Νομοθετικές παρεμβάσεις που να επιτρέπουν τη διαγραφή μέρους του χρέους που έχουν χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε πιστωτικά ιδρύματα και Δημόσιο, ζητούν οι τράπεζες, πριν τεθούν οι στόχοι τριετίας για τη μείωση των προβληματικών δανείων και την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους.
Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures - NPEs) των τραπεζών επί δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανέρχονται σήμερα σε περίπου 20,7 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 8,7 δισ. ευρώ αφορούν σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (σ.σ. δάνεια κάτω του 1 εκατ. ευρώ).
Πρόκειται για την υποκατηγορία χορηγήσεων με τις χειρότερες επιδόσεις καθώς τα NPEs φθάνουν έως και το 80% των χορηγηθέντων δανείων. Με δεδομένο, δε, ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανέρχονται σε περίπου 600 χιλιάδες, το βάθος και η διασπορά του προβλήματος είναι τέτοια που απαιτείται ενιαία αντιμετώπιση.
Άλλωστε, για προβληματικά δάνεια ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ (σ.σ. άνω του 1 εκατ. ευρώ) εμπλέκονται περισσότερες από μία τράπεζες. Αν συνυπολογισθούν, τέλος, και οι οφειλές που έχουν οι παραπάνω επιχειρήσεις προς εφορία και ταμεία, η προσπάθεια ξεχωριστής ρύθμισης για καθεμία εξ αυτών μοιάζει ανέφικτη.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, ο μόνος τρόπος για να φανεί πόσες από τις παραπάνω εταιρείες είναι βιώσιμες, είναι να τρέξει καμπάνια από τις τράπεζες, η οποία θα εμπεριέχει ένα ισχυρό δέλεαρ άφεσης χρέους, τόσο από τα πιστωτικά ιδρύματα, όσο και από το Δημόσιο.
Στο πλαίσιο αυτό οι τράπεζες προτείνουν να υπάρξουν αλλαγές στον νόμο Δένδια, που να επιτρέπουν την οριζόντια διαγραφή απαιτήσεων που έχουν τράπεζες, εφορία και ταμεία για εκείνες από τις επιχειρήσεις οι οποίες θα φανούν συνεπείς στην αποπληρωμή του εναπομείναντος ρυθμισμένου χρέους.
«Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, το εγχείρημα ανάκτησης των παραπάνω προβληματικών δανείων θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, καθώς λόγω του πλήθους των περιπτώσεων και της μικρής αξίας των εξασφαλίσεων, δεν είναι δόκιμο να επιχειρηθούν tailor made ρυθμίσεις», αναφέρει στέλεχος τράπεζας.
Καμπανάκι για τους στόχους!
Σε αυτή την περίπτωση θα είναι αδύνατο να τεθούν και φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε βάθος τριετίας, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν λίγο κάτω από το 20% των συνολικών προβληματικών δανείων. Αν προστεθούν και οι δυσκολίες που υπάρχουν λόγω του νόμου Κατσέλη, το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων που εμφανίζει προβλήματα αποτελεσματικής ρύθμισης φθάνει στα 35 δισ. ευρώ!
Ζητείται αλλαγή του πλαισίου για άφεση χρέους
Οι τράπεζες επιδιώκουν, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπάρξουν τροποποιήσεις του νόμου Δένδια στην κατεύθυνση που αρχικά επεδίωκε η τότε κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ αλλά υπαναχώρησε μπροστά στις αντιδράσεις της Τρόικας.
Αρχική πρόθεση του τότε υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Ν. Δένδια ήταν να υπάρξει μια οριζόντια μείωση του χρέους σε όσες επιχειρήσεις έμπαιναν στη ρύθμιση και εμφανίζονταν συνεπείς. Εφόσον οι τράπεζες δέχονταν, για παράδειγμα, να διαγράψουν το 30% των απαιτήσεών τους, το Δημόσιο με τη σειρά του (σ.σ. εφορία και ταμεία) θα διέγραφε ίσο μέρος των απαιτήσεών του από ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Η αντίδραση της Τρόικας οδήγησε στο να προβλέπεται μόνο διαγραφή των προσαυξήσεων, αντί η κυβέρνηση να διαπραγματευθεί τη δυνατότητα άφεσης χρέους είτε για μικρότερη μάζα δανείων (π.χ. μόνο για τα δάνεια σε πολύ μικρές επιχειρήσεις), είτε με χαμηλότερο συντελεστή.
Τώρα κυβέρνηση και εποπτική αρχή μπορούν να ζυγίσουν, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, το βάρος και τα οφέλη σε Δημόσιο και τράπεζες από μια τέτοια κίνηση και να επανεξετάσουν τη χορήγηση γενναιόδωρων κινήτρων, ώστε να υπάρξει αποτελεσματική ρύθμιση χρεών μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα οι καμπάνιες που τρέχουν οι τράπεζες ή τα υπό ειδική εκκαθάριση πιστωτικά ιδρύματα για ρυθμίσεις χρεών μικρομεσαίων επιχειρήσεων προβλέπουν διαγραφή μέρος των εξωλογιστικών τόκων και όχι του κεφαλαίου.