Την πολιτική της κυβέρνησης ενόψει της Συνόδου Κορυφής περιέγραψε ο πρωθυπουργός από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για «πολιτικό έλλειμμα» της Ευρώπης που αναδείχτηκε από την προσφυγική κρίση. Μίλησε για την «ελάχιστη συνεννόηση» που επετεύχθη στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών αλλά παράλληλα τόνισε ότι η ρητορική της ΝΔ στο θέμα των «κλειστών κέντρων» είναι παρόμοια με αυτή της ακροαριστεράς στη Γερμανία.
Σε ότι αφορά το καυτό θέμα της διαπραγμάτευσης επιτέθηκε στο ΔΝΤ σημειώνοντας ότι εκφράζει ενστάσεις ακόμα και για στοιχεία του παρελθόντος, όπως το πρωτογενές πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ που επετεύχθη το 2015 και το οποίο αμφισβητεί. Εξέφρασε την άποψη ότι αυτό αποτελεί «πολιτική διαφωνία επί της συμφωνίας». Όπως μάλιστα είπε η Αθήνα βρίσκεται πολύ κοντά με τους Ευρωπαϊους και σύντομα «θα κληθούν όλοι σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο να που αν στηρίζουν τα συμφωνηθέντα».
Ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης θα προσέλθει με σταθερές τις θέσεις για να μην κοπούν οι κύριες συντάξεις και θα διεκδικήσει μετά την «Ιθάκη» της που είναι η μείωση του χρέους σε όρους «καθαρής παρούσας αξίας».
Επιτέθηκε στη διαπλοκή που «παίζει τα ρέστα της», σημειώνοντας πώς για άλλη μια φορά μετά το δημοψήφισμα και τις εκλογές του Σεπτέμβρη θα χάσει.
Δοκιμάζονται οι αντοχές της Ευρώπης
«Είμαστε στο μέσο μιας κρίσης που διαρκώς οξύνεται και δοκιμάζει τις αντοχές της Ευρώπης, αλλάζοντας τα δεδομένα», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο Δυτικός κόσμος βλέπει ότι υπάρχουν επιπτώσεις από τις άλογες επιλογές στη Μέση Ανατολή. Η υποδαύλιση πολεμικών συγκρούσεων και η διάλυση ολόκληρων κρατών είχε αποτέλεσμα στην αστάθεια σε αυτά τα κράτη. Σήμερα η Ευρώπη συνειδητοποιεί ότι οι συνέπειες φτάνουν ως τον πυρήνα της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης στην οποία αναδεικνύονται οι εγγενείς αδυναμίες με κύριο το πολιτικό έλλειμμα, σημείωσε.
Η Ευρώπη δεν βρίσκεται σε νευρική κρίση γιατί δεν μπορεί να εντάξει τους πρόσφυγες (έρευνες δείχνουν ότι μεσοπρόθεσμα οι χώρες του Βορρά θα είχαν οφέλη από την ένταξη εκατομμυρίων προσφυγών, ειδικά αυτών με το προφίλ των Σύριων που είναι μεσαίας-ανώτερης τάξης) αλλά για λόγους πολιτικής αδυναμίας. Οι πολιτικές λιτότητες εξέθρεψαν το τέρας της ακροδεξιάς, τόνισε.
Σύγκρουση ιδεών
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό η διεύρυνση της Ευρώπης προς την κεντρική-ανατολική Ευρώπη ήταν υψηλού ρίσκου. Τώρα η ΕΕ των 28 διαπραγματεύεται με κυβερνήσεις χωρών με ακροδεξιές και λαϊκιστικές θέσεις.
Η σύγκρουση των ιδεών θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης και ενδεχομένως να αλλάξει την ίδια τη δομή της.
Η Ευρώπη σήμερα συντρίβεται ανάμεσα στη λιτότητα και τα κλειστά σύνορα. Κρατά ανοικτά τα σύνορα στη λιτότητα και κλειστά στους ανθρώπους που ψάχνουν σανίδα σωτηρίας. Κρατά μια στάση που σύντομα θα αποδειχτεί ότι οδηγεί σε αδιέξοδο, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Αποδείξαμε ότι στην Ευρώπη σε σέβονται όταν έχεις δική σου φωνή όχι όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις και όπως μας υποδεικνύει η ΝΔ. Είμαστε σε συνεχή αντιπαράθεση με την τυφλή και κλειστή Ευρώπη.
Η αλληλεγγύη στην ΕΕ και η υπεράσπιση αξιών δεν μπορεί να τελειώνει εκεί που αρχίζουν οι δημοσκοπικές μετρήσεις. Η προσφυγική κρίση δεν διαιρεί χώρες, αλλά αντιπαραθέτει ιδέες και πολιτικές. Χρειάζεται η Ευρώπη να αλλάξει πορεία. Για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικοί συσχετισμοί στην Ευρώπη.
Δεν μπορούμε να σηκώσουμε όλο το βάρος
Ως χώρα εμπροσθοφυλακής αναδείξαμε το ανθρώπινο πρόσωπο της Ευρώπης. Θα συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση, θα συνεχίσουμε να σώζουμε ζωές. Αυτή είναι η υποχρέωσή μας απέναντι στο πολιτισμό και τις αξίες μας.
Ωστόσο μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της Ευρώπης. Είμαστε η μόνη χώρα που εφαρμόζει τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι χώρες της βαλκανικής διαδρομής.
Στη Σύνοδο θα διεκδικήσουμε την ισότιμη κατανομή των προσφύγων σε όλη την Ευρώπη, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Η εθνική αναδίπλωση στο προσφυγικό είναι δημιούργημα του νεοφιλελευθερισμού, εκτίμησε ο πρωθυπουργός. Η αντίφαση «εθνική κυριαρχία έναντι του ανθρώπου όχι έναντι του κεφαλαίου» εξηγεί τη στάση των χωρών του Βιζενγκραντ.
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα η χώρας μας που βρίσκεται λόγω γεωγραφικής θέσης στο επίκεντρο και παράλληλα βιώνοντας την οικονομική κρίση παλεύει και υπερασπίζεται αξίες. Παλεύει για να επιστρέψει στον ορθό λόγο η Ευρώπη.
Τι κερδίσαμε στην προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής
Στο πρόσφατο συμβούλιο επιφυλαχτήκαμε να δώσουμε τη συναίνεσή μας αν δεν άλλαζαν τα συμπεράσματα ώστε να επιβεβαιωθεί η ακεραιότητα της Σένγκεν και το ότι δεν είναι αποδεκτές οι μονομερείς ενέργειες, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Εντάξαμε στα Συμπεράσματα τα δυο αυτά στοιχεία απειλώντας με βέτο. Η στάση αυτή ενεργοποίησε συμμαχίες εντός της ΕΕ και είχε ως αποτέλεσμα να απομονωθούν οι χώρες που εν συνεχεία προχώρησαν σε αυτές τις ενέργειες.
Οι ενέργειές τους αυτές καταδικάστηκαν άμεσα από την πλειοψηφία των κρατών και την Κομισιόν. «Δεν απομονώθηκε η Ελλάδα», τόνισε ο πρωθυπουργός και επιτέθηκε στον υπουργό Εξωτερικών της Αυστρίας για τη στάση του, ενώ έκανε ειδική αναφορά στη διακήρυξη των 90 αυστριακών διανοουμένων που άσκησαν κριτική στη χώρα τους.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός επιτεύχθηκε το να μην απομονωθεί η χώρα και να σταματήσει η συζήτηση για την αποπομπή της Ελλάδας από τη ζώνη Σένγκεν. Γιατί ξεκίνησε αυτή η συζήτηση; πιθανόν για να συγκαλύψει προαποφασισμένες κινήσεις όπως το κλείσιμο των συνόρων.
Τι ζητάμε στην Σύνοδο Κορυφής της Δευτέρας
Με την Ευρώπη που κλείνει τα μάτια, την καρδιά και τα σύνορα είμαστε σε αντιπαράθεση στην πράξη, είπε ο πρωθυπουργός. «Ο ελληνικός λαός και η πολιτεία ανέδειξαν το ανθρώπινο πρόσωπο της Ευρώπης. Εδωσαν υπόσταση στις αξίες μας». Θα συνεχίζουμε να σώζουμε ανθρώπινες ζωές και να δίνουμε τροφή και ασφάλεια σε κατατρεγμένους ανθρώπους. Δεν είναι εκπλήρωση των υποχρεώσεών μας, είναι υποχρέωση απέναντι στις αξίες μας.
Θα συνεχίσουμε να δίνουμε από το υστέρημα μας σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη αλλά είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα να σηκώσει όλο το βάρος της Ευρώπης και μάλιστα σε συνθήκες απαρέγκλιτης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Είναι απολύτως σαφές ότι αξίες που περιλαμβάνονται στις ιδρυτικές συνθήκες της Ενωσης όπως η αλληλεγγύη δεν πρέπει να τις υπερασπιζόμαστε αλλά και να απαιτούμε την υλοποίησή τους. Θα διεκδικήσουμε αυτό να γίνει πράξη στην επόμενη Σύνοδο.
Αυτό χρειάζεται και μια συνεννόηση έστω στα «ελάχιστα» με τις πολιτικές δυνάμεις εντός χώρας, κάτι που επετεύχθη στην Σύνοδο των Αρχηγών.
Η θέση μας συμπυκνώνεται στο τρίπτυχο: αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, προσπάθεια μείωσης των ροών από την Τουρκία και χτύπημα των διακινητών και δίκαιη κατανομή ευθυνών μέσα στην ΕΕ με «συνέπειες» για όσους δεν τηρούν κοινές αποφάσεις.
Η αξιωματική αντιπολίτευση
Η ΝΔ αποδέχτηκε, και είναι θετικό, την ελάχιστη συμφωνία αλλά εκτός Προεδρικού Μεγάρου προσπάθησε να διαστρεβλώσει γεγονότα, ειδικά για τα κλειστού τύπου κέντρα, σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο πυρήνας της ρητορικής αυτής είναι ταυτόσημος με την ρητορική της ακροδεξιάς στη Γερμανία απέναντι στη Μέρκελ που δεν έκλεισε τα σύνορα. Υπάρχει μια αντίφαση για τον Κ. Μητσοτάκη. Δεν μπορεί να παριστάνει τον ευρωπαίο και ταυτόχρονα να προσπαθεί να συγκεράσει τις θέσεις του αντιπροέδρου του και ακροδεξιών φωνών στη ΝΔ.
Προαναχωρησιακά κέντρα λειτουργούν εδώ και πέντε μήνες αλλά δεν μπορεί να γίνουν φυλακές ανθρώπων που δεν έχουν διαπράξει αδίκημα. Θα χρησιμοποιηθούν με εξαιρετική φειδώ και μέριμνα ώστε οι επιστροφές στη χώρα τους να γίνονται με ταχύτητα και ασφάλεια.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό η συμφωνία για επιστροφή μεταναστών στην Τουρκία θα είναι βασικό αντικείμενο των συζητήσεων στην Σμύρνη.
Ο δρόμος για τους πρόσφυγες δεν πρέπει να είναι μέσα από τους διακινητές και τα νερά του Αιγαίου. Πρέπει να είναι απευθείας από την Τουρκία, είπε ο πρωθυπουργός.
Οριακή η κατάσταση
Χρειάζεται ρεαλισμός για να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Στην Ελλάδα κερδίζουμε την μάχη. Δεν έχει υπερισχύσει η ρητορική της Χρυσής Αυγής. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτή τη μάχη της ηγεμονίας.
Θα κάνουμε το καθήκον μας αλλά δεν θα γίνουμε «αποθήκη ψυχών». Εχουμε 30.000 πρόσφυγες και μετανάστες και δουλεύουμε για να καλύψουμε τις ανάγκες τους αλλά και για να καλύψουμε τις ανάγκες για επιπλέον 20.000.
Εφόσον η Ειδομένη είναι κλειστή και οι ροές παραμένουν πρέπει να γίνει σαφές ότι η άμεση έναρξη διαδικασίας μετεγκατάστασης σε άλλες χώρες είναι απολύτως επείγουσα. «Όχι απλώς ότι είναι επείγουσα αλλά ότι θα ξεκινήσει άμεσα».
Πρέπει να μειωθούν οι ροές από την Τουρκία, σημείωσε. Γνωρίζουμε όμως ότι η πλήρη μείωση των ροών θα επέλθει μόνο αν σταματήσει η σύγκρουση στη Συρία.
Η γεωστρατηγική σημασία της χώρας
Για να αξιοποιήσουμε τη γεωστρατηγική μας θέση χρειάζεται σχέδιο. Εχουμε δώσει δείγματα γραφής με τις τριμερείς επαφές, το άνοιγμα στο Ιραν και άλλες χώρες. Αλλά θα πρέπει να διασφαλιστεί η κοινωνική συνοχή και να τελειώσει η κρίση που μαστίζει τον τόπο εδώ και έξι χρόνια.
Οι συνθήκες είναι δύσκολες αλλά με αυτοπεποίθηση συνεχίζουμε τη δύσκολη προσπάθεια να προχωρήσουμε την ανακατανομή των βαρών της κρίσης. Η πορεία αυτή δεν θα γίνει σε συνθήκες γαλήνης αλλά σε πλαίσιο μεγάλων συγκρούσεων με το κατεστημένο και τη διαπλοκή που χάνουν τα προνόμιά τους. Η σύγκρουση αυτή έχει ξεκινήσει αλλά δεν θα κερδίσουν αυτοί που κέρδιζαν πάντα. Θα κερδίσει ο ελληνικός λαός, ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός.
Εφαρμόζουμε δύσκολη συμφωνία προϊόν εκβιασμού και συμβιβασμού. Μια συμφωνία δύσκολη που όμως δεν θυμίζει τις οριζόντιες μειώσεις στις συντάξεις του κου Σαμαρά, τις μαζικές απολύσεις στο Δημόσιο του κου Μητσοτάκη και το καταστροφικό PSI του κου Βενιζέλου.
Η συμφωνία με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης ανοίγει το δρόμο για τη μείωση του χρέους σε όρους παρούσας αξίας, μια συμφωνία που έχει «Ιθάκη». Που θα επιτρέψει την επιστροφή του waiver και την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE.
Θα κληθούν όλοι να σεβαστούν τη συμφωνία
Η πρώτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σύντομα και θα ολοκληρωθεί παρά την παρελκυστική τακτική του ΔΝΤ. Θα ολοκληρωθεί γιατί υπάρχει σύγκλιση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σύγκλιση και όχι προσαρμογή στα όσα θέλουν, τόνισε.
Οπως είπε η σύγκλιση αφορά και το δημοσιονομικό κενό αλλά το ΔΝΤ προβάλει τις δικές του αυθαίρετες απαιτήσεις. Για παράδειγμα, ενώ το 2015 έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ αντί για έλλειμμα 0,25%, το Ταμείο επιμένει για πρωτογενές έλλειμμα 0,6%. Οι αριθμοί όμως είναι αριθμοί. Δεν μπορεί να έχεις λάθος εκτιμήσεις για αυτά που έχουν ήδη γίνει.
Η διαφωνία του ΔΝΤ με τους αριθμούς σημαίνει διαφωνία με το ίδιο το πρόγραμμα που συμφωνήσαμε. Είναι διαφωνία πολιτική και θα κληθεί η ΕΕ σε ανώτατο δυνατό επίπεδο να επιβάλει ότι θα σεβαστούν όλα τα μέρη τη συμφωνία που υπεγράφη.
Ο πρωθυπουργός έκανε μεγάλη αναφορά στο παράλληλο πρόγραμμα. Παράλληλα σημείωσε ότι είναι εύλογο να υπάρχουν αντιδράσεις σε επιμέρους πτυχές της συμφωνίας. Τις αντιμετωπίζουμε με κατανόηση «δεν ποινικοποιούμε τις αντιδράσεις». Θα φέρουμε διάταξη που θα αποποινικοποιεί, θα σταματήσουν τα αγροτοδικία και τα μαθητοδικία. Οι ομάδες που διεκδικούν για εμάς είναι σύμμαχος.
Στις συναντήσεις μας με τους αγρότες μιλήσαμε ειλικρινά είπε ο πρωθυπουργός.
Επιμένουμε για τις συντάξεις
Η κυβέρνηση θα προσέλθει στην τελική διαπραγμάτευση με τη θέση της ότι δεν πρέπει να κοπούν οι τρέχουσες συντάξεις ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός και όπως είπε οι διαρκείς επιθέσεις της διαπλοκής και των συμφερόντων δεν θα αποθαρρύνουν την κυβέρνηση.
Δεν θα υλοποιήσουν τα σχέδιά τους
Επίθεση έκανε ο Αλέξης Τσίπρας και στη διαπλοκή. Τα μέσα της διαπλοκής παίζουν για τρίτη συνεχόμενη φορά «τα ρέστα τους», υποστήριξε ο πρωθυπουργός (μετά το δημοψήφισμα και τις εκλογές) αλλά «θα χάσουν».
Είχαν βάλει στόχο να ρίξουν την κυβέρνηση στο δημοψήφισμα και στις κάλπες του Σεπτέμβρη. Τώρα βάζουν στόχο να ρίξουν την κυβέρνηση ενόψει της πρώτης αξιολόγησης για να προστατεύσουν τα συμφέροντα και τα δάνεια τους. Η κυβέρνηση θα περάσει τον κάβο της αξιολόγησης χωρίς να διαιρέσει την κοινωνία και χτίζοντας την προοπτική εξόδου από την κρίση.
Υπάρχει αναστάτωση, είπε, γιατί δεν κρύβουμε τα Cd στα συρτάρια, τα δίνουμε στη δικαιοσύνη. Υπάρχουν αντιδράσεις αλλά θα προχωρήσουμε άμεσα στο διαγωνισμό για τα κανάλια. Συνεχίζουμε έναν αγώνα μέσα στην κοινωνία. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και θα παραμείνει η αριστερή συνείδηση της κυβέρνησης, τόνισε ο πρωθυπουργός.
* Το πλήρες κείμενο της ομιλίας Τσίπρα δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη «Συνοδευτικό Υλικό»