Εφορία: Αυγατίζουν τα έσοδα, φουσκώνουν και τα... «φέσια»

Δισεκατομμύρια πάνε κι έρχονται. Περνάνε πάνω από τα κεφάλια των φορολογουμένων, που αφήνουν χοντρικά ένα δισεκατομμύριο απλήρωτων φόρων κάθε μήνα. Κοντά στα 13,5 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών -φρέσκων- μόνο στη διάρκεια του 2015.

Από την άλλη, πέρυσι συνέβη το απίθανο. Τα φορολογικά έσοδα όχι μόνο έπιασαν τους στόχους αλλά εμφάνισαν και υπέρβαση κατά 700 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, συμβάλλοντας δραστικά στη μεταμόρφωση του πρωτογενούς ελλείμματος 0,25% του ΑΕΠ, στο οποίο στόχευε το Μνημόνιο, σε πρωτογενές πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ, όπως ακούσαμε από τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.

Το συμπέρασμα το οποίο αβίαστα προκύπτει είναι ότι το μέγεθος της υπερφορολόγησης είναι τέτοιο, ώστε ακόμα και εάν μένουν απλήρωτοι φόροι ένα δισεκατομμύριο ευρώ κάθε μήνα, τα ταμεία του δημοσίου γεμίζουν. Εύλογα έρχεται και το ερώτημα: αν μειώνονταν οι φόροι, σταδιακά και με μέτρο, αν παράλληλα προχωρούσε εκείνο το εκκρεμές σενάριο διεύρυνσης της φορολογικής βάσης με το πλαστικό χρήμα, μήπως τα πράγματα και για τα δημόσια ταμεία και για την κοινωνία θα ήταν καλύτερα;

Το ερώτημα παραμένει έωλο και μάλλον ανεδαφικό, σε συνθήκες Μνημονίου. Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να αυξήσει κι άλλο τα φορολογικά έσοδα, πειράζοντας εκ νέου κλίμακες και συντελεστές φόρου στη φορολογία εισοδήματος, προκειμένου να προκύψουν φέτος επιπλέον 150 εκατ. ευρώ.

Στο δεδομένο συγκρουσιακό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην κοινωνία, είναι απορίας άξιο πώς θα πλασαριστεί πολιτικά ένα τέτοιο εγχείρημα. Ακόμα κι αν υπάρξουν κάποιες μειώσεις επιβαρύνσεων στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια (κάτω από 10.000-15.000 ευρώ), πάλι θα πρέπει να υπάρξουν μεγάλες επιβαρύνσεις για τις υψηλότερες εισοδηματικά τάξεις συμπιέζοντας τη φοροδοτική τους ικανότητα και οδηγώντας ενδεχομένως σε νέα διεύρυνση των απλήρωτων φόρων.

Το τι ακριβώς θα γίνει, θα ξεκαθαρίσει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να ανοίξει τα χαρτιά της και για τις αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος (εξετάζεται ενιαία κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια και εισοδήματα από ελευθέρια επαγγέλματα) και επιμέρους για τους αγρότες, όπου παραμένει εκκρεμής η δέσμευση έναντι των δανειστών για αύξηση των φορολογικών συντελεστών από το 13% στο 26%.

Η κυβέρνηση, με την ανοχή των δανειστών και μετά την κοινοβουλευτική κατακραυγή, όταν το περασμένο φθινόπωρο ετέθη το θέμα της σταδιακής αύξησης των συντελεστών φόρου για τους αγρότες από το 13% στο 26%, άφησε στις εκκρεμότητες του Μνημονίου το συγκεκριμένο θέμα.

Στον προϋπολογισμό του 2016 όμως έχουν περιληφθεί έσοδα ύψους 32 εκατ. ευρώ, ακριβώς από την αύξηση των συντελεστών φόρου στα κέρδη των αγροτών, γεγονός το οποίο σημαίνει πως αργά ή γρήγορα θα πρέπει να νομοθετήσει προς αυτή την κατεύθυνση.

Σύμφωνα με κυβερνητικό στέλεχος, αυτό που συζητείται είναι η σταδιακή αύξηση του συντελεστή από το 13% στο 26% (ενδεχομένως με μια ενδιάμεση στάση στο 20%) σε ορίζοντα διετίας, παράλληλα με τη μείωση των προκαταβολών φόρου για αγρότες και επαγγελματίες, όταν συντρέχουν ειδικοί λόγοι. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα μπορούσε για παράδειγμα να χρεώνεται μειωμένη προκαταβολή φόρου κατά 25% στην περίπτωση πτώσης του τζίρου σε ποσοστό μεγαλύτερο του 25%, ή εάν συντρέχουν λόγοι υγείας...

Με φόντο το Μνημόνιο, πέρυσι το υπουργείο Οικονομικών μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων χρέωσε αυξημένες προκαταβολές φόρου σε αγρότες και επιχειρήσεις, ενώ φέτος έρχεται και η σειρά των ελεύθερων επαγγελματιών.

Για τους αγρότες, η προκαταβολή φόρου αυξήθηκε από το 27,5% στο 55%, για τα νομικά πρόσωπα από το 80% αυξήθηκε στο 100% και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, η καμπάνα των αυξημένων προκαταβολών θα σημάνει φέτος καθώς προβλέπεται αύξηση από το 55% του οφειλόμενου φόρου στο 75%.