Κίνα: Ο νέος δρόμος του μεταξιού και ο ρόλος του Πειραιά

Την τελευταία εβδομάδα, και ενώ στην Αθήνα περιμένουμε τη βελτιωμένη προσφορά της κινεζικής Cosco για τον ΟΛΠ, δύο σημαντικές εξελίξεις συμπληρώνουν το παζλ με τις κινήσεις του Πεκίνου για το νέο «Δρόμο του Μεταξιού» («Belt and Road Initiative»).

Πρώτον, από την Παρασκευή η Κίνα είναι και επισήμως το 67ο μέλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Wang Yi και ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Zhou Xiaochuan υπέγραψαν τα τελευταία έγγραφα την Παρασκευή κατά την επίσκεψη του διοικητή της EBRD Suma Chakrabarti στο Πεκίνο.

Δεύτερον, το Σάββατο ο πρωθυπουργός της Κίνας Li Keqiang υπέγραψε, μαζί με εκπροσώπους των άλλων 56 ιδρυτικών κρατών-μελών, το καταστατικό της Ασιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank -AIIB). Την εκδήλωση χαιρέτισε και ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping, ο οποίος φρόντισε, μάλιστα, να επισημάνει πως οι ανάγκες της Ασίας σε βασικά έργα υποδομής είναι τόσο μεγάλες που η νέα τράπεζα δεν απειλεί τα υφιστάμενα αναπτυξιακά ινστιτούτα. Η Κίνα ελέγχει το 30% των μετοχών της AIIB, το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της οποίας ανέρχεται σε 50 δισ. δολάρια (46 δισ. ευρώ), με στόχο να φτάσει 92 δισ. ευρώ.

Και οι δύο πρωτοβουλίες, μέσω των οποίων οι Κινέζοι θα συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση έργων υποδομών και όχι μόνο, εντάσσονται στο στρατηγικό σχέδιο «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος», το οποίο αποτελεί κύριο στοιχείο του 13ου Πενταετούς Σχεδίου της Κίνας, για την περίοδο 2016-2020. Το ενδιαφέρον των Κινέζων για τον ΟΛΠ συνδέεται με το γεγονός πως ο Πειραιάς αποτελεί κύριο συστατικό του θαλάσσιου «Δρόμου του Μεταξιού», μαζί με την Κένυα (Ναϊρόμπι) και τη Βενετία.

Η στρατηγική του Πεκίνου, κάτι που φαίνεται πως καταλαβαίνουν και στην ελληνική πλευρά, δεν περιορίζεται στην ανάπτυξη ενός σιδηροδρομικού ή θαλάσσιου άξονα μεταφοράς προϊόντων. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να "σπρώξει" τους κινεζικούς ομίλους προς τις αγορές του εξωτερικού, ώστε να αναζητήσουν νέες επενδύσεις κατά μήκος του νέου "Δρόμου του Μεταξιού". Ο τελευταίος θα αποτελείται από οδικούς άξονες, σιδηροδρομικά δίκτυα που θα προσφέρουν υψηλές ταχύτητες, αλλά και δίκτυα μεταφοράς ενέργειας, οπτικών ινών και διανομής προϊόντων. Οι πόλεις και τα λιμάνια από τα οποία θα διέρχεται, αναμένεται να αποτελέσουν το επίκεντρο ταχείας οικονομικής ανάπτυξης, υποστηρίζει η κινεζική πλευρά.

«Η συμμετοχή της Κίνας ευνοεί τη διασύνδεση της πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» με το επενδυτικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και συνεργασίες μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα», αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση της EBRD.

Μέσω της συμμετοχής στην EBRD, οι Ευρωπαίοι επιχειρούν να δώσουν «θεσμικό καπέλο» στην ήδη αυξημένη παρουσία των Κινέζων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη όπου ήδη χρηματοδοτούν και κατασκευάζουν σημαντικά έργα. Για παράδειγμα, κινεζικοί κολοσσοί εκτελούν σήμερα οδικά έργα σε Σκόπια, Μαυροβούνιο και Σερβία, όπου αυτή την περίοδο προωθείται η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου. Το στενό ενδιαφέρον του Πεκίνου για τον σιδηρόδρομο συνδέεται με το σχέδιο αξιοποίησης του Πειραιά ως μιας εκ των πυλών εισόδου των κινεζικών προϊόντων.

Η AIIB έρχεται να συμπληρώσει το τεράστιο χρηματοδοτικό κενό για έργα υποδομής στην Ασία και στις χώρες από τις οποίες διέρχεται ο οδικός/σιδηροδρομικός αλλά και ο θαλάσσιος, νέος «Δρόμος του Μεταξιού». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το συγκεκριμένο κενό προσεγγίζει τα 800 δισ. δολάρια ετησίως, με την πρώτη διοίκηση της AIIB να υποστηρίζει πως στόχος είναι η παροχή δανείων τουλάχιστον 15 δισ. δολάρια τον χρόνο, με έναρξη το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Την Κυριακή ο πρώτος πρόεδρος της AIIB, ο Κινέζος Jin Liquin, πρώην ανώτατο στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης (ADB), δήλωσε πως «έχουμε ήδη μια πολύ καλή λίστα έργων, είτε για συγχρηματοδότηση με άλλες αναπτυξιακές τράπεζες, είτε αυτόνομα».

Αύριο η βελτιωμένη προσφορά της Cosco για τον ΟΛΠ

Το λιμάνι του Πειραιά αποτελεί τμήμα του θαλάσσιου διαδρόμου που προωθεί το Πεκίνο, γι’ αυτό και από την πρώτη στιγμή εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από την κινεζική Cosco. Η τελευταία διαχειρίζεται ήδη τις προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του ΟΛΠ, ενώ αύριο καταθέτει στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) βελτιωμένη προσφορά για την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου του οργανισμού.

Ταυτόχρονα, ο κινεζικός όμιλος θα συμμετάσχει στον διαγωνισμό για το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο, ενώ ενδιαφέρεται και για την ανάπτυξη του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου. Η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού άξονα θα επιτρέψει στον Πειραιά να αυξήσει τον όγκο φορτίων προς την Κεντρική Ευρώπη. Όμως, οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των έργων αλλά και στην υπογραφή των συμβάσεων συντήρησης του υφιστάμενου δικτύου αποτελούν σοβαρά εμπόδια στην προώθηση των κινεζικών επιδιώξεων.