 17 Μαρτίου.

Τουσκ: Τελειώνει η παράνομη κίνηση μεταναστών στα Βαλκάνια

Συμφωνήσαμε ότι η ροή προσφύγων από Τουρκία προς Ελλάδα παραμένει μεγάλη και πρέπει να μειωθεί σημαντικά, δήλωσε ο Ντ. Τουσκ μετά τη Σύνοδο Κορυφής.

Την προηγούμενη εβδομάδα η επιστροφή μεταναστών από Ελλάδα σε Τουρκία ήταν η πρώτη κίνηση. Θα στηρίξουμε την Ελλάδα, ώστε να προχωρήσουν οι γρήγορες επαναπροωθήσεις. Παράλληλα χαιρετίζουμε την έναρξη των επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ αλλά και την πρόθεση της Τουρκίας να δεχτεί τους πρόσφυγες που διασώζονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα.

Η παράνομη ροή προσφύγων-μεταναστών στον Δυτικό Βαλκανικό διάδρομο τελειώνει. Η Ελλάδα δεν θα παραμείνει μόνη αλλά θα στηριχτεί με άμεση αποστολή κονδυλίων.

Νταβούτογλου: Δεν ζητάμε περισσότερα για την Τουρκία...

Εφαρμόσαμε τις συμφωνίες, υποστήριξε από την πλευρά του ο Τούρκος πρωθυπουργός, αλλά υποστήριξε ότι οι εξελίξεις στη Συρία οδήγησαν στο να συνεχίζονται οι ροές.

Καταθέσαμε νέες προτάσεις, σημείωσε, και ανταλλάξαμε απόψεις αλλά παράλληλα πήραμε αποφάσεις για να σταματήσουμε την παράνομη ροή. Προτείνουμε για κάθε Σύριο που θα επιστρέφεται από την Ελλάδα στην Τουρκία, ένας να μεταφέρεται από την Τουρκία στην Ευρώπη, ώστε να σταματήσει η παράνομη διακίνηση και να μην πνίγονται άνθρωποι στο Αιγαίο.

Εχουμε 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες και είμαστε περήφανοι που δεν υπάρχουν ρατσιστικά φαινόμενα, παρόλο που υπάρχουν πόλεις που οι Σύροι είναι περισσότεροι από τους Τούρκους. Εχουμε διαθέσει 10 δισ. δολάρια, υποστήριξε και ελπίζουμε ότι οι προτάσεις μας θα οδηγήσουν σε μείωση των ροών. Θέλουμε απελευθέρωση της βίζας για τους Τούρκους και χαιρόμαστε που εξετάζεται αυτό να γίνει ως τον Ιούνιο.

Είναι σημαντικό να το δούμε αυτό ως πακέτο της διαδικασίας ένταξης. Γι' αυτό ζητούμε να ανοίξουν πέντε νέα κεφάλαια της διαπραγμάτευσης για την ένταξη αλλά και να δοθούν τρία επιπλέον δισεκατομμύρια ευρώ, όχι για την Τουρκία αλλά για τους πρόσφυγες, είπε και επιτέθηκε στη Ρωσία για τις επιθέσεις που πραγματοποιεί στη Συρία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Τούρκος πρωθυπουργός αρνήθηκε ότι υπάρχει θέμα ελευθερίας του Τύπου στη χώρα του...

Γιούνκερ: Εχουμε συμφωνία επί της αρχής

Καταλήξαμε σε μια συμφωνία επί της αρχής, ότι η Τουρκία θα δεχτεί την επιστροφή μεταναστών από τα ελληνικά νησιά. Είναι πραγματική αλλαγή παιχνιδιού. Κάνοντάς το αυτό θα σπάσουμε τις δουλειές των διακινητών καθώς ο μόνος τρόπος για να έρθει κανείς στην Ευρώπη θα είναι ο νόμιμος.

Χρειάζεται περισσότερη συζήτηση και θα οριστικοποιήσουμε τις λεπτομέρειες το επόμενο 10ήμερο. Η Κομισιόν ήδη εκταμιεύει πόρους για τη βοήθεια της Τουρκίας.

Η Ελλάδα χρειάζεται τη βοήθειά μας περισσότερο από ποτέ, τόνισε ο επικεφαλής της Κομισιόν. Είναι σημαντικό να προχωρήσει η μετεγκατάσταση.

Μέρκελ: Χρειάζεται περισσότερη συζήτηση

Πρέπει να βοηθήσουμε την Ελλάδα να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα και να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση. Χρειάζεται να προχωρήσει στο 100% η καταγραφή προσφύγων-μεταναστών, δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος μετά τη Σύνοδο Κορυφής.

Συζητήσαμε το σχέδιο συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας. Υπήρξε πρόοδος και ενημερωθήκαμε για τα σημεία αυτά. Η αποστολή του ΝΑΤΟ έχει ξεκινήσει και αυτό είναι σημαντικό σημείο, πρόσθεσε.

Παράλληλα τάχθηκε υπέρ των προτάσεων που κατέθεσε η Τουρκία και προβλέπουν την επιστροφή όλων των προσφύγων-μεταναστών που θα περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα, προκειμένου να διαμοιραστούν από τη γείτονα στην Ευρώπη, ενώ δεν έδειξε να προβληματίζεται και από το αίτημα της Αγκυρας για επιπλέον βοήθεια ύψους 3 δισ. ευρώ.

Μας απασχόλησε και το πώς θα χτυπήσουμε το κύκλωμα διακινητών. Το σχέδιο να επιστρέφουν οι πρόσφυγες από την Ελλάδα στην Τουρκία και σε αναλογία ένα προς ένα να μεταφέρονται στην Ευρώπη είναι σημαντικό, γιατί θα σταματήσει την παράνομη μετακίνηση, εκτίμησε. Είναι σημαντικό βήμα και θα το συζητήσουμε ώστε να καταλήξουμε σε αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής της 17ης Μαρτίου.

Η Τουρκία δήλωσε ότι επιθυμεί να ανοίξουν και άλλα κεφάλαια στην ενταξιακή πορεία, αλλά χρειάζεται και άλλος χρόνος για να συζητηθούν αυτά τα θέματα όπως και αυτό της απελευθέρωσης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, πρόσθεσε. Κάποιες χώρες δήλωσαν ότι πρέπει να ενημερωθούν τα κοινοβούλιά τους, σημείωσε.

Ξεκαθάρισε ότι στο θέμα του ανοίγματος ενταξιακών κεφαλαίων υπάρχουν ενστάσεις στην Κύπρο, η οποία ήδη είναι σε διαδικασία συζητήσεων με την τουρκοκυπριακή πλευρά.

Όπως εκτίμησε η καγκελάριος, η επιχείρηση του ΝΑΤΟ δεν μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των παράνομων προσφυγικών ροών και γι' αυτό έχει σημασία να συζητηθούν οι προτάσεις που κατέθεσε η Τουρκία.

Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η Γερμανία είναι ενάντια στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αρκέστηκε να μιλήσει για την ανάγκη συζήτησης και τη συνεργασία.

Η ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν να δουλέψουν στη βάση αρχών που προβλέπουν:

-να επιστραφούν όλοι οι νέοι παράτυποι μετανάστες που περνούν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά με το κόστος να καλύπτεται από την ΕΕ

-να επανεγκαθίσταται, για κάθε Σύρο που επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος από την Τουρκία προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ, εντός του πλαισίου των υφιστάμενων δεσμεύσεων

-να επιταχυνθεί η εφαρμογή του οδικού χάρτη για την απελευθέρωση της βίζας με όλα τα κράτη μέλη, με σκοπό την άρση των προϋποθέσεων χορήγησης βίζας για τους Τούρκους πολίτες το αργότερο μέχρι το τέλος Ιουνίου 2016

-να επιταχυνθεί η εκταμίευση των αρχικώς κατανεμόμενων 3 δισ. ευρώ, για να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση μιας πρώτης σειράς έργων πριν το τέλος Μαρτίου και να αποφασιστεί η επιπλέον χρηματοδότηση για τον Μηχανισμό Προσφύγων για τους Σύρους

-να προετοιμαστεί η απόφαση για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις όσο το δυνατόν συντομότερα, 'χτίζοντας' πάνω στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου 2015

-να εργαστούν με την Τουρκία σε οποιαδήποτε κοινή προσπάθεια για τη βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών εντός της Συρίας ,που θα μπορούσε να επιτρέψει ο εγχώριος πληθυσμός και οι πρόσφυγες να ζουν σε περιοχές που θα είναι πιο ασφαλείς.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα προχωρήσει αυτές τις προστάσεις και θα επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες με την τουρκική πλευρά πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου.

Αυτή η εργασία θα σέβεται την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία.

Οι επικεφαλής των κρατών ή κυβερνήσεων της ΕΕ συζήτησαν επίσης με τον Τούρκο πρωθυπουργό την κατάσταση των Μέσων Ενημέρωσης στην Τουρκία.

2. Οι επικεφαλής κρατών ή κυβερνήσεων επιπλέον υπενθύμισαν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη συνεδρίαση της 18-19 Φεβρουαρίου, αποφάσισε να επιστρέψει σε μια κατάσταση όπου όλα τα μέλη της περιοχής Σένγκεν εφαρμόζουν πλήρως τον Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των θαλάσσιων συνόρων, και να τερματίσουν την προσέγγιση της άμεσης χορήγησης άδειας (wave-through). Οι παράτυπες ροές μεταναστών στη Δυτική Βαλκανική οδό έχουν πλέον φτάσει στο τέλος.

3. Για να γίνει αυτό βιώσιμο, απαιτούνται δράσεις σύμφωνα με τις ακόλουθες γραμμές:

α) να σταθούμε στο πλευρό της Ελλάδας, σε αυτή τη δύσκολη στιγμή, και να κάνουμε ότι μπορούμε για να βοηθήσουμε στη διαχείριση της κατάστασης που έχει προκύψει ως συνέπεια της εξέλιξης αυτής. Αυτή είναι μια συλλογική ευθύνη της ΕΕ που απαιτεί ταχεία και αποτελεσματική κινητοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων και πόρων της ΕΕ και των συνεισφορών των κρατών μελών.

β) να παράσχουμε μια άμεση και αποτελεσματική απάντηση στην πολύ δύσκολη ανθρωπιστική κατάσταση η οποία αναπτύσσεται ταχύτατα στην περιοχή. Θα παρασχεθεί επειγόντως έκτακτη στήριξη από την Κομισιόν, σε στενή συνεργασία με την Ελλάδα, άλλα κράτη μέλη και μη κυβερνητικούς οργανισμούς στη βάση μιας αξιολόγησης, από την Κομισιόν και την Ελλάδα, των αναγκών και ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης και ανταπόκρισης. Στο πλαίσιο αυτό οι επικεφαλής των κρατών ή κυβερνήσεων θα καλωσορίσουν την πρόταση της Κομισιόν για την παροχή έκτακτης στήριξης εντός της ΕΕ και θα ζητήσουν από το Συμβούλιο να την υιοθετήσει πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου, επεκτείνοντας έτσι το εύρος των οικονομικών εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν· καλούν την αρχή του προϋπολογισμού να λάβει όποια απαραίτητα ακόλουθα μέτρα

γ) να παράσχουν περαιτέρω βοήθεια στην Ελλάδα στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, περιλαμβανομένων αυτών με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία, και στην διασφάλιση της σωστής λειτουργίας των hotspots, με 100% ταυτοποίηση, καταγραφή και ελέγχους ασφαλείας, και στην παροχή επαρκών δυνατοτήτων υποδοχής. Η Frontex θα προχωρήσει σε επιπλέον έκκληση για εθνικούς έκτακτους υπάλληλους (guest officers) όσο το δυνατόν συντομότερα και όλα τα κράτη μέλη πρέπει να απαντήσουν πλήρως το αργότερο μέχρι την 1η Απριλίου. Η Europol θα αναπτύξει ταχύτατα έκτακτους υπαλλήλους σε όλα τα hotspots για να ενισχύσει τους ελέγχους ασφαλείας και για να στηρίξει τις Ελληνικές αρχές στη μάχη κατά των διακινητών

δ) να βοηθήσουν την Ελλάδα στη διασφάλιση μιας συνολικής, μεγάλης κλίμακας και fast-track επιστροφής στην Τουρκία όλων των παράτυπων μεταναστών που δεν χρειάζονται διεθνή προστασία, με βάση τη συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας-Τουρκίας και, από την 1η Ιουνίου, της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας.

ε) να επιταχύνουν ουσιαστικά την εφαρμογή της μετεγκατάστασης ώστε να ελαφρυνθεί το βαρύ φορτίο που τώρα βαρύνει την Ελλάδα. Η EASO θα απευθύνει επιπλέον πρόσκληση για εθνική τεχνογνωσία για στήριξη του Ελληνικού συστήματος ασύλου και όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να απαντήσουν ταχύτατα και πλήρως. Τα κράτη μέλη καλούνται επίσης να παράσχουν περισσότερες τοποθεσίες για μετεγκατάσταση, ως επείγον ζήτημα. Η Επιτροπή θα αναφέρεται σε μηνιαία βάση στο Συμβούλιο για την εφαρμογή των δεσμεύσεων μετεγκατάστασης.

στ) να συνεχιστεί η στενή συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ των Δυτικών Βαλκανίων και να παρασχεθεί η όποια απαραίτητη βοήθεια

ζ) να εφαρμοστούν οι υφιστάμενες δεσμεύσεις μετεγκατάστασης και να συνεχιστεί η εργασία επί ενός αξιόπιστου εθελοντικού προγράμματος ανθρωπιστικής εισδοχής με την Τουρκία.

η) να ληφθούν όποια απαραίτητα μέτρα άμεσα σε ότι αφορά οποιεσδήποτε νέες οδούς που θα ανοίξουν και να ενταθεί η μάχη κατά των διακινητών

θ) να προχωρήσουν, ως ζήτημα προτεραιότητας, όλα τα στοιχεία του οδικού χάρτη της Κομισιόν για την επιστροφή στη Σένγκεν, ώστε να τερματιστούν οι προσωρινοί εσωτερικοί συνοριακοί έλεγχοι και να επανέλθει η κανονική λειτουργία της περιοχής Σένγκεν πριν το τέλος του έτους.

Το έγγραφο αυτό δεν καθιερώνει νέες δεσμεύσεις από τα κράτη-μέλη σε ό,τι αφορά στη μετεγκατάσταση και επανεγκατάσταση.

4. Αυτά είναι επείγοντα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στο πλαίσιο της παρούσας κατάστασης στο έδαφος και θα πρέπει να διατηρούνται υπό αναθεώρηση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επιστρέψει στον φάκελο της μετανάστευσης με όλες τις πτυχές του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου, ώστε να παγιωθεί περαιτέρω η κοινή ευρωπαϊκή εφαρμογή της συνολικής μεταναστευτικής στρατηγικής μας.